Cerytynib, Ceritinibum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o cerytynibie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
2014
- Substancje aktywne
-
cerytynib
- Działanie cerytynibu
-
immunosupresyjne (zmniejsza odporność), przeciwnowotworowe (cytostatyczne, cytotoksyczne)
- Postacie cerytynibu
-
kapsułki twarde
- Układy narządowe
-
układ oddechowy
- Specjalności medyczne
-
Onkologia kliniczna
- Rys historyczny cerytynibu
-
Amerykańska instytucja US FDA (Food and Drug Administration, Agencja Żywności i Leków) zatwierdziła w 2003 roku wprowadzenie cerytynibu na rynek USA przez podmiot odpowiedzialny Novartis Pharmaceuticals.
- Wzór sumaryczny cerytynibu
-
C28H36ClN5O3S
Spis treści
- Wskazania do stosowania cerytynibu
- Dawkowanie cerytynibu
- Przeciwskazania do stosowania cerytynibu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania cerytynibu
- Przeciwwskazania cerytynibu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje cerytynibu z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje cerytynibu z pożywieniem
- Wpływ cerytynibu na prowadzenie pojazdów
- Inne rodzaje interakcji
- Wpływ cerytynibu na ciążę
- Wpływ cerytynibu na laktację
- Wpływ cerytynibu na płodność
- Skutki uboczne
- Objawy przedawkowania cerytynibu
- Mechanizm działania cerytynibu
- Wchłanianie cerytynibu
- Dystrybucja cerytynibu
- Metabolizm cerytynibu
- Wydalanie cerytynibu
Wskazania do stosowania cerytynibu
Cerytynib wskazany jest w leczeniu niedrobnokomórkowego raka płuca u pacjentów z defektem w genie zwanym ALK (kinaza chłoniaka anaplastycznego) w pierwszym rzucie oraz w przypadku wcześniejszego leczenia kryzotynibem.
Dawkowanie cerytynibu
Dawkowanie uzależnione jest od jednostki chorobowej, stanu pacjenta, odpowiedzi na leczenie, masy ciała i jest ustalane indywidualnie przez lekarzy doświadczonych dziedzinie onkologii.
Cerytynib przyjmuje się raz na dobę i stałej porze z posiłkiem. Dawka dobowa wynosi 450 mg.
Nie ma potrzeby modyfikowania dawki leku u pacjentów z zaburzoną pracą jelit lub w podeszłym wieku.
U pacjentów z ciężkimi zaburzeniami pracy wątroby dawkę zmnjejsza się o 1/3.
Przeciwskazania do stosowania cerytynibu
Cerytynib jest przeciwwskazany gdy występuje na niego uczulenie.
Nie ma badań, które potwierdzałyby bezpieczeństwo stosowania u dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania cerytynibu
Podczas leczenia cerytynibem może dojść do bradykardii, dlatego należy monitorować częstość akcji serca oraz ciśnienie krwi. Należy zaprzestać stosowania leku do momentu uzyskania poprawy pracy serca. W innym przypadku należy zakończyć leczenie cerytynibem.
Pacjent powinien regularnie wykonywać badania laboratoryjne wątroby (AlAt, AspAT, bilirubiny całkowitej) - najpierw przed rozpoczęciem leczenia, następnie co 2 tygodnie i później raz w miesiącu.
Bardzo poważnym zagrożeniem jest ryzyko wystąpienia śródmiąższowego zapalenia płuc, które może prowadzić do zgonu. Należy monitorować pacjentów pod tym kątem.
W badaniach klinicznych u pacjentów obserwowano wydłużenie odcinka QT. Może to prowadzić do tachyarytmi i nagłego zgonu. Ze względu na to należy unikać stosowania cerytynibu u pacjentów z wrodzonym wydłużeniem odcinka QT, przyjmujących leki przeciwarytmiczne, z zaburzeniem elektrolitów. Należy regularnie kontrolować pracę serca w badaniu EKG.
Ważne jest monitorowanie poziomu cukru we krwi, gdyż dosyć często występuje hiperglikemia. Większe jest ryzyko u osób z cukrzycą oraz stosujących steroidy.
U większości pacjentów występują zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego: nudności, wymioty, biegunka. Wymagane jest wtedy podawanie leków przeciwbiegunkowych, przeciwwymiotnych i uzupełnianie płynów.
Kolejnym parametrem jaki powinien być monitorowany jest poziom lipazy i amylazy. Znane są przypadki zapalenia trzustki.
Przeciwwskazania cerytynibu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
Nie należy łączyć cerytynibu z silnymi inhibitorami lub induktorami enzymu wątrobowego CYP3A4. Powodują one zwiększenie (leki w leczeniu AIDS/HIV: rytonawir, sakwinawir; leki przeciwgrzybicze: ketokonazol, itrakonazol, worykonazol, posakonazol; antybiotyki: klarytomycyna, telitromycyna) lub obniżenie siły działania cerytynibu (leki przeciwpadaczkowe: fenytoina, karbamazepina, fenobarbital; leki przeciwgruźlicze: ryfampicyna, ryfabutyna).
Leki zwiekszajace pH w żołądku, czyli inhibitory pompy protonowej (esomeprazol, omelrazol, pantoprazol) mogą zmniejszać jego biodostępność i wpływać na siłę działania. Nie jest to przeciwwskazanie bezwzględne.
Interakcje cerytynibu z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Amiodaron (Amiodarone) | leki przeciwarytmiczne - klasa III |
Chlorochina (Chloroquine) | substancje przeciwpierwotniakowe |
Digoksyna (Digoxin) | glikozydy nasercowe |
Dihydroergotamina (Dihydroergotamine) | inne substancje przeciwmigrenowe |
Droperydol (Droperidol) | neuroleptyki klasyczne - pochodne butyrofenonu |
Ergotamina (Ergotamine) | alkaloidy sporyszu |
Itrakonazol (Itraconazole) | przeciwgrzybicze pochodne triazolu |
Ketokonazol (Ketoconazole) | przeciwgrzybicze pochodne imidazolu |
Klarytromycyna (Clarithromycin) | antybiotyki makrolidowe - makrolidy |
Kolchicyna (Colchicine) | substancje niewpływające na metabolizm kwasu moczowego (przeciw dnie moczanowej) |
Metadon (Methadone) | agoniści receptora opioidowego |
Midazolam (Midazolam) | BZD - benzodiazepiny |
Moksyfloksacyna (Moxifloxacin) | fluorochinolony |
Rytonawir (Ritonavir) | inhibitory proteazy HIV |
Sakwinawir (Saquinavir) | przeciwwirusowe nukleozydy i nukleotydy |
Sotalol (Sotalol) | antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych |
Worykonazol (Voriconazole) | przeciwgrzybicze pochodne triazolu |
Haloperidol (Haloperidol) | neuroleptyki klasyczne - pochodne butyrofenonu |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Fenobarbital (Luminal) (Phenobarbital) | inne leki przeciwpadaczkowe |
Fenytoina (Phenytoin) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe i stabilizujące błony neuronów |
Karbamazepina (Carbamazepine) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe |
Ryfampicyna (Rifampicin (rifampin)) | antybiotyki - INNE |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Esomeprazol (Esomeprazole) | IPP - inhibitory pompy protonowej |
Omeprazol (Omeprazole) | IPP - inhibitory pompy protonowej |
Pantoprazol (Pantoprazole) | IPP - inhibitory pompy protonowej |
Interakcje cerytynibu z pożywieniem
Pacjenci przyjmujący cerytynib nie powinni spożywać grejpfrutów (owoców oraz soku) i innych cytrusów. Mogą one wpływać na biodostępność leku (są inhibitorami enzymu CYP3A4).
Cerytynib należy spożywać podczas posiłku.
Wpływ cerytynibu na prowadzenie pojazdów
U pacjentów może wystąpić zaburzenie widzenia. Należy zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów i obsługi urządzeń mechanicznych.
Inne rodzaje interakcji
Ziele dziurawca (Hypericum perforatum) może zmniejszać stężenie cerytynibu w surowicy - zmniejszać jego działanie.
Wpływ cerytynibu na ciążę
Nie ma badań na ludziach, które określałyby bezpieczeństwo stosowania cerytynibu w czasie ciąży.
W badaniach na szczurach nie wykazano działania toksycznego na zarodek i płód.
Jednak ze względu na mechanizm działania cerytynibu nie należy go stosować w czasie ciąży i należy stosować skuteczne metody antykoncepcji do 3 miesięcy od zakończenia leczenia cerytynibem.
Wpływ cerytynibu na laktację
Nie ma badań, które określałyby bezpieczeństwo stosowania cerytynibu w czasie karmienia piersią.
Wpływ cerytynibu na płodność
Nie ma badań na temat wpływu cerytynibu na płodność.
Skutki uboczne
- podwyższone stężenie bilirubiny i enzymów wątrobowych
- brak apetytu
- zaparcie
- uczucie zmęczenia
- niedokrwistość
- zapalenie przełyku
- biegunka
- ból brzucha
- zmniejszenie masy ciała
- zwiększenie stężenia kreatyniny we krwi
- zapalenie trzustki
- wysypka
- wymioty
- nudności
- bradykardia
- zaburzenia czynności nerek
- zaburzenia widzenia
- niewydolność nerek
- zapalenie płuc
- Zwiększona aktywność amylazy
- zwiększenie aktywności lipazy
- zapalenie osierdzia
- hepatotoksyczność
- hipofosfatemia
- hiperglikemia
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Objawy przedawkowania cerytynibu
Nie ma badań ani zgłoszeń o przedawkowaniu cerytynibu przez pacjentów.
Mechanizm działania cerytynibu
Cerytynib hamuje kinazę chłoniaka anaplastycznego - ALK (zwana również jako receptor kinazy tyrozynowej ALK), która jest enzymem kodowanym przez gen ALK. Działa przez hamowanie autofosfoylacji ALK, fosforylacji białek sygnałowych położonych niżej w kaskadzie sygnałowej oraz proliferację zależnych od ALK komórek rakowych.
Wykazano, że hamuje proliferację linii komórkowych wyrażających białka fuzyjne EML4-ALK i NPM-ALK. Prowadzi to również do represji guzów u szczurów i myszy.
Wchłanianie cerytynibu
Cerytynib wchłania się najlepiej gdy jest przyjmowany z pożywieniem. Dodatkowo lepiej z pożywieniem wysokotłuszczowym. Jego biodostępność z przewodu pokarmowego wynosi około 25%.
Maksymalne stężenie we krwi substancja osiąga po 4-6 godzinach.
Dystrybucja cerytynibu
Cerytynib niezależnie od podanej dawki wiąże się w 97% z białkami ludzkiego osocza. W niewielkiej ilości wiąże się z czerwonymi krwinkami.
Metabolizm cerytynibu
Cerytynib jest metabolizowany głównie przez enzym CYP3A4. W wątrobie ulega monooksygenacji (O-dealkilacji oraz N-formylacji).
Badaniach z cerytynibem znakowanym radioaktywnie wykazały, że lek ten w 82% był głównym składnikiem krążącym w osoczu.
Wydalanie cerytynibu
Wydalanie przez nerki jest na bardzo niskim poziomie- jedynie około 1% podanej dawki znajdzie się w moczu.
Główną drogą wydalania są drogi żółciowe - ponad 60% przyjętej dawki oraz metabolity znajdują się w kale.