Ortosyfon groniasty — wsparcie dróg moczowych

Ortosyfon groniasty (łac. Orthosiphon aristatus, ang. Java tea) jest drobnym krzewem pochodzącym z rodziny jasnotowatych – Lamiaceae. Roślina występowała naturalnie na terenach Indonezji, o czym świadczy jej popularność w medycynie ludowej tamtejszej ludności. Obecnie ortosyfon występuje na południu Azji, gdzie znajdują się jego najważniejsze uprawy.

Cechą charakterystyczną niewielkiego krzewu ortosyfonu są liczne i śnieżnobiałe kwiaty. Występują zwykle w postaci groniastych, zlokalizowanych szczytowo kwiatostanów. Kwiaty rośliny wyróżniają bardzo długie pręciki przypominające kocie wibrysy. Na czterokanciastej łodydze znajdują się niewielkie liście o ząbkowanych brzegach.

Surowcem zielarskim jest liść ortosyfonu – Folium Orthosiphonis – poddany wcześniej odpowiednio długiemu procesowi suszenia.

We współczesnej medycynie liść ortosyfonu pełni jedynie funkcję pomocniczą. Wyciągi z liści tej rośliny mogą być wykorzystywane do sporządzenia naparów lub odwarów, które będą łagodziły stany zapalne dróg moczowych. Ze względu na lekkie działanie rozkurczające surowca bywa on również stosowany w zwalczaniu zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego takich jak niestrawność czy wzdęcia.

Zielarze i specjaliści przez wiele lat wykorzystywali liść ortosyfonu jako doskonały środek do zwalczania reumatyzmu i cukrzycy oraz jako preparat zmniejszający ilość i wielkość kamieni nerkowych.

Ortosyfon był naprawdę popularną rośliną wykorzystywaną w lecznictwie ludowym Indii. Lokalnie nazywano go kumis kucing. Wyciągi z tej rośliny stosowano w wielu różnych schorzeniach. Do najciekawszych wskazań, w których były stosowane wyciągi z ortosyfonu, należy krwiomocz, wysoki poziom glukozy w moczu oraz nadciśnienie. Liść ortosyfonu zdobywał popularność w Europie dopiero na początku XX wieku, kiedy zaczął być stosowany w postaci nalewki oraz wina.

W składzie wyciągu z liści ortosyfonu główną frakcję czynną stanowią flawonoidy, do których zaliczamy sinensetynę, eupatorynę oraz pochodne luteoliny. Ponadto surowiec jest bogatym źródłem potasu. Liść ortosyfonu zawiera również śladowe ilości olejku eterycznego. Innym składnikiem, ważnym dla kierunku działania surowca, są kwasy fenolowe oraz pochodne terpenów takie jak estry diterpenowe i triterpeny.

Surowiec wykazuje działanie moczopędne, charakterystyczne dla grupy flawonoidów, oraz działanie przeciwzapalne związane przede wszystkim z obecnością triterpenów i kwasów fenolowych. Niewielkie właściwości przeciwbakteryjne ekstraktów wspomagają leczenie infekcji dróg moczowych przebiegających ze skąpomoczem. Wyciągi z liścia ortosyfonu mogą ułatwiać pozbywanie się piasku oraz kamieni nerkowych. Niektóre z wymienionych substancji charakteryzują się również lekkim działaniem spazmolitycznym, co może odpowiadać za poprawę trawienia oraz zwiększenie wydzielania żółci podczas kuracji.

Ze względu na zawartość substancji z grupy polifenoli wyciągi z liścia ortosyfonu wykazują działanie hepatoprotekcyjne, co jest związane z usuwaniem wolnych rodników z organizmu. Badania in vitro wykazały również, że wyciągi mają działanie cytotoksyczne i hamują rozwój nowotworów wątroby. Należy pamiętać, że są to badania w ściśle kontrolowanych warunkach laboratoryjnych, wymagają więc potwierdzenia na organizmach żywych.

Z liści ortosyfonu można przygotować napar. W tym celu niewielką ilość wysuszonego surowca należy zalać gorącą wodą, a następnie naparzać pod przykryciem przez przynajmniej 15 minut. Po przecedzeniu powstałego naparu można przyjmować go w niewielkich ilościach kilka razy dziennie.

W trakcie stosowania preparatów lub ekstraktów z ortosyfonu należy dbać o odpowiednią podaż płynów i zapobiegać odwodnieniu.

Wyciągów z liścia ortosyfonu nie należy stosować w przypadku zaburzeń ze strony mięśnia sercowego oraz obrzęków na tle krążeniowym.

Podczas regularnego stosowania dużych ilości surowca istnieje prawdopodobieństwo pojawienia się zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego. Ponadto wyciągi z ortosyfonu mogą spowodować wystąpienie uczuleń oraz alergii skórnych, które zazwyczaj ustępują po odstawieniu surowca.