Rasagilina, Rasagilinum - Zastosowanie, działanie, opis

Rasagilina jest nieodwracalnym inhibitorem monoaminooksydazy, zwiększającym stężenie dopaminy w prążkowiu. Substancja lecznicza znalazła zastosowanie w monoterapii samoistnej choroby Parkinsona.
Lek jest również wykorzystywany pomocniczo w przypadku wystąpienia zjawiska wyczerpania dawki lewodopy podczas kuracji choroby Parkinsona. 

Schemat dawkowania rasagiliny zależy od wieku oraz masy ciała pacjenta, a także od występujących schorzeń współistniejących. Lek można przyjmować razem z pokarmem. 

Podczas leczenia choroby Parkinsona dawka dobowa substancji czynnej wynosi 1 mg. Lek można przyjmować w terapii złożonej z lewodopą. 

Nie zaleca się przyjmowania leku przez pacjentów z upośledzeniem czynności wątroby. Zalecana jest szczególna ostrożność u osób z niewielkimi zaburzeniami pracy wątroby, a w przypadku osób z jej ciężką niewydolnością stosowanie rasagiliny jest przeciwwskazane. 

Rasagilina jest przeciwwskazana w przypadku wystąpienia reakcji nadwrażliwości na tę substancję czynną. Innym ograniczeniem w wykorzystaniu leku w terapii jest ciężka niewydolność wątroby. 

W przypadku konieczności przyjmowania rasagiliny jest to możliwe po upłynięciu pięciu tygodni od zakończenia terapii fluoksetyną. Z kolei pomiędzy odstawieniem rasagiliny a rozpoczęciem leczenia fluowksaminą lub fluoksetyną powinno minąć przynajmniej dwa tygodnie. 

Podczas leczenia rasagiliną obserwuje się zwiększone ryzyko wystąpienia czerniaka (złośliwy nowotwór skóry). Badania wykazały, że nie jest to związane ze stosowaniem leku, za wzrost ryzyka nowotworu skóry odpowiada samo schorzenie. 

W przypadku gdy podczas terapii rasagiliną dojdzie do pogorszenia czynności wątroby, stosowanie leku należy przerwać. Przyjmowanie rasagiliny przy współistniejącej ciężkiej niewydolności wątroby jest przeciwwskazane. 

Jednoczesne stosowanie miejscowo działających sympatykomimetyków lub dekstrometrofanu nie jest zalecane. 

W przypadku jednoczesnego przyjmowania rasagiliny i lewodopy istnieje zwiększone ryzyko pogorszenia przebiegu występującej dyskinezy. Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów, dla których zagrożenie stanowi spadek ciśnienia tętniczego. 

Podczas leczenia rasagiliną zaobserwowano prawdopodobieństwo zaburzenia kontroli impulsów. Jeśli podczas kuracji rasagiliną dojdzie do wystąpienia nagłego uzależnienia od hazardu, nieracjonalnego wydawania pieniędzy, impulsywnego zachowania lub zwiększenia libido należy skontaktować się z lekarzem. 

W trakcie leczenia rasagiliną istnieje możliwość wystąpienia senności w ciągu dnia. Odnotowano również przypadki spontanicznego zasypiania w trakcie rutynowych czynności. Pacjenci przyjmujący lek powinni być świadomi ryzyka nagłego zaśnięcia, a osoby które doświadczyły tego zjawiska podczas terapii nie powinny obsługiwać ciężkich maszyn oraz prowadzić pojazdów.

Przeciwwskazane jest łączenie rasagiliny z innymi inhibitorami monoaminooksydazy (selegiliną, trancyloprominą, moklobemidem, iproniazydem). 

Rasagiliny nie należy przyjmować jednocześnie z petydyną. Konieczne jest zachowanie przynajmniej czternastodniowego odstępu pomiędzy wymienionymi lekami a rasagiliną. 

Nie zaleca się jednoczesnego stosowania rasagiliny z produktami zawierającymi znaczne ilości tyraminy (powyżej 150 mg). Istnieje ryzyko wystąpienia gwałtownego skoku ciśnienia tętniczego stanowiącego zagrożenie zdrowia. 

Spożywanie alkoholu podczas terapii rasagiliną stwarza ryzyko nadmiernego depresyjnego wpływu na ośrodkowy układ nerwowy. Wynikiem tego może być wystąpienie senności, zaburzeń koordynacji, zawrotów głowy.

W trakcie leczenia rasagiliną istnieje ryzyko pojawienia się senności w ciągu dnia, odnotowano także przypadki nagłego zasypiania. 

Przed podjęciem niebezpiecznych aktywności pacjent powinien ocenić swoją reakcję na zastosowane leczenie. Osoby, które w trakcie terapii doświadczyły epizodów spontanicznego zasypiania lub występującej w ciągu dnia ospałości nie powinny prowadzić pojazdów lub obsługiwać maszyn. 

W przypadku nagłego zaśnięcia podczas wykonywania wyżej wymienionych czynności istnieje ryzyko śmierci lub ciężkiego uszczerbku zdrowia. 

Podczas przyjmowania rasagiliny nie należy stosować jednocześnie preparatów zawierających w swoim składzie wyciągi z dziurawca zwyczajnego. Istnieje ryzyko wystąpienia przełomu nadciśnieniowego podczas terapii zakładającej wykorzystanie kombinacji wymienionych leków.

Przeprowadzone na zwierzętach badania nie potwierdziły bezpieczeństwa terapii rasagiliną podczas ciąży. Ze względu na istnienie bezpieczniejszych alternatyw oraz brak badań bezpieczeństwa u ludzi nie zaleca się stosowania rasagiliny podczas trwania ciąży. 

Stosowanie rasagiliny przez kobiety w ciąży nie jest zalecane. Nie wykluczono zdolności przenikania substancji czynnej do mleka matki karmiącej. Niektóre źródła wskazują na możliwość zmniejszenia wydzielania prolaktyny podczas terapii rasagiliną, co może spowodować zmniejszenie ilości produkowanego mleka. 

W przypadku przyjęcia zbyt dużej dawki rasagiliny mogą wystąpić łagodne objawy ze strony układu sercowo–naczyniowego (spadek ciśnienia tętniczego, nadciśnienie tętnicze). Ciężkie przedawkowanie niesie ze sobą prawdopodobieństwo pojawienia się hipomanii, przełomu nadciśnieniowego. Największe ryzyko stanowi zespół serotoninowy, który stanowi zagrożenie życia. 

Mechanizm działania rasagiliny nie został w pełni wyjaśniony. Substancja czynna jest nieodwracalnym inhibitorem monoaminooksydazy typu B (MAO–B), odpowiadającej za rozkład dopaminy w ośrodkowym układzie nerwowym. Zahamowanie aktywności MAO–B prowadzi prawdopodobnie do wzrostu  zewnątrzkomórkowego stężenia dopaminy w ośrodkowym układzie nerwowym. Nasilenie przekaźnictwa dopaminergicznego może odpowiadać za poprawę funkcjonowania motorycznych neuronów dopaminergicznych.

Rasagilina jest dobrze i szybko wchłaniana po podaniu doustnym. Substancja lecznicza może być przyjmowana z pokarmem. Pożywienie może zmniejszać wartość maksymalnego stężenia w osoczu, co jednak nie ma znaczenia klinicznego. Maksymalne stężenie we krwi występuje trzydzieści minut po podaniu. 

Rasagilina występuje w osoczu w postaci połączonej z białkami (od 88% do 94%). Około 60% zastosowanej dawki leku jest połączona z albuminami osocza. 

Metabolizm rasagiliny zachodzi w wątrobie, a w proces biotransformacji leku zaangażowana jest głównie podjednostka CYP1A2 cytochromu p450. Substancja lecznicza ulega przekształceniu w wyniku reakcji N–dealkilacji lub hydroksylacji z wytworzeniem 1–aminoindanu lub 3–hydroksy–1–aminoindanu. Kolejnym etapem metabolizmu cząsteczki leku jest jej sprzęganie z kwasem glukuronowym. 

Rasagilina jest wydalana z moczem (około 62% zastosowanej dawki) oraz w mniejszym stopniu z kałem (około 22% dawki). Jednie 1% leku po podaniu doustnym stanowi niezmieniona cząsteczka rasagiliny, pozostała część to metabolity sprzężone z kwasem glukuronowym.