Tonekteplaza, Tenecteplasum - Zastosowanie, działanie, opis

Tenekteplaza jest stosowana w leczeniu ostrego zawału mięśnia sercowego z przetrwałym uniesieniem odcinka ST lub ze świeżym blokiem lewej odnogi pęczka Hisa. Lek powinien być zastosowany w ciągu 6 h od wystąpienia objawów.

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od masy ciała. 
Maksymalna dawka stosowana u osób dorosłych to 10 000 j. (50 mg tenekteplazy).
Tenekteplazę podaje się dożylnie w bolusie trwającym około 10 sekund.
Przygotowanego roztworu do wstrzyknięcia nie należy mieszać z innymi produktami leczniczymi.
Brak danych na temat skuteczności i bezpieczeństwa stosowania tenekteplazy u dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia.

Przeciwwskazaniem są nadwrażliwość na tenekteplazę i gentamycynę. Ze względu na zwiększone ryzyko krwawienia, przeciwwskazane jest stosowanie tenekteplazy w sytuacji silnych krwawień obecnie lub w przeciągu ostatnich 6 miesięcy, w przypadku skazy krwotocznej, uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego (np. tętniak, nowotwór, operacje wewnątrzczaszkowe) i nieleczonego nadciśnienia tętniczego. Wśród przeciwwskazań można również wyróżnić tętniaki, wady tętniczo-żylne, demencję, niedawno przebyte urazy głowy lub czaszki oraz zabiegi chirurgiczne, ostre zapalenie trzustki lub osierdzia, podostre bakteryjne zapalenie wsierdzia, czynną chorobę wrzodową żołądka lub jelit, reanimację krążeniowo-oddechową trwającą powyżej 2 minut w przeciągu ostatnich 2 tygodni, nowotwory predysponujące do krwawień, a także ciężkie zaburzenia czynności wątroby. Tenekteplaza nie powinna być podawana osobom, u których w wywiadzie stwierdzono udar krwotoczny, udar o nieustalonej przyczynie, a także udar niedokrwienny bądź przemijający napad niedokrwienny w ciągu ostatnich 6 miesięcy.

Głównym powikłaniem wynikającym ze stosowania tenekteplazy są krwawienia. Należy zwrócić uwagę na możliwe miejsca krwawienia, włączając w to miejsca wkłucia, dziąsła i drogi moczowo-płciowe. Zaleca się unikać stosowania sztywnych cewników, wstrzyknięć domięśniowych i przeprowadzania nieistotnych zabiegów. Istnieje ryzyko poważnych krwawień, w tym krwotoku mózgowego, który w najcięższych przypadkach może prowadzić do konieczności przeprowadzenia transfuzji. 
Ryzyko krwawień zwiększa jednoczesne stosowanie antagonistów glikoproteiny IIb/IIIa.
Szczególną ostrożność należy zachować w grupie pacjentów, u których ciśnienie skurczowe wynosi > 160 mm Hg, u osób ze współistniejącą chorobą naczyń mózgowych i u których wystąpiły krwawienia z przewodu pokarmowego lub układu moczowo-płciowego w ciągu ostatnich 10 dni. Należy zwrócić uwagę na osoby w wieku >75 lat i o masie ciała <60  kg, a także na pacjentów, którym wykonano wstrzyknięcie domięśniowe w ciągu ostatnich 2 dni.
U pacjentów jednocześnie przyjmujących doustne leki przeciwzakrzepowe dopuszcza się podanie tenekteplazy po uprzednim stwierdzeniu, że lek przeciwzakrzepowy nie wywiera istotnego wpływu na układ krzepnięcia biorąc pod uwagę dawkowanie lub czas jaki upłynął od jego podania.
Działanie tenekteplazy w naczyniach wieńcowych może prowadzić do zaburzeń rytmu serca, dlatego wymagane jest, aby podczas podawania leku była zapewniona możliwość wdrożenia leczenia antyarytmicznego (defibrylator, rozrusznik).
Podawanie tenekteplazy należy przerwać w przypadku wystąpienia reakcji rzekomoanafilaktycznej. Możliwość ponownego zastosowania tenekteplazy należy ocenić na podstawie czynników hemostatycznych (plazminogen, fibrynogen, alfa2- antyplazmina).

Tenekteplazy nie należy stosować w przypadku jednoczesnej terapii doustnymi środkami przeciwzakrzepowymi, za pomocą których osiągana jest odpowiednia skuteczność leczenia (np. sól sodowa warfaryny).

Skutki stosowania tenekteplazy u kobiet ciężarnych nie zostały dokładnie poznane. W badaniach na zwierzętach odnotowano przypadki ciężkich krwawień zakończonych zgonem. Wielokrotne podawanie leku samicom prowadziło do utraty ciąży i resorpcji płodu.

Nie wiadomo, czy tenekteplaza przenika do mleka kobiecego. Konieczne jest przerwanie karmienia piersią na okres 24 h od podania tenekteplazy. 

Podanie dożylne: krwotok, krwawienie z nosa, krwotok żołądkowo-jelitowy (krwiste wymioty, krwotok z jamy ustnej, smołowate stolce, krwawienie z wrzodu żołądka, krwotok żołądkowy, krwotok odbytniczy), wybroczony, krwawienia z układu moczowo-płciowego, krwawienia w miejscu wkłucia, krwotok wewnątrzczaszkowy (krwiak śródmózgowy, wylew krwi do mózgu, udar krwotoczny, krwiak podpajęczynówkowy, krwiak śródczaszkowy, ukrwotocznienie), senność, drgawki, niedowład połowiczny, utrata mowy, krwotok w obrębie oka, krwotok zaotrzewnowy, asystolia, przyspieszony rytm komorowy, arytmia, ekstrasystolia, migotanie przedsionków, blok przedsionkowo-komorowy, tachykardia, bradykardia, arytmia komorowa, migotanie komór, tachykardia komorowa, zatrzymanie akcji serca, reakcja rzekomoanafilaktyczna, krwawe wylewy w worku osierdziowym, zatorowość, krwotok płucny, obniżenie ciśnienia krwi, nudności, wymioty, wzrost temperatury ciała, zator tłuszczowy i związane z nim powikłania narządowe.

Przedawkowanie tenekteplazy wiąże się ze wzrostem ryzyka wystąpienia krwawień.

Tenekteplaza to rekombinowana postać ludzkiego tkankowego aktywatora plazminogenu. Tenekteplaza łączy się z fibryną tworzącą skrzep i aktywuje przemianę plazminogenu w plazminę, która rozkłada fibrynę w skrzeplinach.

Tenekteplaza koncentruje się głównie w wątrobie. Nie jest znany stopień wiązania leku z białkami osocza.

Tenekteplaza jest rozkładana w wątrobie do mniejszych peptydów. Lek w mniejszym stopniu ulega wiązaniu z receptorami w wątrobie w porównaniu do natywnego aktywatora plazminogenu, co zapewnia dłuższy okres półtrwania leku.

Końcowy okres półtrwania tenekteplazy wynosi 129 ± 87 min. Eliminacja leku zachodzi szybciej u osób z większą masą ciała, natomiast wraz z wiekiem ulega wydłużeniu.