Selenin sodu, Selenium natricum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o seleninie sodu
- Substancje aktywne
-
selen
- Działanie seleninu sodu
-
wspomaga czynność układu odpornościowego (immunologicznego), przeciwutleniające (antyoksydacyjne)
- Postacie seleninu sodu
-
koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji
- Układy narządowe
-
powłoka wspólna (skóra i błony śluzowe), układ endokrynny (dokrewny), układ immunologiczny (odpornościowy)
- Specjalności medyczne
-
Choroby wewnętrzne, Endokrynologia, Immunologia kliniczna, Toksykologia
- Wzór sumaryczny seleninu sodu
-
Na2SeO3
Spis treści
- Wskazania do stosowania seleninu sodu
- Dawkowanie seleninu sodu
- Przeciwskazania do stosowania seleninu sodu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania seleninu sodu
- Przeciwwskazania seleninu sodu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
- Wpływ seleninu sodu na prowadzenie pojazdów
- Wpływ seleninu sodu na ciążę
- Wpływ seleninu sodu na laktację
- Wpływ seleninu sodu na płodność
- Objawy przedawkowania seleninu sodu
- Mechanizm działania seleninu sodu
- Wchłanianie seleninu sodu
- Dystrybucja seleninu sodu
- Metabolizm seleninu sodu
- Wydalanie seleninu sodu
Wskazania do stosowania seleninu sodu
Podawanie seleninu sodu wskazane jest u pacjentów żywionych pozajelitowo lub z potwierdzonym niedoborem selenu, który nie może być uzupełniony przez zrównoważoną dietę.
Dawkowanie seleninu sodu
Selenin sodu może być podawany w powolnych infuzjach dożylnych tylko przez wykwalifikowany personel medyczny. O dawce i czasie stosowania decyduje lekarz na podstawie indywidualnych potrzeb pacjenta.
Przeciwskazania do stosowania seleninu sodu
Przeciwwskazaniem są uczulenie na związki selenu lub selenoza (zatrucie selenem).
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania seleninu sodu
Preparat seleninu sodu nie może zostać podawany bez uprzedniego rozcieńczenia. Do rozcieńczania nie powinno się stosować innych produktów niż 0,9% chlorek sodu, 5% glukoza, roztwór do żywienia pozajelitowego lub roztwór pierwiastków śladowych.
Przeciwwskazania seleninu sodu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
Jednoczesne podawanie preparatów selenu z kwasem askorbinowym powoduje, że selen nie jest przyswajany.
Wpływ seleninu sodu na prowadzenie pojazdów
Selenin sodu podawany w zalecanych warunkach nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów czy obsługi maszyn.
Wpływ seleninu sodu na ciążę
Podawanie sieleninu sodu kobietom w ciąży nie jest zalecane, jeśli nie jest ono konieczne.
Wpływ seleninu sodu na laktację
Choć selen przenika do mleka kobiecego, w dawkach terapeutycznych nie wykazuje niekorzystnego wpływu na dziecko i może być stosowany u kobiet karmiących piersią.
Wpływ seleninu sodu na płodność
Brakuje danych o wpływie seleninu sodu na płodność u ludzi. W badaniach na szczurach wpływu selenu na płodność samców nie stwierdzono a u samic jedynie bardzo wysokie dawki wywoływały działania niepożądane.
Objawy przedawkowania seleninu sodu
Objawami ostrego przedawkowania, wynikającego z przyjęcia wysokiej dawki w krótkim czasie, są zapach czosnku w oddechu, zmęczenie, wymioty, biegunka i ból brzucha. Z kolei objawami przedawkowania przewlekłego mogą być nieprawidłowy wzrost włosów i paznokci, zmiany skórne oraz zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego (polineuropatia obwodowa). Przedawkowanie selenu przyjętego doustnie może być leczone przez płukanie żołądka lub wymuszona diurezę. W skrajnych przypadkach stosuje się dializę.
Mechanizm działania seleninu sodu
Selen jest mikroelementem (ilość w ustroju 3-20 mg) wbudowywanym w strukturę istotnych enzymów takich jak peroksydaza glutationowa, która stanowi element układu antyoksydacyjnego i chroni błony komórkowe, oraz reduktaza tioredoksynowa i 5’-dejodynaza, które są kluczowe dla tworzenia hormonu tarczycy trójodotyroniny (T3). Niedobór selenu wywołuje zaburzenia funkcjonowania układu odpornościowego oraz wzmaga toksyczne działanie metali ciężkich na wątrobę.
Wchłanianie seleninu sodu
Selenin sodu po wprowadzeniu do krwi jest wiązany przez etrytrocyty i ulega redukcji do selenowodoru, który stanowi główne źródło uwalnianego selenu.
Dystrybucja seleninu sodu
Selen w postaci zredukowanej do selenowodoru trafia z krwią do wątroby, gdzie ulega włączeniu w strukturę aminokwasu selenocysteiny. Ta z kolei jest dystrybuowana z krwią do tkanek, gdzie zostaje wbudowana w selenoproteiny, takie jak enzym peroksydaza glutationowa.
Metabolizm seleninu sodu
Powstały w wyniku redukcji seleninu sodu selenowodór wykorzystywany jest w wątrobie jako źródło selenu dla selenoprotein. Nadmiar selenowodoru ulega metylacji (do selenolu metylu, selenku dimetylowego lub jonu trójmetyloseleniowego) i eliminacji z organizmu.
Wydalanie seleninu sodu
Nadmiarowy selen w postaci zmetylowanych metabolitów ulega wydaleniu z moczem, kałem lub wydychanym powietrzem.