Wodoroasparaginian potasu, Kalii hydrogenoaspartas - Zastosowanie, działanie, opis

Wodoroasparaginian potasu stosuje się w celu uzupełnienia poziomu potasu oraz  kwasu asparaginowego w organizmie. Lek ordynowany jest w przypadku niedoborów tych substancji, ale również zapobiegawczo, w czasie zwiększonego zapotrzebowania na potas i kwas asparaginowy. Do takich sytuacji zaliczamy choroby układu sercowo-naczyniowego takie jak choroba niedokrwienna serca, niemiarowość pracy serca, zagrożenie zawałem mięśnia sercowego, rekonwalescencja pozawałowa oraz przyjmowanie długotrwale niektórych leków (leki moczopędne, glikozydy nasercowe). Wskazaniami do uzupełnienia poziomu jonów potasu są także przebyte zabiegi chirurgiczne skutkujące utratą jonów potasowych oraz choroby zakaźne.

Wodoroasparaginian potasu przyjmuje się doustnie w postaci tabletek. Zwykle stosowana maksymalna dawka dobowa potasu w przypadku zapobiegania niedoborom tego pierwiastka wynosi 780 mg jonów potasowych. Lek zażywa się w dawkach podzielonych, najlepiej po posiłku aby uniknąć owrzodzeń błony śluzowej żołądka, popijając tabletki wodą.

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od jednostki chorobowej, wieku i masy ciała pacjenta oraz chorób towarzyszących (zaburzona praca nerek, niewydolność wątroby).

Wodoroasparaginianu potasu nie mogą stosować pacjenci z hiperkaliemią (zbyt dużym stężeniem potasu we krwi), zaburzeniami pracy serca (zakłócenia przewodnictwa przedsionkowo-komorowego), bradykardią (zbyt wolnym rytmem serca), miastenią (Myasthenia gravis). Przeciwwskazaniami dla leków z wodoroasparaginianem potasu jest także znaczne niedociśnienie tętnicze oraz ciężka niewydolność nerek i zakażenia dróg moczowych.

Wodoroasparaginianu potasu nie stosuje się w przypadku pacjentów z rozległymi uszkodzeniami tkanek organizmu (np. przy dużych oparzeniach) oraz u osób odwodnionych.

Wodoroasparaginianu potasu nie należy łączyć z innymi preparatami zawierającymi potas.

Podczas przyjmowania preparatów potasowych należy okresowo badać stężenie jonów K⁺ we krwi.

Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnej terapii wodoroasparaginianem potasu i lekami z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny (m.in. enalapryl, kaptopryl, peryndopryl), lekami moczopędnymi oszczędzającymi potas (spironolakton, amiloryd, triamteren i eplerenon) oraz indometacyną. Takie połączenie może doprowadzić do hiperkaliemii.

Potas w połączeniu z atropiną oraz hioscyjaminą podnosi ryzyko owrzodzeń przewodu pokarmowego.

Nie należy łączyć wodoroasparaginianu potasu z innymi lekami oraz suplementami zawierającymi potas.

Pokarm nie wpływa na stopień wchłaniania wodoroasparaginianu potasu. Duże ilości spożywanej soli kuchennej sprzyjają utracie jonów potasowych z organizmu wraz z moczem.

Wodoroasparaginian potasu nie wywiera wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych, w tym samochodów.

Wodoroasparaginian potasu zmniejsza stopień wchłaniania witaminy B₁₂.

Wodoroasparaginian potasu może być stosowany w czasie ciąży, jednak o dawkach leku decyduje lekarz prowadzący. Wiadomo że jony potasowe penetrują przez barierę łożyskową.

Wodoroasparaginian potasu można stosować w okresie karmienia piersią, jednak dawki leku powinny być dobrane przez lekarza prowadzącego. Jony potasowe przenikają do mleka matki karmiącej, jednak w przypadku dawek zwykle stosowanych nie wywołują działań niepożądanych u dziecka.

Objawami przyjęcia zbyt dużej dawki leków z wodoroasparaginianem potasu są zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (nudności, wymioty, biegunka). Mogą pojawić się zaburzenia przewodnictwa przedsionkowo-komorowego, spadek ciśnienia tętniczego krwi, problemy z oddychaniem, drgawki, osłabienie siły mięśniowej, uczucie znużenia i opadnięcie powiek.

Jony potasu jako główne kationy płynu wewnątrzkomórkowego uczestniczą w wielu przemianach metabolicznych zachodzących w ludzkim organizmie i odpowiadają za utrzymanie prawidłowej gospodarki elektrolitowej organizmu. Potas jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego (bierze udział w przewodzeniu impulsów przez neurony), układu sercowego i mięśniowego (mięśnie gładkie oraz poprzecznie prążkowane). Jony K⁺ biorą udział w procesie syntezy białek która zachodzi w rybosomach oraz zwiększają przepuszczalność błon komórkowych. 

Asparaginian w przypadku wodoroasparaginianu potasu stanowi rodzaj nośnika, który ułatwia wchłanianie jonów potasowych przez ściany jelit i ich transport do wnętrza komórek organizmu.

Wodoroasparaginian potasu jest szybko wchłaniany z przewodu pokarmowego. Biodostępność potasu po podaniu doustnym leku wynosi niemal 100%. Postać wodoroasparaginianu hamuje tworzenie się nierozpuszczalnych kompleksów potasowych w świetle przewodu pokarmowego i ułatwia przenikanie jonów K⁺ przez ściany jelit.

Jony potasu są szybko wychwytywane z płynu pozakomórkowego do wnętrza komórek organizmu. Ponad 98% potasu to potas wewnątrzkomórkowy, a poziom osoczowy utrzymuje stały poziom rzędu 3,5 do 5,5 mmol/l. Główna pula potasu w organizmie znajduje się w mięśniach szkieletowych (około 75%), kościach, czerwonych krwinkach i surowicy krwi. Jony potasowe przenikają do mleka kobiet karmiących oraz penetrują przez barierę łożyskową.

Potas jest eliminowany z organizmu wraz moczem (około 85-90% dawki) oraz z kałem (około 10% podanej dawki) i w znikomych ilościach razem z potem.

Hipokaliemia jest przyczyną zmniejszonej eliminacji nerkowej potasu.