Klobazam, Clobasamum - Zastosowanie, działanie, opis

Klobazam wskazany jest w krótkotrwałym leczeniu ostrych i przewlekłych zaburzeń lękowych z towarzyszącym niepokojem, drażliwością, zaburzeniami snu, zaburzeniami ze strony przewodu pokarmowego i układu krążenia. W przypadku występujących zaburzeń nastroju należy wykluczyć podejrzenie depresji i konieczność stosowania innych leków przeciwdepresyjnych.
Klobazam jest również szeroko stosowany w padaczce, jako uzupełnienie dotychczasowej terapii przeciwdrgawkowej.
 

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od jednostki chorobowej, wieku, masy ciała, chorób towarzyszących (zaburzona praca nerek, niewydolność wątroby) etc.
Lek przyjmuje się doustnie niezależnie od posiłków.
Maksymalna dawka dobowa dla dorosłych stosowana w zaburzeniach lękowych to 30 mg. Terapia nie powinna trwać dłużej niż 8-12 tygodni wliczając w to czas stopniowego odstawiania leku. Po upływie 4 tygodni lekarz musi ocenić stan pacjenta i ewentualnie zmodyfikować dawkowanie.
Maksymalna dawka dobowa dla dorosłych stosowana w stanach padaczkowych to 80 mg. Zwykle rozpoczyna się od dawek 5-15 mg na dobę.
W przypadku dzieci od 6 roku życia, które chorują na padaczkę zwykle rozpoczyna się od dawki 5 mg na dobę, a następnie stosuje się dawkę podtrzymującą 0,3-1 mg/kg masy ciała.
Dzieci, osoby w podeszłym wieku oraz z zaburzeniami czynności wątroby i nerek mogą wymagać zmniejszenia dawkowania i częstszej oceny stanu klinicznego.
Jeżeli pacjent ma zalecone stosowanie dawki dobowej w dawkach podzielonych to większą część leku powinien przyjąć wieczorem.
Nie należy nagle zaprzestawać leczenia klobazamem, ponieważ grozi to wystąpieniem drgawek i innych objawów odstawiennych.

Przeciwwskazaniem są nadwrażliwość na klobazam, ciężka niewydolność układu oddechowego i nerek, bezdech śródsenny, miastenia (nadmierna męczliwość mięśni), encefalopatia wątrobowa. Leku nie należy stosować w okresie karmienia piersią, a u dzieci powyżej 6 roku życia dopuszcza się stosowanie tylko w przypadkach bezwzględnie koniecznych.

U pacjentów stosujących klobazam może wystąpić amnezja następcza (pacjent pamięta wydarzenia z odległej przeszłości, ale nie przypomina sobie zdarzeń, które miały miejsce w ostatnim czasie).
Długotrwałe stosowanie leku prowadzi do rozwoju uzależnienia.
Po nagłym odstawieniu leku może dojść nawrotu choroby o stopniu nasilenia objawów sprzed rozpoczęcia leczenia.
Szczególnej uwagi wymagają pacjenci z zaburzeniami czynności układu oddechowego, zaburzeniami wątroby lub nerek, osoby w wieku podeszłym oraz z osłabionymi mięśniami.
Stosując lek w padaczce należy kontrolować skuteczność stosowanych dawek ze względu na możliwość rozwoju tolerancji (zmniejszona odpowiedź organizmu na dotąd stosowane dawki leku).
Należy pamiętać, że przy zamianie klobazamu (benzodiazepina długodziałająca) na benzodiazepinę krótkodziałająco mogą wystąpić objawy odstawienne.
U osób z zaburzeniami osobowości mogą nasilać się myśli samobójcze.
Odnotowano przypadki osób, u których rozwinęły się ciężkie choroby skóry po stosowaniu klobazamu, w szczególności wśród osób stosujących jednocześnie inne leki przeciwdrgawkowe. Wystąpienie objawów zespołu Stevena-Johnsona i martwiczego oddzielania się naskórka jest podstawą do odstawienia klobazamu.

Przeciwwskazane jest łączenie klobazamu z silnymi opioidowymi lekami przeciwbólowymi ze względu na ryzyko wystąpienia trudności w oddychaniu, śpiączki, a nawet śmierci.

Przyjęcie klobazamu łącznie z pokarmem może spowolnić wchłanianie leku bez wpływu na całkowity stopień wchłonięcia leku.

Alkohol może zwiększać biodostępność leku nawet o 50%. Nie należy łączyć klobazamu i alkoholu ze względu na nasilenie działania depresyjnego na ośrodkowy układ nerwowy, co objawia się zwiększoną sennością, zawrotami głowy, zaburzeniami koncentracji, problemami z oddychaniem, a nawet utratą przytomności.
U pacjentów spożywających alkohol jest większe ryzyko uzależnienia od klobazamu.

Klobazam może powodować objawy upośledzające zdolność prowadzenia pojazdów tj. zawroty głowy, niepamięć, senność.

Stosowanie preparatów z miłorzębem japońskim i dziurawcem zwyczajnym zmniejsza skuteczność terapeutyczną klobazamu.

Stosowanie klobazamu w pierwszym trymestrze ciąży jest zabronione. Stosowanie leku w późniejszym okresie jest dozwolone tylko w koniecznych przypadkach. Klobazam może wywołać u noworodka hipotermię (znaczne obniżenie temperatury ciała), zwiotczenie mięśni, zaburzenia oddechu i odruchu ssania. Długotrwałe stosowanie leku w ciąży prowadzi do wystąpienia uzależnienia nie tylko u matki, ale również u dziecka, co wiąże się z pojawieniem objawów odstawiennych.
Niektóre badania donoszą o wystąpieniu rozszczepu warg i podniebienia u noworodka.
Kobiety w wieku rozrodczym leczone klobazamem powinny stosować skuteczne metody antykoncepcji.

Klobazam przechodzi do mleka matki, dlatego jest przeciwwskazany w okresie karmienia piersią.

W badaniach przeprowadzonych na zwierzętach potwierdzono szkodliwy wpływ klobazamu na płodność.

Przedawkowanie klobazamu objawia się sennością, zawrotami głowy, trudnościami w skoordynowaniu ruchów, zaburzeniami koncentracji i czynności układu oddechowego. Dochodzi do osłabienia mięśni, znacznego obniżenia ciśnienia tętniczego, a nawet śpiączki.

Klobazam przyłącza się do receptora GABA zwiększając jego wrażliwość na działanie kwasu g-aminomasłowego (GABA), który jest neuroprzekaźnikiem hamującym w ośrodkowym układzie nerwowym. Poprzez nasilenie przewodnictwa GABA-ergicznego dochodzi do hamowania czynności komórek nerwowych, dzięki czemu klobazam wykazuje działanie uspokajające, przeciwlękowe, przeciwdrgawkowe i zmniejszające napięcie mięśni szkieletowych.

Klobazam dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego. Jego biodostępność (ilość leku, która trafia do krążenia ogólnego) mieści się w zakresie 87-100%. Stężenie maksymalne zostaje osiągnięte w ciągu 1-4 h od podania.

Klobazam w 80-90% wiąże się z białkami surowicy. Ulega dystrybucji do mleka matki oraz przekracza barierę łożyskową. Stężenie w stanie stacjonarnym zostaje osiągnięte po około 2 tygodniach od rozpoczęcia leczenia.

Klobazam jest metabolizowany do aktywnego farmakologicznie N-demetyloklobazamu przy udziale enzymu CYP3A4 i w mniejszym stopniu CYP2C19. Następnie powstały metabolit ulega reakcji pod wpływem działania enzymu CYP2C19 do 4’-hydroksydemetyloklobazamu.

Okres półtrwania klobazamu w fazie eliminacji wynosi 32 h, natomiast okres półtrwania jego aktywnego metabolitu N-demetyloklobazamu jest znacznie dłuższy i może wynosić nawet 57 h. Prawdopodobnie u dzieci i dorosłych chorujących na padaczkę klobazam ulega szybszej eliminacji. Lek wydalany jest głównie przez nerki (około 94%) w postaci metabolitów.