Sewofluran, Sevofluranum - Zastosowanie, działanie, opis

Sewofluran jest stosowany w indukcji oraz podtrzymaniu znieczulenia ogólnego u dorosłych i dzieci w chirurgii szpitalnej i ambulatoryjnej.

Sposób premedykacji jest dobierany indywidualnie przez anestezjologa i w zależności od potrzeb pacjenta.

W zależności od potrzeb podaje się sewofluran wziewnie w dawce 0,5-1,0% w tlenie,  z dodatkiem podtlenku azotu lub bez i zwiększając do 5% lub 8% stężenie sewofluranu aż do uzyskania odpowiedniej głębokości znieczulenia.

Osobom w podeszłym wieku potrzebne jest mniejsze stężenie leku niż u osób młodszych.

Sewofluran jest przeciwwskazany u osób z nadwrażliwością lub podejrzeniem nadwrażliwości na lek lub na inne halogenowe leki znieczulenia ogólnego.

Występujące wcześniej umiarkowane lub ciężkie zaburzenie czynności wątroby z żółtaczką, gorączką oraz eozynofilią po zastosowaniu znieczulenia z sewofluranem jest przeciwskazaniem do zastosowania takiego znieczulenia ponownie.

U pacjentów, u których przeciwwskazane jest znieczulenie ogólne nie można stosować sewofluranu.

W przypadku pacjentów ze stwierdzoną genetycznie uwarunkowaną hipertermią złośliwą lub z jej podejrzeniem nie można stosować sewofluranu.

Sewofluran może być podawany jedynie przez osoby do tego przeszkolone i przy dostępności urządzeń wspomagających oddychanie oraz monitorującym pracę serca, ciśnienie krwi, nasycenie krwi tlenem oraz zawartość dwutlenku węgla w wydychanym powietrzu.

Podawanie sewofluranu powinno być dobrane indywidualnie do reakcji pacjenta na znieczulenie. Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów ze zmniejszoną objętością krwi krążącej, niskim ciśnieniem krwi, u pacjentów osłabionych, a także u pacjentek podczas zabiegów położniczych ze względu na możliwość wystąpienia rozluźnienia macicy i nasilenia krwotoków macicznych. W przypadku pacjentów, u których w krótkim czasie podawano kilkukrotnie halogenowe węglowodory (m. in. sewofluran) istnieje ryzyko wystąpienia uszkodzenia wątroby. Z kolei u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca należy kontrolować parametry przepływu krwi, aby nie dopuścić do niedokrwienia mięśnia sercowego.

W przypadku pacjentów podatnych wziewne środki znieczulające mogą zwiększyć metabolizm mięśni szkieletowych, a w konsekwencji mogą spowodować wystąpienie hipertermii złośliwej, która objawia się sztywnością mięśni, częstoskurczem, przyśpieszeniem oddechu, sinicą, arytmią i/lub niestabilnym ciśnieniem krwi. Niekiedy podczas stosowania wziewnego znieczulenia pojawiał się wzrost stężenia potasu w surowicy, mogący przyczyniać się do arytmii i zgonów w okresie pooperacyjnym u pacjentów pediatrycznych. Szczególna uwagę należy zwrócić na pacjentów z dystrofią Duchenne’a oraz stosujących sukcynylocholinę. Należy zachować ostrożność podczas podawania sewofluranu pacjentom podatnym na arytmie komorowe typu torsade de pointes. Należy zachować ostrożność w przypadku pacjentów z chorobami mitochondrialnymi oraz u pacjentów pediatrycznych cierpiących na chorobę Pompego.

Pacjenci mogą wymagać wczesnego pooperacyjnego leczenia przeciwbólowego, ponieważ powrót świadomości po znieczuleniu następuje dość szybko.

Sewofluran należy stosować ostrożnie u pacjentów z chorobami wątroby lub u pacjentów stosujących leki potencjalnie uszkadzające wątrobę, ponieważ odnotowano przypadki łagodnych, umiarkowanych lub ciężkich pooperacyjnych zaburzeń czynności wątroby.

Przez kilka dni po podaniu sewofluranu mogą utrzymywać się niewielkie zmiany w nastroju. Natomiast u dzieci szybki powrót świadomości po wybudzeniu ze znieczulenia może na krótko wywołać stan pobudzenia (u około 25% dzieci poddawanych znieczuleniu).

Ze względu na brak danych dotyczących wpływu sewofluranu na czynność nerek, należy zachować ostrożność podczas stosowania leku u pacjentów z chorobami nerek i monitorować ich stan po zabiegu.

U pacjentów narażonych na wzrostu ciśnienia wewnątrzczaszkowego, sewofluran należy podawać ostrożnie z zastosowaniem zabiegów obniżających ciśnienie wewnątrzczaszkowe.

Należy zachować ostrożność u dzieci i młodzieży, a także u osób dorosłych z lub bez czynników predysponujących do wystąpienia drgawek.

Sewofluran może nasilać hamujące działanie alkoholu na ośrodkowy układ nerwowy.

Alkohol poprzez zwiększanie aktywności izoenzymu CYP2E1 cytochromu P450 może przyczyniać się do zwiększonego metabolizmu sewofluranu i podwyższonego stężenia fluorków w osoczu.

Przez pewien czas po zastosowaniu znieczulenia ogólnego przy użyciu sewofluranu zdolność pacjenta do obsługi maszyn lub prowadzenia pojazdów może być upośledzona. Czas po jakim pacjenci mogą ponownie prowadzić pojazd jest określany przez anestezjologa.

Długotrwałe stosowanie ziela dziurawca (Hypericum perforatum) może powodować ciężkie niedociśnienie oraz wpływać na opóźnienie wybudzania pacjenta ze znieczulenia przeprowadzonego za pomocą sewofluranu.

Zastosowanie sewofluranu może mieć wpływ na wyniki testów diagnostycznych (poziom glukozy, testy wątrobowe, liczba białych krwinek, poziom fosforu we krwi) wykonywanych krótko po zabiegu.

Nie stwierdzono działania toksycznego sewofluranu na płód w badaniach prowadzonych na szczurach i królikach. Jednak ze względu na bark odpowiednich badań klinicznych z udziałem kobiet w ciąży, lek należy stosować tylko w razie konieczności.

W badaniach klinicznych sewofluran okazał się bezpieczny dla matek i niemowląt w przypadku użycia do znieczulenia podczas cięcia cesarskiego. Brak informacji na temat bezpieczeństwa sewofluranu stosowanego podczas porodu naturalnego. Podczas stosowania leku należy zachować ostrożność, ponieważ sewofluran działa rozluźniająco na macicę i może przyczyniać się do nasilenia krwotoków macicznych.

Producenci leków zawierających sewofluran zalecają ostrożność w kwestii podawania tego leku matkom karmiącym. Obawy te wynikają z braku badań klinicznych przeprowadzanych  na kobietach  karmiących.

Biorąc pod uwagę fakt, że 95% sewofluranu nie jest metabolizowana i zostaje usunięta przez płuca, a ilość wydalana z mlekiem jest bardzo mała (co potwierdzają badania z 1994, 1999 oraz 2014 roku) można zakładać, że jest to lek bezpieczny w okresie karmienia piersią. Obawy może budzić fluor (F) wchodzący w  skład sewofluranu (C₄H₃F₇O), jednak wytworzona ilość tego pierwiastka jest minimalna i zostaje związana z wapniem pochodzącym z mleka. Karmienie piersią jest możliwe, gdy matka wyzdrowieje po znieczuleniu.

W badaniach z 2016 roku wykazano, że karmienie piersią przed znieczuleniem zmniejsza zapotrzebowanie na sewofluran oraz propofol do utrzymania znieczulenia.

Zauważono, że osoby pracujące na salach operacyjnych są narażone na wdychanie lotnych środków znieczulających, które mogą pojawić się w mleku kobiet karmiących. Jednak ilości te są nieistotne kliniczne i nie ma przeciwwskazań do karmienia piersią.

W badaniu opublikowanym w 2009 roku stwierdzono, że długotrwałe podawanie nowych wziewnych środków znieczulających ( w tym sewofluran)  miało negatywny wpływ na proces tworzenia plemników oraz ich morfologię.

Istnieje ryzyko, że sewofluran, podobnie jak inne wziewne anestetyki, może przyczyniać się do zwiększenia ryzyka problemów dotyczących płodności u personelu narażonego na długą ekspozycję na ten związek chemiczny.

Do działań niepożądanych po podaniu sewofluranu występujących często i bardzo często zalicza się: pobudzenie, senność, zawroty i bóle głowy, bradykardię, tachykardię, niedociśnienie tętnicze, nadciśnienie tętnicze, kaszel, zaburzenia oddychania, depresję oddechową, kurcz krtani, nudności, wymioty, wzmożone wydzielanie śliny, dreszcze, gorączkę, hipertermię, nieprawidłowe stężenia glukozy we krwi oraz wynik testów wątrobowych, a także nieprawidłową liczbę białych krwinek oraz podwyższony poziom fosforu we krwi.

Objawami przedawkowania są: depresja oddechowa oraz niewydolność krążenia.

Dokładny mechanizm działania sewofluranu odpowiedzialny za efekt znieczulenia ogólnego i jego utrzymanie nie jest do końca poznany. Uważa się, że sewofluran, podobnie jak inne wziewne środki znieczulające, zwiększają hamującą aktywność kanału postsynaptycznego ((GABA) i glicyna) oraz hamują aktywność pobudzającego kanału synaptycznego ((NMDA), acetylocholina, serotonina i glutaminian) w ośrodkowym układzie nerwowym. 

Sewofluran jest szybko wchłaniany przez płuca do krwiobiegu. Jego rozpuszczalność we krwi jest jednak niska.

Sewofluran w niewielkim stopniu jest metabolizowany. Jedynie 5 % ulega przemianie w heksafluoroizopropanol z uwolnieniem nieorganicznego fluorku i dwutlenku węgla.

Brak informacji na temat innych szlaków metabolicznych tego leku.

Sewofluran słabo się rozpuszcza i dzięki temu ulega szybkiej eliminacji przez płuca.

Badania pokazują, że około 5 % sewofluranu ulega metabolizmowi. Natomiast do 3,5 % sewofluranu znajduje się w moczu pod postacią nieorganicznego fluoru.

Czas połtrwania związku wynosi między 15 a 23 godziny.