Regadenozon, Regadenozonum - Zastosowanie, działanie, opis

Regadenozon to substancja lecznicza służąca do diagnostyki. Stosuje się ją w scyntygrafii perfuzyjnej serca, do obrazowania perfuzji mięśnia sercowego, czyli przepływu krwi przez ten narząd. Zabieg scyntygrafii perfuzyjnej umożliwia ocenę ukrwienia mięśnia lewej komory serca. Wykorzystuje się w nim związek MIBI, czyli metoksy-izobutylo-izonitryl, który jest oznaczony radioizotopem. Tc-99m-MIBI gromadzi się w mięśniach w zależności od ich ukrwienia. Regadenozon jest wstrzykiwany dorosłym pacjentom, u których nie możliwe jest przeprowadzenie próby wysiłkowej. 

Regadenozon podaje się w szybkim wstrzyknięciu (czas trwania 10 sekund) do żyły obwodowej w obrębie placówki medycznej. Po podaniu leku wstrzykuje się 5 ml roztworu 9 mg/ml. Zwykle stosowana dawka to  400 mikrogramów regadenozonu, podawanego w pojedynczym wstrzyknięciu. Brak jest badań dotyczących wielokrotnego podania leku w ciągu 24 godzin. Po podaniu leku pacjent musi zachować, pozycję leżącą lub siedzącą aż do poprawy parametrów sercowych.

Nie ma konieczności modyfikowania dawek dla osób w podeszłym wieku i dorosłych z zaburzeniami pracy nerek/wątroby. Nie ustalono profilu bezpieczeństwa dla dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia.

Regadenozon jest przeciwwskazany u osób nadwrażliwych na tą substancję leczniczą. Ponad to lek nie może być zastosowany u pacjentów cierpiących na ciężką hipotonię (niedociśnienie tętnicze), zdekompensowaną niewydolność mięśnia sercowego, niestabilną dławicę piersiową oraz blok przedsionkowo-komorowy (stopień II i III oraz zaburzenie czynności węzła zatokowego). 

Podanie regadenozonu może powodować ciężkie działania niepożądane ze strony układu sercowo-naczyniowego, w tym doprowadzić do zawału mięśnia sercowego i zatrzymania pracy serca. Z tego względu po wstrzyknieciu leku konieczna jest obserwacja pacjenta i kontrola EKG.

Należy zachować ostrożność podając regadenozon pacjentom ze schorzeniami układu oddechowego. Lek może powodować skurcz oskrzeli i duszności. Ryzyko wzrasta u osób chorych na astmę oskrzelową i przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Po podaniu leku tym osobom w pobliżu powinien znajdować się sprzęt do resuscytacji i leki rozszerzające drzewo oskrzelowe.

Istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia hipotonii (niedociśnienia) u pacjentów ze schorzeniami układu sercowo-naczyniowego (zwężenie pnia głównego lewej tętnicy wieńcowej, stenotyczna wada zastawkowa serca, zapalenie osierdzia, wysięk osierdziowy i zwężenie tętnicy szyjnej z niewydolnością naczyniowo-mózgową), hipowolemią i chorobami  autonomicznego układu nerwowego.

Dwa dni przed planowanym podaniem regadenozonu pacjent nie powinien przyjmować dipirydamolu. Dipirydamol zwiększa stężenie adenozyny we krwi i powoduje zmianę reakcji na regadenozon.

Przed planowanym podaniem regadenozonu należy wstrzymać się przez co najmniej 12 godzin z przyjmowaniem pokarmów zawierających teofilinę (herbata, yerba mate, kakao) i kofeinę (kawa).

Brak jest badań nad wpływem regadenozonu na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych, w tym samochodów. Działania niepożądane jakie wywołuje substancja lecznicza, zazwyczaj ustępują w ciągu pół godziny od jej wstrzyknięcia. Należy zachować ostrożność jeżeli pacjent odczuwa ból i zawroty głowy oraz uczucie duszności.  

Regadenozon wpływa na wyniki badania EKG, powodując między innymi wydłużenie odstępu QT i zmiany odcinka ST.

Badania z wykorzystaniem zwierząt laboratoryjnych wykazały toksyczny wpływ leku na płód. Brak jest analogicznych badań na ludziach, dlatego ze względów bezpieczeństwa nie należy stosować regadenozonu w okresie ciąży. Obserwowane u zwierząt działania niepożądane leku  to zaburzenia układu szkieletowego płodów (opóźnione kostnienie) oraz zmniejszenie masy urodzeniowej. Nie udowodniono działania teratogennego regadenozonu.

Brak jest badań dotyczących przenikania regadenozonu do mleka matek karmiących, również wśród zwierząt. Ze względów bezpieczeństwa należy zaprzestać karmienia piersią przez co najmniej 10 godzin od momentu wstrzyknięcia leku.

Brak jest badań dotyczących wpływu regadenozonu na płodność, zarówno wśród ludzi jak i z wykorzystaniem zwierząt laboratoryjnych.

Działania niepożądane po wstrzyknięciu regadenozonu zazwyczaj mają charakter krótkotrwały i ustępują w ciągu pół godziny po podaniu leku. Bardzo często u pacjentów obserwowano zaczerwienienie twarzy, duszność, dyskomfort żołądkowo-jelitowy, bóle i zawroty głowy oraz ból w klatce piersiowej. Często osoby po podaniu leku uskarżały się na bóle mięśniowo-szkieletowe, w tym ból pleców, karku, szczęki i kończyn. Do częstych działań niepożądanych regadenoznu zalicza się także zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (nudności i wymioty), nadmierną potliwość, zespół cieśni gardłowej, podrażnienie gardła, kaszel, hipotonię, zaburzenia w odczuwaniu smaku, parestezje, zaburzenia rytmu serca (częstoskurcz, blok przedsionkowo-komorowy, kołatanie serca). Do niezbyt częstych skutków ubocznych leku należą zaburzenia nerwowe (lęki, bezsenność, nadmierna senność), drgawki, obniżenie poziomu świadomości pacjenta, napad niedokrwienny, omdlenie, zaburzenia widzenia i ból gałek ocznych, szumy w uszach, bladość skórna, zimne kończyny, biegunka i nietrzymanie kału, wzdęcia brzucha, zaburzenia skórne (rumień), bóle stawowe. Podanie regadenozonu może prowadzić do zatrzymania akcji mięśnia sercowego, zawału serca, całkowitego bloku AV oraz trzepotania przedsionków.

Przyjęcie zbyt dużej dawki regadenozonu powoduje przypieszoną pracę serca, zawroty głowy oraz zaczerwienienie twarzy. 

Regadenozon jest agonistą receptora adenozyny. Lek wykazuje największe powinowactwo do receptora  A2_A, a następnie 10-krotnie słabsze do receptora A1. Najprawdopodobniej lek pobudza także receptory A2_B i A3. Połączenie regadenozonu z A2_A powoduje rozszerzenie naczyń wieńcowych i zwiększa przepływ krwi przez mięsień serca. Regadenozon jest wykorzystywany w  scyntygrafii perfuzyjnej serca. Lek w mniejszym stopniu kumuluje się w zwężonych naczyniach krwionośnych, co powoduje zmniejszenie sygnału z chorobowo zmienionych obszarów serca.

Maksymalne stężenie regadenozonu we krwi po podaniu dożylnym osiągane jest w ciągu 1-4 minut.

Stopień wiązania regadenozonu z białkami osocza wynosi 25-30%. Objętość dystrybucji leku w stanie stacjonarnym wynosi 78,7 litra.

Metabolizm regadenozonu u ludzi nie jest znany. Najprawdopodobniej nie uczestniczą w nim enzymy mikrosomalne cytochromu P450.

Regadenozon wydalany jest z organizmu przez nerki w postaci niezmienionej (około 57% podanej dawki). Średni osoczowy klirens nerkowy leku wynosi 450 ml/min. Okres półtrwania regadenozonu w I fazie działania leku wynosi 2-4 minuty, natomiast w fazie pośredniej 30 minut. T_1/2 w fazie eliminacji trwa 2 godziny.