Ranitydyna, Ranitidinum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o ranitydynie

Rok wprowadzenia na rynek
1977
Substancje aktywne
ranitydyna, chlorowodorek ranitydyny
Działanie ranitydyny
zmniejsza produkcję (wytwarzanie) kwasu solnego w żołądku
Postacie ranitydyny
roztwór do wstrzykiwań, roztwór do wstrzykiwań i infuzji, tabletki musujące, tabletki powlekane
Układy narządowe
układ pokarmowy (trawienny)
Specjalności medyczne
Gastroenterologia, Medycyna rodzinna, Pediatria, Reumatologia
Rys historyczny ranitydyny

Ranitydyna została wprowadzona do obrotu w USA pod koniec lat 70. W Szwajcarii na początku lat 80.

Wzór sumaryczny ranitydyny

C13H22N4O3S

Spis treści

Wskazania do stosowania ranitydyny

Ranitydyna jest stosowana u osób dorosłych w leczeniu: choroby wrzodowej dwunastnicy i/lub żołądka; owrzodzeń spowodowanych przez NLPZ, owrzodzeń trawiennych; refluksu żołądkowo-przełykowego, zgagi (leczenie objawowe); refluksowego zapalenia przełyku; choroby wrzodowej związanej z obecności i zakażeniem Helicobacter pylori; zespołu Zollinger-Ellisona.

Ranitydynę stosuje się w zespole Medelsona - zapobiega to zachłyśnięciu kwaśną treścią żołądkową przed znieczuleniem ogólnym (zachłystowe zapalenie płuc).

Wdraża się ranitydynę do zapobiegania krwawieniom z owrzodzenia stresowego błony śluzowej górnego odcinka przewodu pokarmowego.

Ranitydyna stosowana jest również u dzieci (od 6 miesięcy do 18 lat):

  • w krótkotrwałym leczeniu choroby wrzodowej żołądka lub dwunastnicy,
  • w leczeniu refluksu żołądkowo-przełykowego (w tym refluksowego zapalenia przełyku) oraz łagodzenie objawów żołądkowo-przełykowej choroby refluksowej.

Dawkowanie ranitydyny

Ranitydynę stosuje się doustnie oraz w postaci iniekcji.

Dawka stosowana w leczeniu zależna od jednostki chorobowej - zaawansowania choroby wrzodowej o różnym podłożu, innych jednostkach chorobowych z towarzyszącą wzmożona produkcją kwasu solnego, wieku Pacjenta czy innych jednostek chorobowych jak niewydolność nerek (pacjenci z tej grupy ryzyka powinni mieć odpowiednio zmniejszoną dawkę ze względu na spadek szybko eliminacji).

Podanie w postaci iniekcji (infuzja, wstrzyknięcie).

U osób z niewydolnością nerek, dawkę zmniejsza się o połowę; podaje się go w okresie 18-24 godziny lub co 12 godzin.

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: od 50 mg do 400 mg (w dawkach podzielonym, co 6-8 godzin).

Podanie doustne.

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: od 150 mg do 300 mg (450 mg w zespole Zollingera-Ellisona, nawet do 6 g na dobę).

Ranitydynę stosuję się w dawkach podzielonych lub w dawce jednorazowej przed snem. Okres leczenie może wynosić od 2 (np. w chorobie refluksowej przełyku), 4 tygodni (np. owrzodzenia związane z Helicobacter pylori) do 12 (np. dla owrzodzeń po NLPZ) maksymalnie w zależności od jednostki chorobowej.

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u dzieci: do 300 mg w zależności m.in. od masy ciała.

Przeciwskazania do stosowania ranitydyny

Przeciwwskazaniem bezwzględnym jest nadwrażliwość na substancję czynną oraz innych substancji z grupy antagonistów receptora histaminowego H2.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania ranitydyny

Dawka i dawkowanie ranitydyny powinno być odpowiednio ustawione m.in. w zaburzonej czynności nerek, niewydolności nerek - u pacjentów z tego typu dolegliwościami stężenie substancji może być wyższe - ze względu na osłabioną zdolność filtracji. Dawkowanie powinno być dobierane indywidualnie.

Stosowanie ranitydny może maskować niektóre objawy świadczące o chorobie nowotworowej - decyzja o podjęciu leczenia ranitydyną powinna być poprzedzona wykluczeniem raka - szczególnie w grupie ryzyka - osoby w starszym wieku i w średnim wieku lub u osób u których wystąpiły nowe objawy lub dolegliwości te zmianiły charakter. Stosowanie ranitydyny może opóźnić proces diagnostyczny raka żołądka.

Jeśli ranitydyna jest stosowana w leczeniu choroby wrzodowej należy pamiętać o ewentualnej obecności Helicobacter pylori.

Dane literaturowe podają, że ranitydyna może wywoływać napady porfirii. Stosowania tej substancji należy unikać u osób z ostrą porfirią w wywiadzie.

Osoby palące i stosujące ranitydynę powinny zarzucić palenie papierosów ze względu na ryzyko zaostrzenia i/lub nawrotu choroby wrzodowej.

Zbyt szybkie podanie ranitydyny w postaci dożylnej może wiązać się z wystąpieniem bradykardii.

Dane odnośnie stosowania większych dawek ranitydyny w podaniu dożylnym donoszą o wzroście aktywności enzymów wątrobowych.

Ranitydyna ulega metabolizmowi wątrobowemu, należy zachować ostrożność u pacjentów z zaburzoną czynnością tego narządu.

W niektórych grupach pacjentów jak osoby starsze, pacjenci w przewlekłymi chorobami płuc, z cukrzycą, zaburzeniami odporności istnieje zwiększone ryzyko na pozaszpitalne zapalenie płuc.

Palenie tytoniu może zmniejszać skuteczność ranitydyny; ranitydyna może zmniejszać klirens nikotyny.

Nie stwierdza się interakcji pomiędzy ranitydyna a amoksycyliną / metronidazolem - ma to znaczenie dla leczenia choroby wrzodowej z eradykacją  Helicobacter pylori.

Interakcje ranitydyny z innymi substancjami czynnymi

Zmiana czasu protrombinowego substancji o działaniu przeciwzakrzepowym.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Acenokumarol (Acenocoumarol) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K
Warfaryna (Warfarin) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K
W zalecanych dawkach ranitydyna nie wpływa na działania leków związanych z cytrochromem P-450.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Diazepam (Diazepam) BZD - benzodiazepiny
Fenytoina (Phenytoin) leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe i stabilizujące błony neuronów
Lidokaina (Lidocaine) substancje znieczulające miejscowo - amidy
Propranolol (Propranolol) antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
Teofilina (Theophylline) metyloksantyny - blokery adenozyny i fosfodiesterazy
Wzrost wchłaniania w związku ze zmianą pH.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Glipizyd (Glipizide) doustne leki przeciwcukrzycowe - pochodne sulfonylomocznika
Metoprolol (Metoprolol) antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
Midazolam (Midazolam) BZD - benzodiazepiny
Glibenklamid (Glibenclamide) doustne leki przeciwcukrzycowe - pochodne sulfonylomocznika
Spadek wchłaniania wymienionych substancji związany ze zmnianą pH.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Atazanawir (Atazanavir) inne substancje przeciwwirusowe działające bezpośrednio na wirusy
Cefuroksym (Cefuroxime) cefalosporyny II generacji
Dasatynib (Dasatinib) inhibitory kinazy białkowej
Gefitynib (Gefitinib) inhibitory kinazy białkowej
Itrakonazol (Itraconazole) przeciwgrzybicze pochodne triazolu
Ketokonazol (Ketoconazole) przeciwgrzybicze pochodne imidazolu
Pazopanib (Pazopanib) inhibitory kinazy białkowej
Rylpiwiryna (Rilpivirine) nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
Spadek wchłaniania ranitydyny. Dotyczy dużych dawek leków zobojętniających i/lub sukralfatu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Sukralfat (Sucralfate) selektywne leki osłaniające stosowane w chorobie wrzodowej
Węglan dihydroksyglinowo-sodowy (Dihydroxyaluminum sodium carbonate) związki glinu
Wodorotlenek glinu (Aluminium hydroxide) substancje zobojętniające
Możliwy wzrost stężenia i nasilenie działań niepożądanych wymienionej substancji.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Glimepiryd (Glimepiride) doustne leki przeciwcukrzycowe - pochodne sulfonylomocznika
Glipizyd (Glipizide) doustne leki przeciwcukrzycowe - pochodne sulfonylomocznika
Jednoczesne stosowanie iwabradyny i ranitydyny może prowadzić do spowolnionego tętna, zaburzeń przewodzenia czy nieregularnego rytmu serca.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Iwabradyna (Ivabradine) inne leki nasercowe

Interakcje ranitydyny z pożywieniem

Pokarm nie ma znaczącego wpływu na wchłanianie ranitydyny.

Interakcje ranitydyny z alkoholem

Ranitydyna może nasilać działanie alkoholu.

Wpływ ranitydyny na prowadzenie pojazdów

Stosowanie może wiązać się z takimi objawami jak: ból głowy, zawroty głowy, dezorientacja, omamy, niewyraźne widzenie (zaburzenia akomodacji). Objawy te mogą utrudniać prowadzenie pojazdów, obsługiwanie maszyn.

Inne rodzaje interakcji

Ranitydyna może wpływać na wynik testu wykrywającego białko w moczu (multistix).

Wpływ ranitydyny na ciążę

Ranitydyna przenika przez łożysko.

Podawanie tej substancji kobietom podczas porodu czy przed cesarskim cięciem nie wpływa niekorzystnie na poród czy późniejszy rozwój niemowlęcia.

Wpływ ranitydyny na laktację

Ranitydyna przenika do mleka matki.

Skutki uboczne

bóle brzucha
nudności
zaparcia
reakcje nadwrażliwości
wysypki skórne
zwiększona aktywność enzymów wątrobowych
agranulocytoza
biegunka
ból głowy
bóle mięśniowe
depresja
ginekomastia
leukopenia
mlekotok
niewyraźne widzenie
splątanie
tachykardia
trombocytopenia
zapalenie trzustki
zapalenie wątroby
zawroty głowy
bóle głowy
bradykardia
ból stawów
blok przedsionkowo-komorowy
duszność

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Inne możliwe skutki uboczne

Działania niepożądane dla podania we wszystknięciu / infuzji są podobne dla podania doustnego. Obejmują m.in. zmiany w obrazie krwi, reakcje ze strony układu immunologicznego (nadwrażliwość), zaburzenia psychiczne (depresja, omamy), bóle i zawroty głowy, zaburzenia widzenia, zaburzenia czynności serca, dolegliwości żołądka i/lub jelit.

Objawy przedawkowania ranitydyny

Objawy przedawkowania są podobne do skutków ubocznych, które mogą wystąpić podczas leczenia. Zatrucie było wynikiem przyjęcia 18 g ranitydyny.

Wśród objawów można wymienić niedociśnienie (hipotonię) i zaburzenia chodu.

Mechanizm działania ranitydyny

Ranitydyna należy do leków stosowanych w chorobie wrzodowej i refluksowej. Ranitydyna to antagonista receptorów histaminowych H2, które znajdują się m.in. w błonie śluzowej żołądka. Efektem działania tego leku jest zmniejszenie wydzielania kwasu solnego przez komórki okładzinowe. Spadek wydzielania kwasu solnego jest również poposiłkowy. W mniejszym stopniu wpływa na wydzielanie soku żołądkowego i pepsyny. Hamowanie wydzielania kwasu solnego przebiega w fazie spoczynkowej jak i w momencie podawania pokarmu, kofeiny, cholinomiemtyków.

Ranitydyna nie wpływa na wytwarzanie śluzu i wydzielanie enzymów trzustkowych. Nie wykazuje działania cholinolitycznego.

Ranitydyna jest szybko działającym blokerem powyższych receptorów histaminowych.

Wchłanianie ranitydyny

Wchłanianie w przypadku podania doustnego jest szybkie, stężenie maksymalne w osoczu występuje po ok. 2 godzinach.

Pozywienie i leki nie mają większego znaczenia dla wchłaniania ranitydyny.

Dystrybucja ranitydyny

Ranitydyna jest w ok. 15% związana z białkami osocza.

Metabolizm ranitydyny

Głównymi metabolitem ranitydyny jest N-tlenek. Inne metabolity to S-tlenek oraz desmetylo-ranitydyna.

Wydalanie ranitydyny

40% dawki po podaniu doustnym jest wydalana w ciągu 24 godzin jako niezmieniona ranitydyna i w postaci metabolitów.

Okres półtrwania wynosi 2-3 godziny. U osób powyżej 50 lat okres ten jest wydłużony i wynosi 3-4 godziny w związku z wydolnością nerek.

Wydalanie następuje głównie przez nerki i z moczem. W dalszej kolejności z kałem, śladowe ilości z żółcią.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij