Mango — owoc o cennych właściwościach

Mango afrykańskie (łac. Irvingia gabonensis) należy do rodziny irwingiowatych (łac. Irvingiaceae). Jest to drzewo, które osiąga do 40 metrów wysokości. Ta wiecznie zielona roślina rośnie w lasach tropikalnych w Afryce Centralnej, Wschodniej oraz Zachodniej. Spotykana jest przede wszystkim w południowym Kamerunie, Nigerii, Ghanie, Togo, Beninie, a także na Wybrzeżu Kości Słoniowej. Mango afrykańskie charakteryzuje się gęstymi oraz ciemnozielonymi liśćmi, a także białymi kwiatami. Wydaje jadalne owoce, które są chętnie spożywane przez mieszkańców Afryki. Dojrzewają one zazwyczaj pomiędzy lipcem a wrześniem, kiedy na kontynencie pojawia się pora deszczowa. Owoc mango ma jedwabiście delikatny, włóknisty miąższ, który jest wyjątkowo soczysty i śliski. Ma on kolor od żółtego do ciemnopomarańczowego. Owoce mango ważą od 0,6 kg do 1 kg. Nasiona mango klasyfikowane są jako oleiste. Z pestek pozyskuje się ekstrakty wykorzystywane między innymi w przemyśle farmaceutycznym do produkcji kapsułek, tabletek i proszków wspomagających odchudzanie. Kaloryczność mango wynosi od 60 do 190 kcal/100 g. Różnica ta zależna jest od odmian owoców oraz tego, w jaki sposób są one zbierane.

Jak wspomniano, w przemyśle farmaceutycznym najczęściej wykorzystuje się ekstrakty z nasion mango afrykańskiego. Używa się ich do produkcji suplementów diety wspomagających odchudzanie. Występują one w postaci kapsułek, tabletek i proszków. Stosuje się je w celu przyspieszenia spalania tkanki tłuszczowej i stabilizacji poziomu cukru we krwi. Uważa się, że mango afrykańskie korzystnie wpływa także na zachowanie prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi oraz obniża ciśnienie tętnicze. Wysoka zawartość błonnika sprawia natomiast, że mango afrykańskie zmniejsza odczucie głodu i reguluje procesy trawienia. Ze względu na brak wystarczających dowodów naukowych trudno jednoznacznie stwierdzić, czy mango afrykańskie rzeczywiście jest skuteczne w leczeniu cukrzycy, hipercholesterolemii, nadciśnienia i otyłości.

Rdzenni mieszkańcy Afryki wykorzystują nie tylko miąższ i nasiona, ale również stosują liście i korzenie rośliny zarówno w celach leczniczych, jak i kulinarnych. Kora wymieszana z olejem palmowym podawana jest chorym z biegunką oraz w celu skrócenia okresu karmienia piersią. Miąższ owoców mango wykorzystywany jest zaś do produkcji galaretek, soków i dżemów. Na świecie z kolei olej z ziaren stosowany jest jako zagęstnik do żywności oraz składnik produktów kosmetycznych i farmaceutycznych.

Mango popularne jest również jako dodatek do sałatek, deserów i potraw wytrawnych. W Indiach stanowi składnik curry. Doskonale komponuje się z warzywami, mleczkiem kokosowym oraz ryżem. Owoce mango dodane do kefiru i bananów można razem zmiksować i przygotować pyszny koktajl. Mango można również suszyć i wykorzystać jako dodatek do domowych musli, jogurtów czy placków. Popularne są również azjatyckie przepisy na sałatki z wykorzystaniem mango. Należy pamiętać, że niestety owoc jest dość nietrwały. Bardzo szybko się psuje, dlatego warto go zjeść zaraz po zakupie. Jeśli przez przypadek nabędziemy w sklepie zbyt dojrzały owoc, warto położyć go w domu w towarzystwie jabłek.

W skład mango afrykańskiego wchodzą glikozydy flawonolowe i kwasy elagowe o właściwościach przeciwzapalnych, przeciwutleniających i przeciwnowotworowych. Ze względu na obecność tych substancji czynnych prowadzone są badania w kierunku znalezienia zależności pomiędzy codziennym spożyciem owoców mango a zapobieganiem występowania raka płuc, jelita grubego, piersi oraz prostaty. Owoce mango są też bogatym źródłem beta-karotenu, witaminy C oraz E. Dojrzały miąższ tego owocu jest łatwo trawiony, a zawarty w nim beta-karoten szybko wchłaniany przez organizm, który przetwarza go w witaminę A. Witaminy C, E i beta-karoten są przeciwutleniaczami. Związki te wspierają siły obronne organizmu człowieka i pomagają chronić go przed szkodami wyrządzanymi przez wolne rodniki. Pomocne są również w celu zapewnienia zdrowego wyglądu skóry i włosów. Należy również pamiętać, że czerwone owoce mają około 3-krotnie większą aktywność przeciwutleniającą w porównaniu do owoców zielonych. Miąższ zawiera również witaminy z grupy B oraz witaminę K. W skład owocu wchodzą także minerały, takie jak potas, sód, żelazo, fosfor, wapń i magnez. Ponadto owoce mango zawierają duże ilości cukru, błonnika i tłuszczów, a także saponiny i terpeny. Nasiona z kolei w swoim składzie mają białka, tłuszcze, węglowodany, a także błonnik pokarmowy. Obecne są w nich również śladowe ilości niacyny, tiaminy i ryboflawiny. W skład wchodzą dodatkowo minerały, takie jak żelazo, fosfor, potas, magnez, sód i wapń. Ekstrakt z pestek mango afrykańskiego działa korzystnie na regulację metabolizmu człowieka. Błonnik ułatwia formowanie mas kałowych i wypróżnianie.

Preparaty zawierające mango afrykańskie to przede wszystkim suplementy diety otrzymywane z ekstraktów z nasion. Stosuje się je doustnie przed lub w czasie posiłku. W zależności od preparatu należy przyjmować od 1 do 2 kapsułek lub tabletek na dobę.

W związku z tym, że uważa się, iż mango afrykańskie może obniżać poziom glukozy we krwi, należy ostrożnie je stosować z lekami hipoglikemizującymi.

Brak danych klinicznych dotyczących przedawkowania mango afrykańskiego. W związku z brakiem badań nie zaleca się, aby preparaty zawierające mango afrykańskie były przyjmowane przez dzieci do 12. roku życia oraz kobiety w ciąży i karmiące piersią. W niektórych doniesieniach podano, że zbyt długotrwałe stosowanie może wywołać efekt uboczny w postaci biegunki, wzdęć oraz innych problemów żołądkowo-jelitowych. Obserwowano również ból głowy i zaburzenia w zasypianiu. W związku z tym, że mango jest produktem o wysokiej zawartości fermentujących oligosacharydów, disacharydów, monosacharydów i alkoholi wielowodorotlenowych (FODMAP), ostrożność powinni zachować pacjenci z zespołem jelita drażliwego (IBS).