Flunitrazepam, Flunitrazepamum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o flunitrazepamie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
1975
- Działanie flunitrazepamu
-
nasenne, przeciwlękowe (anksjolityczne), uspokajające, miorelaksujące (zmniejsza napięcie mięśni szkieletowych), przeciwdrgawkowe
- Postacie flunitrazepamu
-
tabletki, tabletki powlekane
- Układy narządowe
-
układ nerwowy i narządy zmysłów
- Specjalności medyczne
-
Psychiatria
- Rys historyczny flunitrazepamu
-
Flunitrazepam został opracowany w latach 70 XX wieku przez przedsiębiorstwo farmaceutyczne Hoffmann-La Roche i wprowadzony na rynek po raz pierwszy w Szwajcarii pod nazwą handlową Rohypnol. W kolejnych latach wzrosło nadużywanie leku poza wskazami medycznymi w połączeniu z alkoholem i innymi narkotykami. Od 1997 roku flunitrazepam jest zakazany w Stanach Zjednoczonych i importowanie go z innego kraju jest nielegalne, co kontroluje Amerykańska Agencja ds. Przestrzegania Narkotyków (DEA). Wraz ze wzrostem nadużywania flunitrazepamu zaobserwowano wzrost liczby gwałtów, dlatego lek zyskał przydomek "pigułka gwałtu". Pierwsze wprowadzone postacie flunitrazepamu ulegały bardzo szybko rozpuszczeniu w wodzie, bez zmiany barwy i zapachu roztworu. Obecnie firmy farmaceutyczne produkują flunitrazepam, który odznacza się niską rozpuszczalnością i po podaniu do napoju zmienia jego barwę na niebieską, co ma na celu utrudnienie wykorzystywania leku jako pigułki gwałtu. W Polsce flunitrazepam dostępny był na rynku w latach 1984-2006.
- Wzór sumaryczny flunitrazepamu
-
C16H12FN3O3
Spis treści
- Wskazania do stosowania flunitrazepamu
- Dawkowanie flunitrazepamu
- Przeciwskazania do stosowania flunitrazepamu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania flunitrazepamu
- Interakcje flunitrazepamu z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje flunitrazepamu z pożywieniem
- Interakcje flunitrazepamu z alkoholem
- Wpływ flunitrazepamu na prowadzenie pojazdów
- Wpływ flunitrazepamu na ciążę
- Wpływ flunitrazepamu na laktację
- Skutki uboczne
- Objawy przedawkowania flunitrazepamu
- Mechanizm działania flunitrazepamu
- Wchłanianie flunitrazepamu
- Dystrybucja flunitrazepamu
- Metabolizm flunitrazepamu
- Wydalanie flunitrazepamu
Wskazania do stosowania flunitrazepamu
Flunitrazepam jest stosowany w krótkotrwałym leczeniu bezsenności celem ułatwienia zasypiania, wydłużenia czasu trwania snu i zmniejszenia liczby nocnych przebudzeń, a także w premedykacji celem zniesienie bólu, lęku i ułatwienie wprowadzenia znieczulenia.
Dawkowanie flunitrazepamu
Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od stopnia nasilenia zaburzeń snu, wieku, chorób towarzyszących (zaburzona praca nerek, niewydolność wątroby, zaburzenia oddychania i krążenia) itp.
Flunitrazepam stosuje się doustnie.
Dawki zwykle stosowane u osób dorosłych to 0,5–1,0 mg. Nie należy przekraczać maksymalnej dawki dobowej 2 mg.
Lek nie jest przeznaczony do stosowania u dzieci.
Terapia nie powinna trwać dłużej niż 4 tygodnie wliczając w to czas stopniowego odstawiania leku. Nie należy nagle zaprzestawać leczenia flunitrazepamem, ponieważ grozi to wystąpieniem drgawek i innych objawów odstawiennych.
Przeciwskazania do stosowania flunitrazepamu
Przeciwwskazaniem są nadwrażliwość na flunitrazepam, miastenia (nużliwość mięśni), uzależnienia od alkoholu lub narkotyków (występujące obecnie lub w przeszłości), ciężkie zaburzenia oddychania, bezdech senny, ciężka niewydolność wątroby.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania flunitrazepamu
U pacjentów stosujących flunitrazepam może wystąpić amnezja (pacjent pamięta wydarzenia z odległej przeszłości, ale nie przypomina sobie zdarzeń, które miały miejsce w ostatnim czasie).
Stosując lek przez długi okres czasu i/lub w wysokich dawkach może dojść do rozwoju tolerancji (zmniejszona odpowiedź organizmu na dotąd stosowane dawki leku). Długotrwałe stosowanie leku prowadzi do rozwoju uzależnienia. Po nagłym odstawieniu leku mogą wystąpić objawy odstawienne m.in. nawracające zaburzenia snu, drażliwość, lęk, bóle głowy i mięśni, splątanie, zmiany nastroju, nadwrażliwość na światło i hałas itp.
Wystąpienie u pacjenta reakcji psychicznych i paradoksalnych wskazuje na konieczność przerwania stosowania leku (koszmary senne, urojenia, halucynacje, napady złości, agresywne zachowania itp.).
Szczególnej uwagi wymagają pacjenci z zaburzeniami czynności układu oddechowego, z zaburzeniami wątroby lub nerek, osoby w wieku podeszłym oraz z osłabionymi mięśniami. U osób starszych należy uwzględnić ryzyko zwiększonej częstości upadków (i wiążących się z tym złamań kości) na skutek działania rozluźniającego na mięśnie.
Zalecane jest zachowanie szczególnej ostrożności u pacjentów z ataksją (trudności w koordynacji ruchów), a także u osób z jaskrą z wąskim kątem przesączania.
Flunitrazepm nie powinien być stosowany jako jedyny środek w leczeniu depresji i lęku (ryzyko nasilenia myśli samobójczych).
Interakcje flunitrazepamu z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Atazanawir (Atazanavir) | inne substancje przeciwwirusowe działające bezpośrednio na wirusy |
Atorwastatyna (Atorvastatin) | statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA |
Darunawir (Darunavir) | inhibitory proteazy HIV |
Erytromycyna (Erythromycin) | antybiotyki makrolidowe - makrolidy |
Flukonazol (Fluconazole) | przeciwgrzybicze pochodne triazolu |
Fluwastatyna (Fluvastatin) | statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA |
Fosamprenawir (Fosamprenavir) | inhibitory proteazy HIV |
Itrakonazol (Itraconazole) | przeciwgrzybicze pochodne triazolu |
Ketokonazol (Ketoconazole) | przeciwgrzybicze pochodne imidazolu |
Klarytromycyna (Clarithromycin) | antybiotyki makrolidowe - makrolidy |
Lopinawir (Lopinavir) | inhibitory proteazy HIV |
Lowastatyna (Lovastatin (monacolin k, mevinolin)) | statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA |
Pitawastatyna (Pitavastatin) | statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA |
Prawastatyna (Pravastatin) | statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA |
Rosuwastatyna (Rosuvastatin) | statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA |
Rytonawir (Ritonavir) | inhibitory proteazy HIV |
Sakwinawir (Saquinavir) | przeciwwirusowe nukleozydy i nukleotydy |
Simwastatyna (Simvastatin) | statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA |
Telitromycyna (Telithromycin) | antybiotyki makrolidowe - makrolidy |
Werapamil (Verapamil) | leki blokujące kanały wapniowe - działające na mięsień sercowy |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Agomelatyna (Agomelatine) | substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania |
Alprazolam (Alprazolam) | BZD - benzodiazepiny |
Amisulpryd (Amisulpride) | neuroleptyki atypowe |
Amitryptylina (Amitriptyline) | TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne |
Antazolina (Antazoline) | antagoniści receptorów histaminowych H1 z działaniem ośrodkowym |
Arypiprazol (Aripiprazol) (Aripiprazole) | neuroleptyki atypowe |
Baklofen (Baclofen) | leki zwiotczające mięśnie o działaniu ośrodkowym o zróżnicowanym mechanizmie działania |
Bromazepam (Bromazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Bupropion (Bupropion) | NDRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i dopaminy |
Buspiron (Buspirone) | leki przeciwlękowe wpływające na przekaźnictwo serotoninergiczne |
Chlorpromazyna (Chlorpromazine) | neuroleptyki klasyczne - pochodne fenotiazyny |
Chlorprotiksen (Chlorprothixene) | neuroleptyki klasyczne - pochodne tioksantenu |
Cisatrakurium (Cisatracurium) | leki zwiotczające mięśnie o działaniu obwodowym - inne |
Citalopram (Citalopram) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Dapoksetyna (Dapoxetine) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Desfluran (Desflurane) | substancje do znieczulenia ogólnego, anestetyki - chlorowcowane węglowodory |
Diazepam (Diazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Difenhydramina (Diphenhydramine) | antagoniści receptorów histaminowych H1 z działaniem ośrodkowym |
Dimenhydrynat (Dimenhydrinate) | antagoniści receptorów histaminowych H1 z działaniem ośrodkowym |
Dimetynden (Dimetindene) | antagoniści receptorów histaminowych H1 z działaniem ośrodkowym |
Doksepina (Doxepin) | TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne |
Duloksetyna (Duloxetine) | SNRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny, bez działania na receptory |
Escitalopram (Escitalopram) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Etomidat (Etomidate) | substancje do znieczulenia ogólnego, anestetyki - INNE |
Etosuksymid (Ethosuximide) | leki przeciwpadaczkowe - blokery kanałów wapniowych |
Fenobarbital (Luminal) (Phenobarbital) | inne leki przeciwpadaczkowe |
Fentanyl (Fentanyl) | agoniści receptora opioidowego |
Flunaryzyna (Flunarizine) | inne substancje działające na układ nerwowy |
Fluoksetyna (Fluoxetine) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Flupentiksol (Flupentixol) | neuroleptyki klasyczne - pochodne tioksantenu |
Fluwoksamina (Fluvoxamine) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Gabapentyna (Gabapentin) | inne leki przeciwpadaczkowe |
Hydroksyzyna (Hydroxyzine) | antagoniści receptorów histaminowych H1 z działaniem ośrodkowym |
Izofluran (Isoflurane) | substancje do znieczulenia ogólnego, anestetyki - chlorowcowane węglowodory |
Karbamazepina (Carbamazepine) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe |
Klemastyna (Clemastine) | antagoniści receptorów histaminowych H1 z działaniem ośrodkowym |
Klobazam (Clobazam) | BZD - benzodiazepiny |
Klomipramina (Clomipramine) | TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne |
Klonazepam (Clonazepam) | leki przeciwpadaczkowe - analogi GABA |
Kwas walproinowy (Valproic acid) | inne leki przeciwpadaczkowe |
Kwetiapina (Quetiapine) | neuroleptyki atypowe |
Lamotrygina (Lamotrigine) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe i stabilizujące błony neuronów |
Lewetiracetam (Lewetyracetam) (Levetiracetame) | leki przeciwpadaczkowe - blokery kanałów wapniowych |
Lorazepam (Lorazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Maprotylina (Maprotiline) | substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania |
Medazepam (Medazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Mianseryna (Mianserin) | substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania |
Mirtazapina (Mirtazapine) | substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania |
Miwakurium (Mivacurium chloride) | leki zwiotczające mięśnie o działaniu obwodowym - czwartorzędowe aminy |
Moklobemid (Moclobemide) | IMAO - inhibitory monoaminooksydazy |
Morfina (Morphine) | agoniści receptora opioidowego |
Nitrazepam (Nitrazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Oksazepam (Oxazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Olanzapina (Olanzapine) | neuroleptyki atypowe |
Opipramol (Opipramol) | TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne |
Pankuronium (Pancuronium) | leki zwiotczające mięśnie o działaniu obwodowym - czwartorzędowe aminy |
Paroksetyna (Paroxetine) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Pipekuronium (Pipecuronium) | leki zwiotczające mięśnie o działaniu obwodowym - czwartorzędowe aminy |
Pregabalina (Pregabalin) | leki przeciwpadaczkowe - analogi GABA |
Propranolol (Propranolol) | antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych |
Reboksetyna (Reboxetine) | substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania |
Remifentanyl (Remifentanil) | agoniści receptora opioidowego |
Sertindol (Sertindole) | neuroleptyki atypowe |
Sertralina (Sertraline) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Sewofluran (Sevoflurane) | substancje do znieczulenia ogólnego, anestetyki - chlorowcowane węglowodory |
Sufentanyl (Sufentanil) | substancje do znieczulenia ogólnego, anestetyki - INNE |
Sulpiryd (Sulpiride) | neuroleptyki klasyczne - pochodne benzamidu |
Tianeptyna (Tianeptine) | substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania |
Tiapryd (Tiapride) | neuroleptyki atypowe |
Topiramat (Topiramate) | inne leki przeciwpadaczkowe |
Trazodon (Trazodone) | SARI - selektyne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, dodatkowo blokujące receptor dla serotoniny |
Triprolidyna (Triprolidine) | antagoniści receptorów histaminowych H1 z działaniem ośrodkowym |
Tyzanidyna (Tizanidine) | agoniści receptorów alfa-2 adrenergicznych |
Wekuronium (Vecuronium) | leki zwiotczające mięśnie o działaniu obwodowym - czwartorzędowe aminy |
Wenlafaksyna (Venlafaxine) | SNRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny, bez działania na receptory |
Węglan litu (Lithium carbonate) | neuroleptyki atypowe |
Wortioksetyna (Vortioxetine) | substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania |
Zuklopentyksol (Zuclopenthixol) | neuroleptyki klasyczne - pochodne tioksantenu |
Zyprazydon (Ziprasidone) | neuroleptyki atypowe |
Wigabatryna (Vigabatrin) | leki przeciwpadaczkowe - analogi GABA |
Haloperidol (Haloperidol) | neuroleptyki klasyczne - pochodne butyrofenonu |
Interakcje flunitrazepamu z pożywieniem
Przyjęcie flunitrazepamu łącznie z pokarmem może zmniejszyć szybkość i stopień wchłaniania leku. Popicie flunitrazepamu sokiem grejpfrutowym nasila działanie leku i prowadzi do wystąpienia zaburzeń oddychania, kołatania serca i duszności.
Interakcje flunitrazepamu z alkoholem
Nie należy łączyć flunitrazepamu i alkoholu ze względu na nasilenie działania depresyjnego na ośrodkowy układ nerwowy, co objawia się zwiększoną sennością, zawrotami głowy, zaburzeniami koncentracji, problemami z oddychaniem, a nawet utratą przytomności.
Wpływ flunitrazepamu na prowadzenie pojazdów
Flunitrazepam może powodować objawy upośledzające zdolność prowadzenia pojazdów tj. zawroty głowy, niepamięć, senność, zaburzona czynność mięśni itp.
Wpływ flunitrazepamu na ciążę
Stosowanie flunitrazepamu w ciąży należy ograniczyć tylko do sytuacji bezwzględnie koniecznych. Flunitrazepam może wywołać u noworodka hipotermię (znaczne obniżenie temperatury ciała), zwiotczenie mięśni, zaburzenia oddechu i odruchu ssania. Długotrwałe stosowanie leku w ciąży prowadzi do wystąpienia uzależnienia nie tylko u matki, ale również u dziecka, co wiąże się z pojawieniem objawów odstawiennych.
Niektóre badania donoszą o wystąpieniu wad rozwojowych i upośledzenia umysłowego u dzieci, jeżeli u matki doszło do zatrucia lub przedawkowania flunitrazepamu.
Kobiety w wieku rozrodczym leczone flunitrazepamem powinny stosować skuteczne metody antykoncepcji.
Wpływ flunitrazepamu na laktację
Flunitrazepam przechodzi do mleka matki i może osiągać w mleku stężenia wyższe niż w osoczu matki, dlatego jest przeciwwskazany w okresie karmienia piersią
Skutki uboczne
- upadki
- halucynacje
- oczopląs
- niewydolność serca
- urojenia
- podwójne widzenie
- ataksja
- amnezja
- wzrost libido
- niewydolność oddechowa
- zmniejszenie libido
- zmniejszenie czujności
- nadpobudliwość
- napady złości
- Zatrzymanie akcji serca
- złamania kości
- tolerancja na lek
- agresywność
- alergiczne reakcje skórne
- osłabienie mięśni
- depresja
- depresja oddechowa
- dezorientacja
- drażliwość
- koszmary senne
- niedociśnienie tętnicze
- niepokój
- nudności
- obrzęk naczynioruchowy
- ból głowy
- psychoza
- reakcje nadwrażliwości
- senność
- uzależnienie fizyczne i psychiczne
- wymioty
- wysypka
- zaburzenia koncentracji
- zmęczenie
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Objawy przedawkowania flunitrazepamu
Wśród objawów przedawkowania flunitrazepamu można wyróżnić oczopląs, zaburzenia mowy, niezborność ruchową, nasiloną senność, obniżenie ciśnienia tętniczego, depresję oddechową i krążeniową, śpiączkę.
Mechanizm działania flunitrazepamu
Flunitrazepam przyłącza się do receptora GABA zwiększając jego wrażliwość na działanie kwasu gamma-aminomasłowego (GABA), który jest neuroprzekaźnikiem hamującym w ośrodkowym układzie nerwowym. Poprzez nasilenie przewodnictwa GABA-ergicznego dochodzi do hamowania czynności komórek nerwowych, dzięki czemu flunitrazepam wykazuje działanie nasenne, uspokajające, przeciwlękowe, przeciwdrgawkowe i zmniejszające napięcie mięśni szkieletowych. Lek wywołuje spowolnienie psychoruchowe i amnezję (niepamięć).
Wchłanianie flunitrazepamu
Flunitrazepam jest szybko wchłaniany z przewodu pokarmowego. Stężenie maksymalne zostaje osiągnięte po 1,21 ± 0,8 h od podania, a stężenia w stanie stacjonarnym osiągane są po 5 dniach przyjmowania leku.
Dystrybucja flunitrazepamu
Flunitrazepam wiąże się w około 78% z białkami osocza. Lek szybko przenika do płynu mózgowo-rdzeniowego.
Metabolizm flunitrazepamu
Flunitrazepam ulega metabolizmowi wątrobowemu. Dwa główne metabolity to 7-amino-flunitrazepam i N-demetylo-flunitrazepam, które nie wykazują istotnej klinicznie aktywności.
Wydalanie flunitrazepamu
Okres półtrwania flunitrazepamu w fazie eliminacji wynosi 16-35 h. Lek wydalany jest głównie z moczem (90%), natomiast niewielka część z żółcią w kale (10%). Istnieje ryzyko kumulacji leku w organizmie przy jego wielokrotnym przyjmowaniu.