Fenytoina, Phenytoinum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o fenytoinie

Rok wprowadzenia na rynek
1953
Substancje aktywne
fenytoina, sól sodowa fenytoiny
Działanie fenytoiny
przeciwpadaczkowe
Postacie fenytoiny
roztwór do wstrzykiwań, tabletki
Układy narządowe
układ nerwowy i narządy zmysłów
Specjalności medyczne
Neurologia, Neurologia dziecięca
Rys historyczny fenytoiny

Fenytoina należy do pochodnych hydatoiny o działaniu przeciwpadaczkowym. Została dopuszczona do obrotu w 1953 roku w Stanach Zjednoczonych, podmiotem odpowiedzialnym za rejestrację była firma Parke Davis. Siedem lat później lek został wprowadzony na rynek europejski przez firmę Axapharm AG.

Wzór sumaryczny fenytoiny

C15H12N2O2

Spis treści

Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające fenytoinę

Wskazania do stosowania fenytoiny

Fenytoina jest lekiem przeciwdrgawkowym, wykorzystywanym w leczeniu schorzeń neurologicznych. Substancja czynna znalazła zastosowanie w terapii padaczki z uwzględnieniem napadów częściowych oraz napadów uogólnionych.
Lek jest również wykorzystywany profilaktycznie w celu zminimalizowania ryzyka wystąpienia napadu drgawek podczas zabiegów neurochirurgicznych, a także w celu przerwania trwającego napadu padaczki (w postaci roztworu do wstrzykiwań). 

Fenytoina jest również stosowana w przypadku nietolerancji lub nieskuteczności karbamazepiny w leczeniu nerwobólu nerwu trójdzielnego.

Dawkowanie fenytoiny

Schemat dawkowania fenytoiny jest zależny od wieku, masy ciała, stopnia nasilenia choroby, a także chorób współistniejących u pacjenta. Dawka dobowa fenytoiny powinna zostać dobrana indywidualnie dla każdego pacjenta. 
Terapię z wykorzystaniem fenytoiny należy rozpocząć stosując niewielkie dawki preparatu, po upłynięciu siedmiu dni dawka może zostać dostosowana. 

Zazwyczaj stosowana początkowa dawka dobowa substancji czynnej  w przypadku osób dorosłych wynosi 300 mg. Zależnie od efektu terapeutycznego oraz ryzyka wystąpienia działań niepożądanych dawka fenytoiny może zostać zwiększona lub zmniejszona po upływie siedmiu dni. 

Schemat dawkowania fenytoiny u dzieci uwzględnia stosowanie od 3 do 8 mg/kg masy ciała dziecka. Nie należy przekraczać maksymalnej dawki dobowej – 300 mg.

Jeśli występuje konieczność zastosowania fenytoiny do przerwania napadu padaczkowego u osoby dorosłej, zazwyczaj stosowana dawka dobowa substancji czynnej wynosi od 230 mg do maksymalnej dawki 1380 mg. U dzieci poniżej 12 roku życia dawka dobowa jest zależna przede wszystkim od masy ciała dziecka oraz długości napadu i zmniejsza się od 30 mg/kg masy ciała dziecka w pierwszej dobie do 10 mg/kg masy ciała w trzeciej dobie napadów. 

Profilaktyczne wykorzystanie fenytoiny uwzględnia zastosowanie od 230 mg do 460 mg substancji czynnej u osoby dorosłej. W przypadku dzieci do 12 roku życia zwykle stosowana dawka dobowa wynosi od 5 mg/kg masy ciała dziecka do 6 mg/kg masy ciała.

Schemat dawkowania preparatu może wymagać dostosowania w przypadku noworodków, dzieci i osób w podeszłym wieku.

Przeciwskazania do stosowania fenytoiny

Przeciwwskazaniem do stosowanie fenytoiny jest nadwrażliwość na tę substancję czynną. Istotnym ograniczeniem w stosowaniu substancji czynnej jest również:

  • porfiria;
  • poważne zaburzenia czynności szpiku kostnego;
  • blok przedsionkowo–komorowy II i III stopnia;
  • blok zatokowo–przedsionkowy;
  • zaburzenie pojemności minutowej serca;
  • zawał mięśnia sercowego występujący przynajmniej trzy miesiące przed rozpoczęciem terapii;
  • spowolnienie pracy serca, zespół chorego węzła zatokowego.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania fenytoiny

Podczas terapii wykorzystującej fenytoinę istnieje ryzyko pojawienia się wysypki. Lek można przyjąć ponownie dopiero po wcześniejszym ustąpieniu objawów wysypki. W trakcie pierwszych paru tygodni leczenia występuje podwyższone ryzyko pojawienia się objawów zespołu Stevensa-Johnsona lub toksycznej nekrolizy naskórka (zespół Lyella). Jeśli wystąpi którekolwiek z opisanych schorzeń leczenie należy przerwać i skontaktować się z lekarzem. 
Badania potwierdziły zwiększenie częstości występowania zespołu Stevensa-Johnsona u osób pochodzenia chińskiego lub tajskiego, w których genotypie potwierdzono obecność allelu HLA-B*1502, w tym przypadku stosowanie fenytoiny jest możliwe jeżeli korzyści z leczenia przewyższają nad ryzykiem pojawienia się działań niepożądanych. 
W przypadku preparatów podawanych w postaci roztworu do wstrzykiwań istnieje ryzyko miejscowego podrażnienia tkanki miękkiej i rozwoju stanu zapalnego. 

Każda modyfikacja schematu dawkowania lub wprowadzenie zamiast fenytoiny innej substancji leczniczej powinno być wykonane stopniowo. Również odstawienie leku powinno się przeprowadzić z zachowaniem zasad należytej należytej ostrożności. 

Substancji czynnej nie należy stosować w przypadku współistniejącej porfirii oraz w przypadku napadów nieświadomości. Fenytoina nie jest skuteczna w terapii tego rodzaju napadów, co więcej może pogłębiać już występujące napady nieświadomości. 

U niektórych pacjentów zalecana jest dodatkowa suplementacja witaminy D. Istnieje możliwość spadku stężenia cholekalcyferolu w osoczu, co może być przyczyną rozwoju krzywicy podczas długotrwałego przyjmowania fenytoiny. 

Terapia z wykorzystaniem tej substancji czynnej powinna zostać przeprowadzona ostrożnie w przypadku osób w podeszłym wieku, pacjentów wyniszczonych lub cierpiących na zaburzenia czynności wątroby. Dawkowanie fenytoiny należy dostosować jeśli wystąpią wczesne objawy toksyczności tego leku. W przypadku przyjmowania przez dłuższy czas zbyt wysokich dawek substancji czynnej istnieje ryzyko wystąpienia encefalopatii, zaburzeń czynności móżdżku oraz psychozy. 
Zaleca się monitorowanie stężenia fenytoiny w przypadku osób z upośledzeniem czynności wątroby i nerek, a także gdy istnieje ryzyko spadku poziomu wiązania leku z białkami osocza (hipoproteinemia). 

Leczenie fenytoiną należy wprowadzać z zachowaniem należytej ostrożności u pacjentów cierpiących na cukrzycę. Substancja czynna może zmniejszać ilość wydzielanej insuliny, zwiększając przez to ryzyko wystąpienia hiperglikemii. 

Fenytoiny nie należy stosować jednocześnie z preparatami zawierającymi wyciągi z dziurawca. Niewskazane jest również przyjmowanie fenytoiny i równoczesne spożywanie alkoholu, ponieważ istnieje ryzyko wahań poziomu substancji leczniczej w osoczu. 

Interakcje fenytoiny z innymi substancjami czynnymi

Możliwość wzrostu stężenia fenytoiny w osoczu, ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Amiodaron (Amiodarone) leki przeciwarytmiczne - klasa III
Detreomycyna (Chloramfenikol) (Chloramphenicol) antybiotyki - INNE
Chlorodiazepoksyd (Chloradiazepoxide) BZD - benzodiazepiny
Diazepam (Diazepam) BZD - benzodiazepiny
Diltiazem (Diltiazem) leki blokujące kanały wapniowe - działające na mięsień sercowy
Disulfiram (Disulfiram) substancje stosowane w leczeniu alkoholizmu
Famotydyna (Famotidine) antagoniści receptorów histaminowych H2
Fenylobutazon (Phenylbutazone) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol
Fluoksetyna (Fluoxetine) SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
Izoniazyd (Isoniazid) substancje stosowane w leczeniu gruźlicy
Metylofenidat (Methylphenidate) NDRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i dopaminy
Omeprazol (Omeprazole) IPP - inhibitory pompy protonowej
Ranitydyna (Ranitidine) antagoniści receptorów histaminowych H2
Sulfacetamid (Sulfacetamide) sulfonamidy
Trazodon (Trazodone) SARI - selektyne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, dodatkowo blokujące receptor dla serotoniny
Ryzyko spadku stężenia fenytoiny w osoczu, zwiększone prawdopodobieństwo nawrotów napadów padaczkowych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Kwas foliowy (Witamina B9) (Folic acid) witaminy z grupy B
Ryfampicyna (Rifampicin (rifampin)) antybiotyki - INNE
Sukralfat (Sucralfate) selektywne leki osłaniające stosowane w chorobie wrzodowej
Teofilina (Theophylline) metyloksantyny - blokery adenozyny i fosfodiesterazy
Rezerpina (Reserpine) antagoniści receptorów alfa-1 adrenergicznych
Wigabatryna (Vigabatrin) leki przeciwpadaczkowe - analogi GABA
Leki przeciwgrzybiczne mogą zwiększać stężenie fenytoiny w osoczu, z tego powodu istnieje zwiększone ryzyko pojawienia się działań niepożądanych. Z kolei fenytoina może osłabiać działanie doustnych leków przeciwgrzybiczych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Amfoterycyna B (Amphotericin b) antybiotyki przeciwgrzybicze
Flukonazol (Fluconazole) przeciwgrzybicze pochodne triazolu
Itrakonazol (Itraconazole) przeciwgrzybicze pochodne triazolu
Ketokonazol (Ketoconazole) przeciwgrzybicze pochodne imidazolu
Mikonazol (Miconazole) przeciwgrzybicze pochodne imidazolu
Pozakonazol (Posaconazole) przeciwgrzybicze pochodne triazolu
Worykonazol (Voriconazole) przeciwgrzybicze pochodne triazolu
Trudne do przewidzenia zmiany stężenia zarówno fenytoiny jak i wymienionych substancji czynnych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Fenobarbital (Luminal) (Phenobarbital) inne leki przeciwpadaczkowe
Karbamazepina (Carbamazepine) leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe
Kwas walproinowy (Valproic acid) inne leki przeciwpadaczkowe
Prawdopodobieństwo wahań poziomu fenytoiny w osoczu. Zmniejszenie skuteczności leków przeciwnowotworowych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Cerytynib (Ceritinib) inhibitory kinazy białkowej
Iksazomib (Ixazomib) inne leki przeciwnowotworowe
Kabozantynib (Cabozantinib) inhibitory kinazy białkowej
Lapatynib (Lapatinib) inne leki przeciwnowotworowe
Olaparyb (Olaparib) inne leki przeciwnowotworowe
Palbocyklib (Palbociclib) inhibitory kinazy białkowej
Wandetanib (Vandetanib) inhibitory kinazy białkowej
Brygatynib (Brigatinib) inhibitory kinazy białkowej
Zwiększone prawdopodobieństwo nasilenia się napadów padaczkowych
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Amitryptylina (Amitriptyline) TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne
Doksepina (Doxepin) TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne
Klomipramina (Clomipramine) TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne
Opipramol (Opipramol) TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne
Zmniejszenie skuteczności substancji blokujących kanały wapniowe.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Amlodypina (Amlodipine) leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Felodypina (Felodipine) leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Isradypina (Isradypine) leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Lacydypina (Lacidipine) leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Lerkanidypina (Lercanidipine) leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Nimodypina (Nimodipine) leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Nitrendypina (Nitrendipine) leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Ryzyko osłabienia działania wymienionych substancji czynnych i niepowodzenia terapii.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Cyklosporyna (Cyclosporine) inhibitory kalcyneuryny
Doksycyklina (Doxycycline) antybiotyki tetracyklinowe - tetracykliny
Furosemid (Furosemide) leki moczopędne, diuretyk - pętlowe
Lamotrygina (Lamotrigine) leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe i stabilizujące błony neuronów
Metadon (Methadone) agoniści receptora opioidowego
Paroksetyna (Paroxetine) SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
Teofilina (Theophylline) metyloksantyny - blokery adenozyny i fosfodiesterazy
Topiramat (Topiramate) inne leki przeciwpadaczkowe
Zonisamid (Zonisamide) inne leki przeciwpadaczkowe
Fenytoina może zmiennie wpływać na działanie doustnych leków przeciwzakrzepowych, zaleca się regularną kontrole czasu protrombinowego.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Acenokumarol (Acenocoumarol) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K
Rywaroksaban (Rivaroxaban) leki przeciwzakrzepowe - inhibitory czynnika Xa
Warfaryna (Warfarin) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K
Możliwość zmniejszenia skuteczności fenytoiny, ryzyko nawrotu napadów padaczkowych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Kwas alginowy (Alginic acid) selektywne leki osłaniające stosowane w chorobie wrzodowej
Węglan dihydroksyglinowo-sodowy (Dihydroxyaluminum sodium carbonate) związki glinu
Wodorotlenek glinu (Aluminium hydroxide) substancje zobojętniające
Węglan magnezu (Magnesium carbonate) związki magnezu
Węglan wapnia (Calcium carbonate) związki wapnia
Zwiększenie hepatotoksycznego wpływu paracetamolu. Ryzyko znacznego uszkodzenia wątroby w przypadku przedawkowania paracetamolu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Paracetamol (Paracetamol (acetaminophen)) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol
Zmniejszenie siły działania kortykosteroidów. Ryzyko niepowodzenia terapii.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Beklometazon (Beclomethasone) glikokortykosteroidy
Betametazon (Betamethasone) glikokortykosteroidy
Deksametazon (Dexamethasone) glikokortykosteroidy
Flumetazon (Flumethasone) glikokortykosteroidy
Metyloprednizolon (Methylprednisolone) glikokortykosteroidy
Mometazon (Mometasone) glikokortykosteroidy
Prednizolon (Prednisolone) glikokortykosteroidy
Prednizon (Prednisone) glikokortykosteroidy
Spadek siły działania leków przeciwwirusowych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Atazanawir (Atazanavir) inne substancje przeciwwirusowe działające bezpośrednio na wirusy
Daklataswir (Daclatasvir) substancje przeciwwirusowe stosowane w HCV
Darunawir (Darunavir) inhibitory proteazy HIV
Dolutegrawir (Dolutegravir) inne substancje przeciwwirusowe działające bezpośrednio na wirusy
Etrawiryna (Etravirine) nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
Symeprewir (Simeprevir) substancje przeciwwirusowe stosowane w HCV
Biktegrawir (Bictegravir) inne substancje przeciwwirusowe działające bezpośrednio na wirusy
Welpataswir (Velpatasvir) substancje przeciwwirusowe stosowane w HCV
Acyklowir (Acyclovir) przeciwwirusowe nukleozydy i nukleotydy
Zmniejszenie skuteczności leków antykoncepcyjnych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Dienogest (Dienogest) progestageny
Etonogestrel (Etonogestrel) progestageny
Etynyloestradiol (Ethinylestradiol) estrogeny naturalne i syntetyczne
Gestoden (Gestodene) progestageny
Lewonorgestrel (Levonorgestrel) progestageny
Nomegestrol (Nomegestrol) progestageny
Uliprystal (Ulipristal (ulipristal acetate)) SPRM - selektywne modulatory receptora progesteronowego
Zmniejszenie skuteczności leczenia roflumilastem, ryzyko zaostrzenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Roflumilast (Roflumilast) inhibitory fosfodieasterazy IV - PDE4
Zmniejszenie skuteczności leczenia spowodowane przez fenytoinę.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Ewerolimus (Everolimus) inhibitory kinazy białkowej
Takrolimus (Tacrolimus) inhibitory kalcyneuryny
Ryzyko wystąpienia arytmii z powodu nieskuteczności terapii.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Iwabradyna (Ivabradine) inne leki nasercowe
Sotalol (Sotalol) antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
Osłabienie działania eplerenonu, ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca oraz wzrostu ciśnienia tętniczego.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Eplerenon (Eplerenone) leki moczopędne, diuretyki - oszczędzające potas - antagoniści aldosteronu
Zmniejszenie skuteczności tryptanów, ryzyko niepowodzenia terapii.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Almotryptan (Almotriptan) tryptany - selektywni agoniści receptora serotoninowego 5-HT1
Eletryptan (Eletriptan) tryptany - selektywni agoniści receptora serotoninowego 5-HT1
Naratryptan (Naratriptan) tryptany - selektywni agoniści receptora serotoninowego 5-HT1
Sumatryptan (Sumatriptan) tryptany - selektywni agoniści receptora serotoninowego 5-HT1
Nasilenie działania fenytoiny, ryzyko pojawienia się działań niepożądanych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Pseudoefedryna (Pseudoephedrine) agoniści receptorów alfa- i beta-adrenergicznych
Efedryna (Ephedrine) agoniści receptorów alfa- i beta-adrenergicznych

Interakcje fenytoiny z pożywieniem

Pokarm może wpływać korzystnie, zmniejszając podrażnienie przewodu pokarmowego podczas terapii z wykorzystaniem fenytoiny.

Interakcje fenytoiny z alkoholem

Spożywanie alkoholu w trakcie leczenia fenytoiną niesie ze sobą ryzyko pojawienia się wahań stężenia substancji leczniczej w osoczu. Podczas długotrwałej terapii może dojść do istotnego spadku poziomu leku we krwi, u osób rozpoczynających leczenie częściej dochodzi do wzrostu stężenia fenytoiny w osoczu.

Wpływ fenytoiny na prowadzenie pojazdów

Fenytoina może upośledzać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn poprzez jej depresyjny wpływ na ośrodkowy układ nerwowy. Podczas stosowania preparatów może wystąpić wydłużenie czasu reakcji.

Inne rodzaje interakcji

Podczas stosowania fenytoiny należy zachować przynajmniej dwugodzinny odstęp od przyjętych leków zobojętniających. Istnieje ryzyko zmniejszenia wchłaniania substancji leczniczej w przypadku jednoczesnego stosowania.

Jednoczesne przyjmowanie preparatów zawierających wyciągi z ziela dziurawca może spowodować zmniejszenie skuteczności fenytoiny.

Substancja czynna może zaburzać wyniki testów diagnostycznych. Fenytoina może spowodować zmniejszenie ilości wykrytego deksametazonu i metypronu. Ponadto, lek może obniżać stężenie tyroksyny w osoczu. 

Fenytoina może również zwiększać stężenia glukozy oraz fosfatazy zasadowej w osoczu. Substancja lecznicza wpływa na testy określające przemiany glukozy we krwi. 

Podczas leczenia fenytoiną istnieje ryzyko spadku stężenia wapnia i kwasu foliowego we krwi. W niektórych przypadkach zalecana jest jego dodatkowa suplementacja. 

Wpływ fenytoiny na ciążę

Stosowanie fenytoiny podczas ciąży jest możliwe jedynie w przypadku gdy korzyści odniesione z terapii przez matkę przeważają nad ryzykiem działań niepożądanych dla płodu. W przypadku niektórych kobiet przyjmujących fenytoinę, istnieje możliwość odstawienia substancji czynnej przed zajściem w ciążę. Przed odstawieniem preparatu należy indywidualnie ocenić czy większym zagrożeniem dla płodu są napady padaczkowe, czy działania niepożądane związane ze stosowaniem fenytoiny. Nie należy przerywać terapii fenytoiną bez konsultacji z lekarzem, ze względu na ryzyko nawrotów padaczki, które niosą ryzyko dla utrzymania ciąży.

Stosowanie fenytoiny w każdym trymestrze ciąży wiążę się z ryzykiem powstania wad wrodzonych u płodu. Odnotowano występowanie wad twarzoczaszki (rozszczep podniebienia i warg) oraz wad mięśnia sercowego. U niektórych noworodków zaobserwowano również przypadki zespołu hydantoinowego, objawiającego się spadkiem masy ciała, małogłowiem i niedorozwojem umysłowym. Istnieje również ryzyko pojawienia się zaburzeń krzepnięcia u noworodków, w niektórych przypadkach można im zapobiegać poprzez podanie matce przed porodem lub noworodkowi witaminy K.

Wpływ fenytoiny na laktację

Fenytoina wykazuje zdolność przenikania do pokarmu matki karmiącej. Stężenie substancji czynnej w mleku może wynosić nawet do 30% stężenia występującego w osoczu matki. Karmienie piersią podczas terapii z wykorzystaniem fenytoiny nie jest zalecane. W przypadku kobiet, u których odstawienie substancji czynnej nie jest możliwe należy monitorować niemowlę pod kątem wystąpienia senności i zwiększenia masy ciała.

Skutki uboczne

bezsenność
ból głowy
drażliwość
splątanie
oczopląs
zaburzenia myślenia
zaburzenia pamięci
parestezje
zawroty głowy
ataksja
wyczerpanie
Neuropatia obwodowa i polineuropatia
śpiączka
senność
wysypka odropodobna
zaburzenia świadomości
dyskineza
drżenie
dystonia
zmiany w zapisie ekg
trombocytopenia
wysypka alergiczna
pancytopenia
zaburzenia rytmu serca
zaburzenia czynności tarczycy
ciężkie reakcje alergiczne
asystolia
granulocytopenia
agranulocytoza
leukopenia
anemia aplastyczna
migotanie przedsionków
osteomalacja
reakcje anafilaktyczne
zmiany pigmentacyjne na skórze
zespół Stevensa-Johnsona
toczeń rumieniowaty układowy
osłabienie mięśni
zespół lyella – toksyczna nekroliza naskórka
nadmierne owłosienie
przerost dziąseł
toksyczne zapalenia wątroby

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Inne możliwe skutki uboczne

Podczas dożylnego podania fenytoiny zaobserwowano:

  • rzadkie przypadki stanu gorączkowego, miejscowego podrażnienia w miejscu wstrzyknięcia, stanu zapalnego;
  • częstych (w przypadku szybkiego wstrzyknięcia dożylnego) wymiotów, zawrotów głowy, suchości w ustach, zaparć, spadków masy ciała, zmniejszeń apetytu;
  • zaburzenia o częstości nieznanej takie jak: obrzęk, przebarwienia i ból z pojawiającymi się pęcherzami. 

W przypadku podania okołonaczyniowego lub podskórnego odnotowano przypadki martwicy i złuszczania naskórka.

Objawy przedawkowania fenytoiny

W przypadku przyjęcia zbyt dużej dawki fenytoiny istnieje ryzyko wystąpienia oczopląsu, zaburzeń mówienia oraz śpiączki. Największe ryzyko dla pacjenta stanowi pojawienie się zaburzeń układu oddechowego (bezdech, depresja oddechowa) i spadku ciśnienia tętniczego, które wspólnie mogą prowadzić do zgonu. 

Mechanizm działania fenytoiny

Fenytoina jest pochodną hydantoiny, wykazującą aktywność przeciwpadaczkową. Substancja czynna wywiera wpływ na korę ruchową mózgu, ograniczając ilość pobudzeń w ośrodkach pnia mózgu. Dzięki temu fenytoina zmniejsza częstość występowania napadów częściowych oraz napadów toniczno–klonicznych.

Mechanizm działania substancji czynnej jest oparty przede wszystkim na zmniejszeniu napływu jonów sodowych do wnętrza neuronów. Pewną rolę odgrywa również hiperpolaryzacja komórki nerwowej związana ze zwiększonym wypływem jonów sodu do przestrzeni zewnątrzkomórkowej. Zmniejszenie pobudliwości neuronu skutkuje wyciszeniem przewodnictwa pomiędzy komórkami nerwowymi, dzięki czemu zahamowane zostaje rozprzestrzenianie potencjału drgawkowego.

Fenytoina wycisza impulsy sygnalizujące o bólu, które biorą udział w etiologii neuralgii nerwu trójdzielnego.

Wchłanianie fenytoiny

Fenytoina wolno i całkowicie wchłania się z przewodu pokarmowego. Niektóre substancje mogą obniżać lub zwiększać szybkość wchłaniania substancji leczniczej. Maksymalne stężenia we krwi zostaje osiągnięte po około 3 godzinach od podania. 

Dystrybucja fenytoiny

Fenytoina w osoczu występuję w połączeniach białkami osocza na poziomie około 90%. Stan stacjonarny zostaje utworzony po maksymalnie po 10 dniach leczenia. Substancja czynna przenika do płynu mózgowo–rdzeniowego.

Metabolizm fenytoiny

Większość zastosowanej dawki substancji czynnej ulega przekształceniu do metabolitów (około 95%). Największą rolę w metabolizmie fenytoiny odgrywa CYP2C9, która jest podjednostką cytochromu P450, mniejsze znaczenie ma podjednostka  CYP2C19. Cząsteczka fenytoiny ulega przede wszystkim reakcji 4-hydroksylacji, w wyniku której powstaje hydroksyfenytoina ulegająca następnie transformacji do pochodnych glukuronowych. 

Duże znaczenie, w metabolizmie fenytoiny odgrywa mechanizm wysycenia. Podczas stosowania dużych dawek substancji czynnej istnieje ryzyko wydłużenia okresu półtrwania, a następnie gwałtownego wzrostu stężenia leku we krwi. 

Wydalanie fenytoiny

Okres półtrwania fenytoiny jest zależny od mechanizmu wysycenia organizmu substancją czynną. Średnio wynosi on około 22 godzin. Jedynie 5% dawki fenytoiny ulega wydaleniu z moczem w postaci niezmienionej. Większą część zastosowanej dawki odnotowano w żółci w postaci nieaktywnych metabolitów. 

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij