Cefuroksym, Cefuroximum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o cefuroksymie

Rok wprowadzenia na rynek
29.03.1979
Substancje aktywne
aksetyl cefuroksymu, cefuroksym
Działanie cefuroksymu
bakteriobójcze, przeciwbakteryjne
Postacie cefuroksymu
granulat do sporządzenia zawiesiny doustnej, iniekcje, proszek do przygotowania roztworu lub zawiesiny, tabletki drażowane, tabletki powlekane
Układy narządowe
powłoka wspólna (skóra i błony śluzowe), układ moczowy, układ oddechowy, układ płciowy żeński
Specjalności medyczne
Anestezjologia i intensywna terapia, Chirurgia dziecięca, Choroby płuc, Choroby wewnętrzne, Ginekologia i położnictwo, Medycyna rodzinna, Pediatria, Urologia
Rys historyczny cefuroksymu

Cefuroksym jest przedstawicielem grupy cefalosporyn, które zaliczane są do antybiotyków beta-laktamowych. Ich odkrywcą był Włoch Giuseppe Brotzu, który zauważył, że osoby pływające w wodach zanieczyszczonych przez ścieki, nie chorowały po zjedzeniu surowych skorupiaków. W tym samym czasie w innych miejscach Włoch występowała epidemia duru brzusznego. Wysnuł tym samym wniosek, że w tych wodach mogą być obecne mikroorganizmy, które mogą hamować wzrost Salmonella Typhi, a tym samym rozprzestrzenianie się infekcji. Pobrane próbki ścieków, które zostały naniesione na podłoża agarowe, spowodowały zahamowanie wzrostu bakterii Gram-ujemnych. Został z nich wyizolowany w nieznacznej ilości antybiotyk, który zawierał Cephalosprium acremonium. Brotzu wykazał jego skuteczność w leczeniu ran chirurgicznych, jak i tyfusa brzusznego, i brucelozy. Jednak warunki finansowe nie pozwoliły mu na dalsze badania. Dlatego przekazał on swoje odkrycie Szkole Patologii w Oxfordzie, która ówcześnie był najnowocześniejszy ośrodek badań nad antybiotykami. Tam wyizolowano trzy substancje: cefalosporynę P, cefalosporynę N i cefalosporynę C. Tylko tą ostatnią zainteresowali się naukowcy i firmy farmaceutyczne. Zaczęła się produkcja licznych postaci tej grupy antybiotyków, które mają szerokie spectrum działania przeciwbakteryjnego.  Obecnie dzieli się je na pięć V generacji, z czego leki należące do I, II i III generacji podaje się doustnie i pozajelitowo. Cefuroksym, o którym mówimy, należy do II generacji antybiotyków beta-laktamowych.

Wzór sumaryczny cefuroksymu

C16H16N4O8S

Spis treści

Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające cefuroksym

Wskazania do stosowania cefuroksymu

Cefuroksym jest antybiotykiem należącym do grupy cefalosporyn II generacji, które są zaliczane do antybiotyków beta-laktamowych. Występuje w dwóch postaciach: Cefuroksymu i Aksetylu Cefuroksymu. Pierwszy z nich stosowany jest w formie iniekcji, natomiast drugi w postaci tabletek doustnych i granulatów do sporządzania zawiesin doustnych.  Obie postacie wykazują  szerokie spektrum bakteriobójcze i stosuje się je w zakażeniach zarówno bakteriami Gram-dodatnimi jak i Gram-ujemnymi.

Wskazania do stosowania cefuroksymu:

  • zakażenia dolnych dróg oddechowych, tj. bakteryjne zapalenie płuc, zaostrzenie przewlekłego zapalenia oskrzeli, ostre zapalenia oskrzeli;
  • zakażenia górnych dróg oddechowych, takich jak zapalenie ucha środkowego, zapalenie zatok przynosowych, zapalenia gardła i krtani;
  • zakażenia układu moczowego i płciowego, tj. zapalenie pęcherza moczowego i cewki moczowej, które wywołane jest m.in. przez E.Coli i K. Pneumoniae, rzeżączka, zapalenie szyjki macicy;
  • zakażenia skóry i tkanek miękkich: liszajec, ropowica i czyraczność;
  • leczenie wczesnej fazy boreliozy, a także w zapobieganiu jej późnym powikłaniom;
  • profilaktyka zakażeń okołooperacyjnych, zwłaszcza w operacjach na otwartym sercu i ortopedycznych.

Dawkowanie cefuroksymu

Cefuroksym w podaniu doustnym:

  • dorośli i dzieci powyżej 12 roku życia: maksymalna dawka dobowa wynosi 1 g na dobę;
  • dzieci po 3 miesiącu życia: maksymalna dawka dobowa 250 mg na dobę;
  • dzieci powyżej 2 roku życia: maksymalna dawka dobowa 500 mg na dobę.

Cefuroksym lepiej się wchłania, gdy jest podawany w trakcie lub krótko po posiłku.

Przeciwskazania do stosowania cefuroksymu

Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, w tym jeżeli stwierdzono nadwrażliwość na antybiotyki z grupy cefalosporyn.

Należy zwrócić szczególną ostrożność u osób, które są wrażliwe na penicyliny, ponieważ może u nich wystąpić reakcja krzyżowa.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania cefuroksymu

Reakcje nadwrażliwości:

Cefuroksym należy szczególnie ostrożnie stosować u pacjentów, u których wcześniej występowały ciężkie reakcje uczuleniowe na penicyliny, bądź inne antybiotyki z grupy beta-laktamowych, gdyż istnieje ryzyko wystąpienia reakcji krzyżowej. Rzadko podczas leczenia występują ciężkie reakcje uczuleniowe, które sporadycznie kończą się zgonem. Dlatego, gdy wystąpi reakcja alergiczna, trzeba bezzwłocznie przerwać leczenie i skonsultować się z lekarzem.

Reakcja Jerischa-Herxeimera:

Reakcja ta może wystąpić podczas stosowania aksetylu cefuroksymu w leczeniu boreliozy i wynika z bakteriobójczego działania antybiotyku na krętki Borellia burdorferi. W wyniku reakcji organizmu na toksynę, która jest wydzielana przez zabite krętki, może dochodzić do nasilenia objawów choroby, bądź mogą wystąpić objawy, które do tej pory nie występowały. W tym przypadku należy poinformować pacjenta, że jest to bardzo częsta sytuacja, która zazwyczaj ustępuje samoistnie.

Nadmierny wzrost drobnoustrojów nadwrażliwych:

Podczas leczenia cefuroksymem może wystąpić wzrost Candida. Przy długotrwałym leczeniu może nastąpić także wzrost drobnoustrojów nadwrażliwych, takich jak: Enterococcus i Clostridium difficile. W takim przypadku konieczne jest bezwzględne przerwanie leczenia.

Podczas leczenia antybiotykiem występowały również rzekomobłoniaste zapalenia jelit, które mogą mieć przebieg od lekkiego aż do zagrażającej życiu. Należy zwrócić szczególną uwagę na pacjentów, u których podczas lub po zakończonym leczeniu występowała biegunka. W takim przypadku należy przerwać dotychczasowe leczenie i zastosować terapię przeciwko Clostridium difficile, przy czym nie należy stosować leków hamujących perystaltykę jelit.

Interakcje cefuroksymu z innymi substancjami czynnymi

zmniejszenie biodostępności aksetylu cefuroksymu
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Dekslanzoprazol (Dexlansoprazole) IPP - inhibitory pompy protonowej
Esomeprazol (Esomeprazole) IPP - inhibitory pompy protonowej
Famotydyna (Famotidine) antagoniści receptorów histaminowych H2
Fosforan glinu (Aluminium phosphate) substancje zobojętniające
Lansoprazol (Lansoprazole) IPP - inhibitory pompy protonowej
Omeprazol (Omeprazole) IPP - inhibitory pompy protonowej
Pantoprazol (Pantoprazole) IPP - inhibitory pompy protonowej
Rabeprazol (Rabeprazole) IPP - inhibitory pompy protonowej
Ranitydyna (Ranitidine) antagoniści receptorów histaminowych H2
Węglan dihydroksyglinowo-sodowy (Dihydroxyaluminum sodium carbonate) związki glinu
Wodorotlenek glinu (Aluminium hydroxide) substancje zobojętniające
Węglan magnezu (Magnesium carbonate) związki magnezu
Wodorotlenek magnezu (Magnesium hydroxide) substancje zobojętniające
ryzyko krwawień, zwiększenie międzynarodowego współczynnika znormalizowanego (INR)
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Acenokumarol (Acenocoumarol) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K
Warfaryna (Warfarin) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K
Aksetyl cefuroksymu może zmieniać skład flory bakteryjnej przewodu pokarmowego, co może prowadzić do zmniejszenia wchłaniania pochodnych estrogenu i osłabienie działania doustnych środków antykoncepcyjnych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Estriol (Estriol) estrogeny naturalne i syntetyczne
Etynyloestradiol (Ethinylestradiol) estrogeny naturalne i syntetyczne
Równoległe stosowanie cefuroksymu i antybiotyków aminoglikozydowych lub silnie działających leków moczopędnych może nasilać działanie nefrotoksyczne.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Amikacyna (Amikacin) aminoglikozydy
Furosemid (Furosemide) leki moczopędne, diuretyk - pętlowe
Gentamycyna (Gentamicin) aminoglikozydy
Neomycyna (Neomycin) aminoglikozydy
Streptomycyna (Streptomycin) aminoglikozydy
Tobramycyna (Tobramycin) aminoglikozydy

Interakcje cefuroksymu z pożywieniem

Wchłanianie aksetylu cefuroksymu wzrasta, gdy jest on podany tuż po posiłku.

Wpływ cefuroksymu na prowadzenie pojazdów

Nie przeprowadzono badań dotyczących wpływu cefuroksymu na zdolność kierowania pojazdami i obsługiwania maszyn. Jednakże lek może powodować zawroty głowy, co może zaburzać zdolność kierowania pojazdami mechanicznymi. W przypadku wystąpienia tego typu działań niepożądanych, pacjent nie powinien prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn.

Inne rodzaje interakcji

Wpływ na testy diagnostyczne:

Dodatni wynik testu Coombs'a, który może być związany ze stosowaniem cefuroksymu, może prowadzić do zaburzeń wyników prób krzyżowych.

Do oznaczenia glukozy we krwi poleca się stosowanie metod wykorzystujących oksydazę glukozową bądź heksokinazę. Testy, które wykorzystują cyjanożelaziany mogą dawać wyniki fałszywie ujemnie.

Wpływ cefuroksymu na ciążę

Cefuroksym w nieznacznych ilościach przenika przez łożysko do zarodka. W badaniach klinicznych, które są bardzo ograniczone, nie wykazano szkodliwego działania leku na rozwój dziecka. Jednak cefuroksym powinien być stosowany jedynie w przypadkach, kiedy korzyść wynikająca z jego stosowana przewyższa ryzyko wystąpienia wad rozwojowych u dziecka.

Wpływ cefuroksymu na laktację

Cefurkosym w niewielkich ilości przenika do mleka matki, jednak zazwyczaj nie powinien powodować działań niepożądanych u dziecka. Nie wyklucza się jednakże wystąpienia biegunki, bądź zakażeń grzybiczych w obrębie błon śluzowych. W trakcie stosowania Cefuroskymu lekarz prowadzący powinien ocenić korzyści wynikające z jego stosowania w stosunku do ryzyka.

Wpływ cefuroksymu na płodność

Brak jest dokładnych danych na temat wpływu cefuroksymu w postaci sodowej na rozrodczość u ludzi. Natomiast w badania na zwierzętach nie wykazano niekorzystnego wpływu na płodność.

Skutki uboczne

biegunka
ból głowy
eozynofilia
nudności
zawroty głowy
zwiększona aktywność enzymów wątrobowych
ból brzucha
ryzyko kandydozy
leukopenia
małopłytkowość
wymioty
wysypki skórne
dodatni odczyn Coombs'a
obrzęk naczynioruchowy
pokrzywka
reakcje anafilaktyczne
rumień wielopostaciowy
świąd
zapalenie wątroby
zespół Stevensa-Johnsona
niedokrwistość hemolityczna
martwicze oddzielanie się naskórka
gorączka
żółtaczka,
reakcja Jarisha-Herxheimera
nadmierny wzrost Clostridium difficile
zespół choroby posurowiczej
rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Inne możliwe skutki uboczne

Podanie domięśniowe/dożylne: reakcje w miejscu wstrzyknięcia, w tym ból i zakrzepowe zapalenie żył (podanie dożylne).

Objawy przedawkowania cefuroksymu

Przy przedawkowaniu mogą wystąpić objawy ze strony układu nerwowego, np. drgawki, encefalopatia, a nawet śpiączka. Objawy te mogą występować szczególnie u pacjentów z zaburzoną czynnością nerek, jeżeli dawki nie są u nich odpowiednio zmniejszone. Zmniejszanie stężenia antybiotyku we krwi wykonuje się za pomocą dializy otrzewnowej bądź hemodializy.

Mechanizm działania cefurkosymu

Aksetyl cefuroksymu jest hydrolizowany przez enzym, zwany esterazą do aktywnej formy cefuroksymu. Wiążąc się ze specyficznymi białkami (ang. PBP - penicillin binding proteins), które umiejscowione są w ścianie komórkowej bakterii, powoduje zahamowanie syntezy bakteryjnej ściany komórkowej i lizę komórki bakteryjnej.

Wchłanianie cefuroksymu

Po podaniu doustnym aksetyl cefuroksymu wchłania się z przewodu pokarmowego i jest szybko hydrolizowany do wolnego cefuroksymu. Wchłanianie cefuroksymu poprawia się, gdy jest on podawany po posiłku (biodostępność wzrasta z 37% do 52%). Szybkość wchłaniania aksetylu cefuroksymu zależy w nieznacznym stopniu od postaci leku. Podczas stosowania zawiesiny doustnej jest ona zmniejszona w porównaniu z tabletkami, co powoduje zmniejszoną biodostępność (od 4 do 17%) oraz mniejsze stężenie maksymalne w surowicy.

Po podaniu domięśniowym cefuroksym osiągał stężenie maksymalne w osoczu po około 30–60 min.

Dystrybucja cefuroksymu

Cefuroksym w 33–50% wiąże się z białkami osocza.

Metabolizm cefuroksymu

Cefuroksym nie jest metabolizowany.

Wydalanie cefuroksymu

Okres półtrwania cefuroksymu w surowicy po podaniu doustnym wynosi  1 - 1,5 godziny, natomiast po wstrzyknięciu domięśniowym lub dożylnym ok. 70 minut. Lek jest wydalany z moczem. U osób w podeszłym wieku lub z niewydolnością nerek okres półtrwania może się wydłużyć.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij