Tolperyzon, Tolperisonum - Zastosowanie, działanie, opis

Tolperyzon jest lekiem rozluźniającym mięśnie szkieletowe. Związek stosuje się u pacjentów po przebytych udarach, w celu złagodzenia spastyczności mięśni. 

Lek podaje się także poza wskazaniami (off-label) osobom cierpiącym na urazy rdzenia nerwowego, stwardnienie rozsiane, ból pleców, przykurcze oraz choroby neurologiczne przebiegające ze spastycznością i bólem mięśniowym.

Tolperyzon należy zażywać po posiłku, gdyż niedostateczna ilość jedzenia w przewodzie pokarmowym może zmniejszyć jego biodostępność.

Dawkowanie związku jest zależne od rodzaju schorzenia, stanu ogólnego pacjenta oraz jego odpowiedzi na leczenia.

Zwykle stosowane dawki tolperyzonu u osób dorosłych wynoszą od 150 mg do 450 mg na dobę.

Osoby starsze są bardziej narażone na pojawienie się działań niepożądanych leku (zawroty głowy, senność), dlatego zaleca się podawanie niskich dawek początkowych i obserwacje odpowiedzi klinicznej na terapię w tej grupie pacjentów.

U osób z zaburzeniami czynności wątroby oraz nerek obserwowano zwiększoną częstotliwość występowania działań niepożądanych, pacjenci ci, powinni mieć stopniowo zwiększane ilości podawanego tolperyzonu do najlepiej tolerowanej dawki oraz zaleca się wnikliwą ocenę ich stanu zdrowia w trakcie leczenia związkiem.

Przeciwwskazanie do podawania tolepryzonu jest występowanie reakcji nadwrażliwości na związek oraz substancje strukturalnie podobne do eperyzonu. Dodatkowo substancji nie należy stosować u osób cierpiących na miastenię oraz u kobiet w ciąży (szczególnie pierwszym trymestrze) i karmiących piersią.

Reakcje nadwrażliwości występowały najczęściej jako działanie niepożądane pojawiające się podczas terapii tolperyzonem. Reakcje te miały charakter łagodny do ciężkich, obejmujących nawet reakcje anafilaktyczne. 

Pacjentów, przed rozpoczęciem leczenia, należy poinformować o ryzyku wystąpienia reakcji nadwrażliwości. Jeśli pojawią się objawy powyższych działań niepożądanych trzeba przerwać terapię oraz skonsultować się z lekarzem. 

Nie wolno rozpoczynać ponownie leczenia tolperyzonem po wcześniejszym pojawieniu się reakcji nadwrażliwści.

Kobiety, które są uczulone na ksenobiotyki, są bardziej predysponowane do wystąpienia reakcji nadwrażliwości na tolperyzon.

Jeśli u pacjentów stwierdza się uczulenie na lidokainę, zaleca się zachowanie wzmożonej czujności, bowiem możliwe jest pojawienie się uczuleniowych reakcji krzyżowej w odpowiedzi na leczenie związkiem.

Pokarm o wysokiej zawartości tłuszczu zwiększa biodostępność tolperyzonu.

Alkohol może nasilić działanie depresyjne na ośrodkowy układ nerwowy. Podczas jednoczesnego stosowania tolperyzonu oraz alkoholu, wzrasta ryzyko pojawienia się zmęczenia, senności czy zawrotów głowy.

Działanie niepożądane tolperyzonu (zawroty głowy, senność czy zaburzenia widzenia) wpływają negatywnie na zdolności psychomotoryczne. Podczas terapii związkiem zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn może ulec pogorszeniu.

W badaniach na zwierzętach stwierdzono embriotoksyczność związku, jednak przy podawaniu wielokrotnie wyższych dawek niż tych stosowanych u ludzi. Nie ma danych o możliwym działaniu teratogennym tolperyzonu na płód ludzki, natomiast nie zaleca się podawać substancji kobietom ciężarnym zwłaszcza w pierwszym trymestrze, chyba że korzyści zdrowotne dla przyszłej matki przewyższają ryzyko dla zarodka/płodu.

O stosowaniu tolperyzonu podczas ciąży decyduje lekarz.

Nie wiadomo czy tolperyzon przenika do mleka kobiecego, z tego względu karmienie piersią jest przeciwwskazaniem do stosowania związku w tym okresie.

Podawanie tolperyzonu dzieciom w dawce od 300 mg do 600 mg skutkowało pojawieniem się reakcji nadpobudliwości. 

W badaniach przedklinicznych dotyczących oszacowania toksyczności zaobserwowano występowanie napadów drgawkowych, ataksji, oraz zaburzeń funkcjonowania dróg oddechowych.

Tolperyzon jest lekiem zwiotczającym mięśnie szkieletowe działającym na poziomie ośrodkowym.

Mechanizm działania związku nie jest do końca poznany. Tolpryzon zmniejsza napięcie mięśni poprzecznie prążkowanych przez oddziaływanie  głownie na rdzeń kręgowy, pień mózgu oraz nerwy obwodowe. Substancja zmniejsza pobudliwość tych struktur poprzez stabilizację błon komórkowych oraz hamowanie napięciozależnych kanałów wapniowych. Postuluje się również że tolperyzon może prowadzić do zmniejszenia wydzielania neuroprzekażników w ośrodkowym układzie nerwowym. Efektem powyższych działań są miorelaksacyjne właściwości związku. Tolperyzon wykazuje także działanie przeciwlękowe oraz poprawia krążenie obwodowe krwi przez blokowanie receptorów alfa-adrenergicznych.

Tolperyzon jest dobrze wchłaniany z przewodu pokarmowego. Stosowanie leku na czczo może zmniejszać jego biodostępność. Stężenie maksymalne związku obserwuje się po 30 minutach do 1,5 godziny od podania.

Związek wykazuje wysokie powinowactwo do struktur nerwowych. Najwyższe stężenia tolperyzonu znajdowane są w nerwach obwodowych, pniu mózgu oraz rdzeniu nerwowym.

Tolperyzon podlega efektowi pierwszego przejścia w wątrobie, w wyniku którego jego biodostępność spada do około 20%. Związek jest intensywnie metabolizowany w nerkach oraz wątrobie. Rola jego metabolitów nie została określona.

Związek w postaci metabolitów wydalany jest na drodze nerkowej. Okres półtrwania tolperyzonu wynosi 2,5 godziny.