Dapagliflozyna, Dapagliflozinum - Zastosowanie, działanie, opis

Dapagliflozyna wskazana jest w leczeniu cukrzycy, po wdrożeniu modyfikacji stylu życia, gdy istnieją przeciwwskazania do stosowania metforminy (w monoterapii) lub gdy terapia innymi lekami obniżającymi stężenie glukozy nie jest wystarczająco skuteczna (politerapia).

Dapagliflozynę można przyjmować bez względu na porę dnia i posiłki. Zwykle stosowana dawka dobowa u dorosłych to 10 mg. Zmniejszenia dawki mogą wymagać pacjenci z ciężką niewydolnością wątroby oraz osoby przyjmujące insulinę lub inne leki zwiększające wydzielanie insuliny. Skuteczność dawki może być znikoma u pacjentów z umiarkowaną/ostrą niewydolnością nerek. Brak danych potwierdzających bezpieczeństwo stosowania leku u pacjentów poniżej 18 roku życia i powyżej 75 roku życia.

Przeciwwskazaniem jest nadwrażliwość na dapagliflozynę.

Dapagliflozyny nie należy stosować w cukrzycy typu 1, ani w kwasicy ketonowej.
Skuteczność dapagliflozyny spada wraz z pogorszeniem czynności nerek. W grupie pacjentów z niewydolnością nerek, którzy stosują dapagliflozynę, odnotowano zwiększoną częstość działań niepożądanych, takich jak wzrost stężenia kreatyniny, fosforu, parathormonu i nadmierne obniżenie ciśnienia tętniczego. Należy pamiętać o monitorowaniu czynności nerek i przy znacznym jej pogorszeniu zaprzestać stosowanie leku.
U pacjentów z zaburzoną czynnością wątroby obserwowano nasilenie działania dapagliflozyny.
Zachowanie szczególnej ostrożności wymagane jest w przypadku osób w wieku podeszłym, przyjmujących leki na nadciśnienie, z występującą predyspozycją do hipotensji, z chorobami serca, z niedoborem płynów (np. w przebiegu chorób przewodu pokarmowego), ponieważ dapagliflozyna może nadmiernie obniżyć ciśnienie tętnicze.
Istnieją doniesienia o możliwości potęgowania przez dapagliflozynę ryzyka wystąpienia raka pęcherza moczowego u pacjentów z cukrzycą leczonych jednocześnie pioglitazonem.
Dapagliflozyna może zwiększać hematokryt (stosunek objętości erytrocytów do objętości całej krwi).
Dapagaliflozyna ze względu na swój mechanizm działania powoduje pojawienie się glukozy w moczu, co należy uwzględnić w interpretacji wyników badań laboratoryjnych.

 

Pacjent stosujący dapagliflozynę musi być świadomy ryzyka wystąpienia hipoglikemii, która może upośledzać zdolność oceny sytuacji, refleks i prowadzić do utraty przytomności. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby stosujące jednocześnie insulinę lub pochodne sulfonylomocznika.

Z badań przeprowadzonych na zwierzętach wynika, że stosowanie dapagliflozyny w drugim i trzecim trymestrze ciąży przyczynia się do wadliwego rozwoju nerek. Nie należy stosować leku w okresie ciąży.

Z badań przeprowadzonych na zwierzętach wynika, że lek oraz jego metabolity przenikają do mleka. Nie należy stosować dapagliflozyny w okresie karmienia piersią.

Objawy przedawkowania mogą wystąpić po zastosowaniu dawek znacznie przekraczających zalecane dawki terapeutyczne. Należą do nich m.in. drżenie rąk, zaburzenia widzenia, osłabienie, odwodnienie, spadek ciśnienia tętniczego.

Dapagliflozyna poprzez odwracalne blokowanie kotransportera 2 glukozy sodowej (SGLT2) hamuje w nerkach wchłanianie zwrotne glukozy do krwi. Po podaniu pojedynczej dawki, lek kontroluje glikemię przez 24 h. Działa niezależnie od insuliny i nie ma wpływu na endogenne wytwarzanie glukozy w przypadku wystąpienia hipoglikemii. Skuteczność działania leku uzależniona jest od wydolności nerek, którą wyraża współczynnik filtracji kłębuszkowej GFR. Dapagliflozyna wywołuje również spadek ciśnienia tętniczego i zmniejszenie masy ciała.

Dapagliflozyna podana doustnie ulega szybkiemu wchłanianiu i osiąga stężenie maksymalne w ciągu 2 h. Zmniejszenie wartości stężenia maksymalnego oraz wydłużenie czasu potrzebnego do jego osiągnięcia może być spowodowane przyjęciem leku z posiłkiem bogatotłuszczowym, lecz nie ma to istotnego znaczenia klinicznego. Biodostępność leku wynosi 78%.

Dapagliflozyna wiąże się w 91% z białkami osocza bez względu na czynniki, takie jak niewydolność wątroby czy nerek. Objętość dystrybucji leku wynosi 118 l.

Dapagliflozyna ulega przemianie głównie do nieaktywnego metabolitu 3-O-glukuronidu dapagliflozyny (stanowi około 60% wszystkich metabolitów). Reakcja ta zachodzi przede wszystkim przy udziale enzymu UGT1A9 zlokalizowanego w wątrobie i nerkach.

Około 75% dawki dapagliflozyny wydalane jest z moczem, prawie w całości w postaci metabolitów. 21% dawki leku wydalane jest z kałem, z czego 15% w postaci niezmienionej.