Heksamidyna, Hexamidinum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o heksamidynie

Rok wprowadzenia na rynek
1950
Substancje aktywne
diizetionian heksamidyny
Działanie heksamidyny
antyseptyczne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwpełzakowe
Postacie heksamidyny
krople do oczu, maść
Układy narządowe
powłoka wspólna (skóra i błony śluzowe), układ nerwowy i narządy zmysłów
Specjalności medyczne
Dermatologia i wenerologia, Okulistyka
Rys historyczny heksamidyny

Heksamidyna jest związkiem o działaniu antyseptycznym oraz przeciwbakteryjnym, substancja została opatentowana przez May & Baker Limited w 1939 roku. W latach dziewięćdziesiątych odkryto przeciwpełzakowe właściwości heksamidyny, a kolejne lata poświęcono na zbadanie jej właściwości grzybobójczych. W XXI wieku heksamidyna była już zarejestrowana w postaci kremu do stosowania zewnętrznego, a w 2023 zarejestrowano ją również w postaci kropli do oczu. W drugim przypadku podmiotem odpowiedzialnym była firma Laboratoires THEA

Wzór sumaryczny heksamidyny

Spis treści

Wskazania do stosowania heksamidyny

Heksamidyna to związek o właściwościach przeciwgrzybiczych, przeciwpełzakowych oraz przeciwbakteryjnych. 

Diizetionian heksamidyny był wcześniej stosowany jako środek przeciwgrzybiczy w leczeniu grzybic międzypalcowych. Substancja czynna występowała najczęściej w połączeniu z klotrimazolem i była stosowana u osób dorosłych i dzieci od 1 miesiąca życia.

Ponadto diizetionian heksamidyny znalazł zastosowanie w okulistyce. Lek jest wykorzystywany w leczeniu:
ropnego bakteryjnego zapalenia spojówek;
zakaźnego zapalenia rogówki i spojówki;
zakaźnego stanu zapalnego powiek;
przewlekłego stanu zapalnego dróg łzowych.
Heksamidynę należy stosować w przypadku występowania drobnoustrojów wrażliwych na jej działanie. Lek jest wykorzystywany jako środek antyseptyczny do worka spojówkowego przed zabiegami operacyjnymi. 

Związek znalazł również zastosowanie w kosmetologii. Heksamidyna może być stosowana jako preparat przeciwłupieżowy oraz środek redukujący przetłuszczenie skóry głowy. Jego właściwości przeciwbakteryjne pozwoliły na wykorzystanie go w kosmetykach przeznaczonych do cery trądzikowej.

Dawkowanie heksamidyny

Heksamidynę podawaną w postaci kropli do oczu należy stosować od czterech do sześciu razy na dobę. Zaleca się stosowanie jednej kropli do worka spojówkowego. W przypadku podania do oka ważne jest zachowanie przynajmniej 15 minutowego odstępu pomiędzy różnymi rodzajami kropli, a ze względu na brak dodatkowych środków konserwujących w roztworze należy zachować środki ostrożności podczas aplikacji.

Heksamidynę w postaci maści należy stosować maksymalnie dwa razy na dobę. Zaleca się pokrycie chorego miejsca niewielką ilością preparatu. W przypadku kuracji miejscowej ważne jest kontynuowanie leczenia przeciwgrzybiczego przez trzy tygodnie po ustąpieniu objawów.

Przeciwskazania do stosowania heksamidyny

Przeciwwskazaniem do stosowania heksamidyny jest występowanie nadwrażliwości na tę substancję w przeszłości. Ponadto, preparatów zawierających heksamidynę nie należy stosować w przypadku pojawienia się alergii podczas kontaktu z innymi pochodnymi amidyny.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania heksamidyny

Podczas stosowania heksamidyny w leczeniu infekcji oczu należy ściśle przestrzegać zaleceń lekarskich i nie stosować leku dłużej niż jest to wskazane ze względu na ryzyko pojawienia się szczepów opornych na jej działanie. W przypadku infekcji oka podczas terapii heksamidyną nie zaleca się noszenia soczewek kontaktowych.

Wykorzystanie heksamidyny w celu leczenia zakażeń oczu Gram-ujemnymi szczepami bakterii nie jest zalecane.

Podczas stosowania heksamidyny miejscowo, w postaci przeznaczonej do stosowania zewnętrznego, nie należy aplikować preparatu w pobliżu oczu oraz genitaliów, a w przypadku wystąpienia podrażnienia lub nadwrażliwości podczas terapii należy przerwać stosowanie leku.

Stosowanie heksamidyny z wykorzystaniem opatrunków okluzyjnych nie jest zalecane ze względu na niewielką liczbę badań dotyczących tego rodzaju terapii.

Interakcje heksamidyny z innymi substancjami czynnymi

Ryzyko zmniejszenia skuteczności antybiotyków polienowych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Amfoterycyna B (Amphotericin b) antybiotyki przeciwgrzybicze
Natamycyna (Natamycin) antybiotyki przeciwgrzybicze
Nystatyna (Nystatin) antybiotyki przeciwgrzybicze

Wpływ heksamidyny na prowadzenie pojazdów

Heksamidyna nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów. Podczas zastosowania heksamidyny w postaci kropli do oczu mogą wystąpić przejściowe zaburzenia wzroku, w tym nieostre widzenie. W tym przypadku należy odczekać do powrotu normalnej ostrości wzroku i dopiero kontynuować jazdę.

Inne rodzaje interakcji

Podczas jednoczesnego stosowania heksamidyny oraz dermokosmetyków i innych preparatów miejscowo działających może dojść do ograniczenia skuteczności działania przeciwgrzybiczego heksamidyny.

Wpływ heksamidyny na ciążę

Dane literaturowe wskazują na bezpieczeństwo heksamidyny stosowanej podczas ciąży. W przypadku stosowania preparatów o działaniu miejscowym zalecane jest zachowanie ostrożności podczas aplikacji na duże powierzchnie skóry. Krople do oczu z heksamidyną, ze względu na niewielkie przenikanie związku przez błonę śluzową oka, są bezpieczne podczas trwania ciąży.

Wpływ heksamidyny na laktację

Preparaty zawierające heksamidynę można stosować w okresie karmienia piersią ze względu na niski stopień ekspozycji organizmu na substancję czynną.

Inne możliwe skutki uboczne

Podczas stosowania bardzo rzadko obserwowano zaczerwienienie i pieczenie skóry oraz wyprysk. Z nieznaną częstotliwością występowały alergiczne i kontaktowe zapalenie skóry, nadwrażliwość, wysypka, pokrzywka, świąd i obrzęk również w obrębie genitaliów.

Objawy przedawkowania heksamidyny

Nie zgłaszano przypadków przedawkowania heksamidyny. Przedawkowanie substancji czynnej występującej w postaci kropli do oczu jest mało prawdopodobne, jednak wielokrotne przyjęcie dawki może spowodować podrażnienie oka.

Mechanizm działania heksamidyny

Heksamidyna należy do pochodnych diamidyn, które charakteryzują się działaniem przeciwpełzakowym, przeciwbakteryjnym oraz przeciwgrzybiczym. Substancja czynna jest środkiem powierzchniowo czynnym i hamuje przyleganie niektórych patogenów do powierzchni, na którą została zastosowana. Dokładny mechanizm działania nie został poznany, ale heksamidyna ze względu na swój dodatni ładunek może wiązać się z ujemnie naładowanymi błonami komórkowymi mikroorganizmów powodując zaburzenie ich czynności i uszkodzenie ich struktury.
Badania in vitro potwierdziły skuteczność heksamidyny wobec bakterii Gram-dodatnich oraz pełzaków typu Acanthamoeba. Działanie przeciwgrzybicze potwierdzono wobec niektórych gatunków drożdżaków, a niektóre źródła wskazują również na skuteczność leku wobec Pseudomonas aeruginosa.

Wchłanianie heksamidyny

Substancja czynna nie wchłania się z powierzchni skóry.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.