Benzalkoniowy chlorek, Benzalkonii chloridum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o chlorku benzalkoniowym
- Rok wprowadzenia na rynek
-
1964
- Substancje aktywne
-
benzalkoniowy chlorek
- Działanie chlorku benzalkoniowego
-
przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe
- Postacie chlorku benzalkoniowego
-
aerozol, pastylki do ssania, płyn do przygotowania kąpieli, roztwór do stosowania na skórę, tabletki do ssania
- Układy narządowe
-
powłoka wspólna (skóra i błony śluzowe)
- Specjalności medyczne
-
Chirurgia ogólna, Dermatologia i wenerologia, Medycyna rodzinna, Pediatria
- Rys historyczny chlorku benzalkoniowego
-
Chlorek benzalkoniowy został wprowadzony na rynek w 1964 roku.
- Wzór sumaryczny chlorku benzalkoniowego
-
C9H13ClNR (R = C8H17 do C18H37)
Spis treści
- Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające chlorek benzalkoniowy
- Wskazania do stosowania chlorku benzalkoniowego
- Dawkowanie chlorku benzalkoniowego
- Przeciwskazania do stosowania chlorku benzalkoniowego
- Interakcje chlorku benzalkoniowego z pożywieniem
- Wpływ chlorku benzalkoniowego na ciążę
- Wpływ chlorku benzalkoniowego na laktację
- Skutki uboczne
- Inne możliwe skutki uboczne
- Objawy przedawkowania chlorku benzalkoniowego
- Mechanizm działania chlorku benzalkoniowego
- Wchłanianie chlorku benzalkoniowego
- Wydalanie chlorku benzalkoniowego
Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające chlorek benzalkoniowy
Wskazania do stosowania chlorku benzalkoniowego
Chlorek benzalkoniowy posiada właściwości antyseptyczne.
Substancja stosowana jest w leczeniu zakażeń bakteryjnych gardła i jamy ustnej z towarzyszącym bólem gardła, chrypą i nieświeżym oddechem. Ponadto lek stosowany jest miejscowo w leczeniu i profilaktyce zakażeń towarzyszących wypryskowym chorobom skóry. Chlorek benzalkoniowy wykorzystywany jest również do chirurgicznego i higienicznego odkażania rąk, przemywania otarć i drobnych ran oraz odkażania skóry po użądleniach i ukąszeniach owadów.
Dawkowanie chlorku benzalkoniowego
Chlorek benzalkoniowy stosowany jest doustnie oraz zewnętrznie na skórę.
Dawka stosowana w leczeniu zależna od wskazań i wieku.
Podanie doustne
Dawki zwykle stosowane (dobowe) u dzieci: 1−4,8 mg.
Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: 6−9,6 mg.
Podanie zewnętrzne na skórę
W celu odkażenia niewielkich ran substancję należy stosować raz na dobę przez maksymalnie 5 dni.
Kąpiele z dodatkiem chlorku benzalkoniowego stosuje się raz na dobę. Czas trwania kąpieli powinien wynosić od 10 do 15 minut.
W celu odkażenia rąk roztwór chlorku benzalkoniowego należy wcierać w dłonie przez 30 sekund do 1,5 minuty, w zależności od rodzaju skażenia.
Przeciwskazania do stosowania chlorku benzalkoniowego
Chlorku benzalkoniowego nie należy stosować w przypadku występowania nadwrażliwości na substancję.
Interakcje chlorku benzalkoniowego z pożywieniem
Mleko zmniejsza skuteczność przeciwbakteryjnego działania chlorku benzalkoniowego.
Wpływ chlorku benzalkoniowego na ciążę
Należy zachować ostrożność stosując doustnie chlorek benzalkoniowy u kobiet w ciąży, ze względu na brak badań dotyczących bezpieczeństwa stosowania w tym okresie. Substancja może być stosowana przez kobiety w ciąży miejscowo na skórę.
Wpływ chlorku benzalkoniowego na laktację
Należy zachować ostrożność stosując doustnie chlorek benzalkoniowy u kobiet karmiących piersią, ze względu na brak badań dotyczących bezpieczeństwa stosowania w tym okresie. Substancja może być stosowana przez kobiety karmiące piersią miejscowo na skórę, z wyłączeniem skóry na piersiach.
Skutki uboczne
- biegunka
- nudności
- reakcje nadwrażliwości
- wymioty
- stany zapalne w obrębie jamy ustnej i gardła
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Inne możliwe skutki uboczne
Stosowanie chlorku benzalkoniowego zewnętrznie na skórę może powodować podrażnienie, zaczerwienienie, pękanie i łuszczenie się skóry, wysypkę, rumień, świąd, kontaktowe zapalenie skóry, zmianę zabarwienia skóry oraz uczucie pieczenia.
Objawy przedawkowania chlorku benzalkoniowego
Przedawkowanie chlorku benzalkoniowego może powodować nudności, wymioty i biegunkę. Zbyt częste stosowanie substancji na skórę może powodować wysypkę i podrażnienie skóry.
Mechanizm działania chlorku benzalkoniowego
Chlorek benzalkoniowy jest substancją z grupy czwartorzędowych związków amonowych o działaniu bakteriobójczym/bakteriostatycznym (zależnie od stężenia) w stosunku do wielu bakterii Gram−dodatnich i Gram−ujemnych (Corynebacterium xerosis, Staphylococcus epidermidis, Proteus vulgaris, Streptococcus pyogenes, Staphylococcus aureus (MRSA), Enterococcus faecalis (VRE)). Jest nieco bardziej skuteczny przeciwko bakteriom gram−dodatnim, przetrwalniki bakterii uznawane są za oporne na susbtnację. Ponadto substancja wykazuje aktywność grzybobójczą i słabą przeciwwirusową wobec wirusów z otoczką lipidową. Chlorek benzalkoniowy posiada właściwości powierzchniowo czynne. Powoduje depolaryzację i zwiększanie przepuszczalności błon cytoplazmatycznych drobnoustrojów.
Wchłanianie chlorku benzalkoniowego
Chlorek benzalkoniowy praktycznie nie wchłania się przez skórę oraz z przewodu pokarmowego. Stężenie substancji we krwi po podaniu doustnym oznacza się na granicy wykrywalności.
Wydalanie chlorku benzalkoniowego
Chlorek benzalkoniowy wydalany jest z moczem.