Ceftybuten, Ceftibutenum - Zastosowanie, działanie, opis

Ceftybuten jest antybiotykiem cefalosporynowym stosowanym doustnie w przypadku zakażeń bakteryjnych wrażliwych na ceftybuten - m.in. w zaostrzeniach bakteryjnego przewlekłego zapalenia oskrzeli, ostrego bakteryjnego zapalenia ucha środkowego, zapaleniu gardła i migdałków, płonicy, ostrym zapaleniu zatok.

Ceftybuten stosuje się również w zakażeniach dróg moczowych (dzieci i dorosłych, powikłanych i niepowikłanych).

Antybiotyk ten stosuje się w zapaleniach górnych i dolnych dróg oddechowych (zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc), a także w infekcjach bakteryjnych śluzówki jelit, infekcji żołądkowo-jelitowych wywołanych m.in. przez bakterie Salmonella, Shigella, E.coli.

Ceftybuten stosuje się doustnie (w postaci kapsułek lub zawiesiny doustnej).

Dawka stosowana i częstość podawana w leczeniu (raz czy dwa razy na dobę) zależna od jednostki chorobowej (typu zakażeń bakteryjnych i wrażliwości bakterii na ten antybiotyk). Ceftybuten stosuje się od 5 do 10 dni (w zależności od szczepu bakteryjnego). Dla szczepu Streptococcus pyogenes antybiotyk stosuje się minimum 10 dni.

Dawka antybiotyku zależy m.in. od masy ciała dziecka. Dzieci o wadze minimum 45 kg i w wieku powyżej 10 lat przyjmują dawki jak u dorosłych.

Pacjenci z niewydolnością nerek w zależności od klirensu kreatyniny mogą mieć zmniejszone dawki.

Istotne jest, by jak przy każdym antybiotyku, ceftybuten był przyjmowany regularnie o stałej porze.

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: do 400 mg (w dawkach podzielonych lub jako dawka jednorazowa).

Przeciwwskazaniem do stosowania ceftybutenu jest nadwrażliwość na ten antybiotyk, alergia/uczulenie/ostra lub przewlekła reakcja alergiczna po zastosowaniu antybiotyków z grupy penicylin czy innych antybiotyków beta-laktamowych.

Osoby z zaburzoną funkcją nerek mogą przyjmować dawki mniejsze niż zwykle stosowane. Dotyczy to również pacjentów dializowanych. Ceftybuten należy podawać po dializie (jeśli jest stosowana), gdyż antybiotyk jest usuwany podczas dializy.

Należy zachować ostrożność, jeśli antybiotyk ma być zastosowany u osób z ciężkimi zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi - szczególnie w zapaleniu okrężnicy.

Ceftybuten należy do cefalosporyn, w przypadku tej grupy antybiotyków należy wziąć pod uwagę ryzyko uczulenia na penicyliny. Dochodzi tutaj do alergii krzyżowej - uczulenia na penicyliny może oznaczać również uczulenia na cefalosporyny. W przypadku wystąpienia reakcji alergicznej, leczenie ceftybutenem czy innymi cefalosporynami należy przerwać. Stwierdzone uczulenia na pyłki roślin, astma zwiększa ryzyko wystąpienia nadwrażliwości na cefalosporyny.

Cefalosporyny to antybiotyki o szerokim spektrum działania, w związku z tym może dojść do zmian w fizjologicznej florze jelit. Efektem tego może być biegunka, rzekomobłoniaste zapalenie okrężnicy (wywołane przez Clostridium difficile - toksyny tej bakterii). Biegunka może wystąpić w czasie trwania antybiotykoterapii jak i po jej zakończeniu. Przedłużającą się biegunkę należy odpowiednio zdiagnozować.

Należy zwrócić uwagę na stosowane leki - ceftybuten, podobnie jak inne cefalosporyny wpływają na proces krzepnięcia, co ma znaczenie u osób stosujących leki antyagregacyjne, stąd konieczność monitorowania czasu protrombinowego, INR (m.in. ocena procesu krzepnięcia).

W przypadku ceftybutenu nie stwierdzono niekorzystnego wpływu na badania laboratoryjne jak test Coombsa. Wpływ ten był zauważalny dla innych cefalosporyn.

W badaniach na zwierzętach nie wykazano działania mutagennego, teratogennego.

Ceftybuten przechodzi do mleka matki. U niemowląt może wystąpić zmiana w obrębie flory bakteryjnej, a w konsekwencji biegunka, ryzyko kolonizacji drożdżaków.

Należy wziąć pod uwagę ryzyko uczulenia na penicyliny u dziecka czy inne antybiotyki beta-laktamowe.

Do tej pory nie stwierdzono by wystąpiły jakiekolwiek charakterystyczne objawy w związku z przedawkowaniem.

Przyjęcie dawki do 2 g nie wiązało się z wystąpieniem ciężkich skutków ubocznych.

Ceftybuten to antybiotyk beta-laktamowy bakteriobójczy (bardzo oporny na działanie beta-laktamaz - penicylinaz plazmidowych, cefalosporynaz) należący do III generacji cefalosporyn. Podstawowym efektem jego działania jest hamowanie syntezy ściany komórkowej bakterii. Ceftibuten może być skuteczny w przypadku bakterii wytwarzających beta-laktamazę, które wykazują oporność w stosunku do innych penicylin czy antybiotyków beta-laktamowych.

Oporność nie występuje na wszystkie beta-laktamazy - ceftybuten nie jest oporny na cefalosporynazy bakterii Citrobacter, Enterobacter, Bacteroides.

Antybiotyk ten nie powinien być stosowany w przypadku bakterii opornych na beta-laktamy (tzw. penicylinooporne) np. Streptococcus pneumoniae.

Nie wykazuje aktywności przeciwbakteryjnej w przypadku gronkowców, enterokoków, Acinetobacter, Listeria, Flavobacterium i Pseudomonas spp. Słabą aktywność wykazuje przeciwko bakteriom beztlenowym.

Ceftibuten działa na bakterie Gram-dodatnie (np. Streptococcus pyogenes) i Gram-ujemne (Escherichia coli, Klebsiella spp., Salmonella spp., Shigella spp., Haemophilus influenzae oraz H.parainfluenzae).

Antybiotyk w podaniu doustnym jest dobrze wchłaniany z jelita - na poziomie 90% i więcej. Maksymalne stężenie antybiotyk osiągał po 2-3 godzinach.

Słabo wiąże się z białkami osocza (na poziomie ok 62-64%). Łatwo przenika do tkanek i płynów ustrojowych.

Stężenie ceftybutenu w płucach osiąga ok. 40% w porównaniu do tego występującego w osoczu, jest obecny również w wydzielinie z nosa (46%), tchawicy (20%), oskrzeli (24%). Jego obecność stwierdzono również w płynie u dzieci z zapaleniem ucha środkowego (znajdował się na poziomie wyższym lub równym względem osocza).

Główną pochodną ceftybutenu znajdującą się w krążeniu jest izomer trans ceftybutenu, który prawdopodobnie powstaje w wyniku bezpośredniej konwersji ceftybutenu (izomer cis). Jego stężenie w moczu i osoczu wynosi około 10% stężenia ceftybutenu lub mniej.

Biodostępność tego antybiotyku nie zależy od dawki w zakresie terapeutycznym.

Nie stwierdza się istotnej kumulacji tej substancji, po podaniu kilku dawek w organizmie występuje stan stacjonarny (u osób w podeszłym wieku stwierdzano niewielką kumulację).

Farmakokinetyka nie zmienia się istotnie w schorzeniach wątroby - zapalenie wątroby, marskość wątroby, choroba poalkoholowa wątroby i innych dolegliwościach z martwicą komórek wątrobowych.

Okres półtrwania fazy eliminacji wynosi średnio 2,5 godziny (zakres 2-4 godzin).

Niewydolność nerek wydłużały okres półtrwania. U osób z niskim klirensem kreatyniny okres półtrwania był 7- lub 8-krotnie większy w porównaniu do osób niewykazujących zaburzonej pracy nerek.