Telitromycyna, Telithromycinum - Zastosowanie, działanie, opis

Telitromycyna wskazana jest u dorosłych w leczeniu: lekkiego lub umiarkowanego pozaszpitalnego zapalenia płuc  oraz w zaostrzeniu przewlekłego zapalenia oskrzeli lub ostrego zapalenia zatok. W przypadku dwóch ostatnich wskazań zakażenie musi być wywołane przez szczepy bakterii oporne na beta-laktamy i (lub) makrolidy.

Telitromycyna jest wskazana u pacjentów w wieku 12 lat i starszych w leczeniu zapalenia migdałów i (lub) gardła wywołanego przez Streptococcus pyogenes, gdy występuje znaczna oporność tej bakterii (niektóre kraje) na makrolidy, pośredniczona przez ermTR lub mefA.

Dawkowanie uzależnione jest od jednostki chorobowej, masy ciała, stanu pacjenta i jest ustalane indywidualnie przez doświadczonych lekarzy.

Dawka zwykle stosowana to 800mg na dobę w jednej dawce lub w dawkach podzielonych.

Telitromycyna może być podawana niezależnie od posiłków. Można przyjmować lek przed snem w celu uniknięcia wystąpienia zaburzeń widzenia i utraty przytomności.

Telitromycyna przeciwwskazana jest gdy występuje nadwrażliwość na ten składnik oraz gdy pacjent choruje na: miastenię, zapalenie wątroby lub żółtaczkę (w wywiadzie związane ze stosowaniem telitromycyny), zespół wydłużonego odstępu QT (wrodzony lub nabyty) czy ciężkie zaburzenia czynności nerek lub wątroby.

Podczas leczenia trzeba mieć na uwadze oporność niektórych bakterii na antybiotyki makrolidowe - np. erytromycynę. 

Telitromycyna może powodować komorowe zaburzenia rytmu serca oraz wydłużenie odcinka QT. Dlatego należy być ostrożnym podając lek u osób z chorobami serca i układu krążenia (choroba niedokrwienna serca, komorowe zaburzenia rytmu serca) oraz z niewyrównaną hipokaliemią i hipomagnezemią lub u osób leczonych silnymi inhibitorami CYP3A4 (ketokonazol, flukonazol).

W trakcie leczenia może dojść do zaburzenia widzenia, zmiany aktywności enzymów wątrobowych, utraty przytomności. Objawy te ustępują po zakończeniu przyjmowania leku.

Telitromycyna  może zwiększać objawy miastenii. Znane są przypadki zgonów krótko po podaniu pierwszej dawki.

Antybiotyk ten może powodować silną biegunkę, nudności i wymioty. Jeżeli objawy te będą miały miejsce trzeba wykluczyć u pacjenta rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego.

Telitromycyna przeciwwskazana jest podczas przyjmowania niektórych leków. Są to leki: wydłużające odcinek QT oraz substraty CYP3A4 (cyzapryd, pimozyd, astemizol, terfenadyna, drodenaron, saskwinawir); pochodne alkaloidów sporyszu (ergotamina, dihydroergotamina); kolchicyna (u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby i/lub nerek).

W trakcie leczenia telitromycyną pacjent musi zaprzestać stosowania simwastatyny, atorwastatyny i lowostatyny.

Jedzenie nie wpływa na działanie telitromycyny. Można ją przyjmować z pożywieniem lub niezależnie od posiłku.

Telitromycyna wpływa negatywnie na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługę urządzeń mechanicznych. Już po pierwszej dawce mogą wystąpić zawroty głowy, splątanie, omamy oraz przemijająca utrata przytomności. 

Ziele dziurawca (Hypericum perforatum) może zmniejszać działanie  telitromycyny.

Nie ma wystarczających badań na temat wpływu  telitromycyny na płód u ludzi. Nie należy stosować jej w czasie ciąży.

W badaniach na zwierzętach stwierdzono działanie embriotoksyczne  przy stosowaniu dużych dawek leku. Dochodziło Również  do niepełnego kostnienia i  nieprawidłowego rozwoju szkieletu.

Nie należy przyjmować telitromycyny w czasie karmienia piersią. W badaniach na zwierzętach stwierdzono przenikanie leku do mleka kobiecego. Dodatkowo stężenie to jest pięciokrotnie większe niż w osoczu krwi matki.

Telitromycyna wpływa negatywnie na płodność. Badania na szczurach wykazały zmniejszenie płodności przy podaniu dawek toksycznych oraz zahamowanie dojrzewania gamet.

W przypadku przedawkowania najbardziej niebezpieczne mogą być:  zaburzenia elektrolitowe (głównie potasu), arytmia i wydłużenie odcinka QT. Wdraża się leczenie objawowe oraz monitorowanie EKG i poziomu elektrolitów.

Telitromycyna jest półsyntetyczną pochodną erytromycyny A i należy do grupy antybiotyków makrolidowych, które działają bakteriostatycznie.

Mechanizm działania polega na hamowaniu ekspresji białek w rRNA bakterii. Telitromycyna wiąże się z podjedostką 50S rybosomu (ma 10-krotnie większe powinowactwo niż erytromycyna), a dokładnie z domenami II i V cząsteczki 23S.

Telitromycyna nie wywołuje oporności na makrolidy, linkozamidy i streptograminę B u bakterii Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes. Nie działa natomiast na metycylinooporne szczepy Staphylococcus aureus - bakterie z wrodzoną odpornością na makrolidy, linkozamidy i streptograminę B.

Telitromycyna pa podaniu doustnym szybko wchłania się z przewodu pokarmowego. Po 1-3 godzinach od podania lek osiąga w osoczu średnie stężenie maksymalne.

Telitromycyna wiąże się z białkami osocza krwi w 60-70%, dobrze wiąże się z tkankami w organizmie i jej ostateczne stężenie jest większe niż w osoczu.

Telitromycyna metabolizowana jest głównie w wątrobie (szacuje się, że 50% przez cytochrom CYP3A4 i 50% przez enzymy niezależne od cytochromu P450).  3/4 podanej dawki ulega metabolizmowi. Metabolity mają niewielkie działanie przeciwbakteryjne.

Około 1/3 dawki telitromycyny wydalane jest w formie niezmienionej - 20% z kałem i 12% z moczem.