Chinowiec soczystoczerwony — ratunek dla włosów

Nazwa łacińska Cinchona succirubra nadana przez Linneusza nawiązuje do żony wicekróla Peru, donny Any de Cinchon.

Spis treści

Chinowiec soczystoczerwony – zastosowanie i wskazania

Chininę stosowano w leczeniu malarii u ludzi (choroba pierwotniakowa wywoływana najczęściej przez Plasmodium vivax i Plasmodium falciparum). Obecnie w użyciu znajdują się syntetyczne pochodne cząsteczki chininy. Właściwości przeciwarytmiczne surowca pozwalają na wykorzystanie go w arytmii i innych chorobach serca. Chinowiec soczystoczerwony znajduje zastosowanie w zaburzeniach łaknienia i w stanach niedostatecznego wydzielania soków trawiennych. Roślina pomaga chronić naczynia krwionośne, dlatego jest stosowana w przypadku żylaków, hemoroidów oraz w skurczach nóg. W kosmetyce stosowana jest m.in. w preparatach do skóry głowy i włosów w celu wzmocnienia i zapobiegania nadmiernemu wypadaniu włosów. Zewnętrznie można wykorzystać odwar z kory chinowca na trudno gojące się rany, odleżyny i owrzodzenia skóry. W XIX wieku w wojsku brytyjskim w Azji Południowej popularne było spożywanie połączenia chininy, wody gazowanej i ginu jako napoju o właściwościach antymalarycznych.

Chinowiec soczystoczerwony – wygląd, pochodzenie, morfologia

Chinowiec soczystoczerwony (łac. Cinchona succirubra, Cinchona pubescens) to roślina z rodziny marzanowatych (Rubiaceae), która występuje naturalnie przede wszystkim w Ameryce Południowej (Peru, Boliwia), ale też w innych krajach tropikalnych. Właściwości lecznicze chinowca zostały odkryte przez Inków, którzy wykorzystywali surowiec jako lekarstwo na febrę. Po odkryciu Ameryki Południowej przez Hiszpanów na tereny te dotarli również misjonarze jezuiccy, którzy zdobytą wiedzę na temat rośliny rozpowszechniali w Europie. Chinowiec soczystoczerwony określany jest inaczej korą jezuitów. Rozpoczęto stosowanie surowca w gorączkach różnego pochodzenia. Wkrótce pojawiły się pierwsze uprawy chinowca w londyńskim i paryskim ogrodzie botanicznym. Nazwa łacińska nadana przez Linneusza nawiązuje do żony wicekróla Peru, donny Any de Cinchon. O wyjątkowych właściwościach chininy wspominał Henryk Sienkiewicz w powieści „W pustyni i w puszczy”. Chinowiec soczystoczerwony osiąga do 30 m wysokości. Surowcem leczniczym jest gąbczasta kora. Jej zewnętrzna powierzchnia jest brunatnoczerwona, pomarszczona i poprzecznie prążkowana, a wewnętrzna powierzchnia czerwonobrunatna i podłużnie prążkowana. Naprzeciwległe, całobrzegie liście są zwykle szerokoeliptyczno-jajowate, rzadziej podokrężne i mierzą 24-50 cm x 17-40 cm. Górna powierzchnia liści jest owłosiona (przeważnie wzdłuż nerwów) lub gładka. W obrębie ogonka listkowego występują jajowate, łuskowate przylistki. Różowe i czerwone płatki kwiatów przybierają postać zrośniętych rurek, które zebrane są w wiechy. Owoc chinowca stanowi podłużna torebka wypełniona drobnymi nasionami.

Chinowiec soczystoczerwony – działanie, właściwości, skład

Kora chinowca soczystoczerwonego jest bardzo dobrym źródłem alkaloidów, wśród których można wyróżnić m.in. grupę alkaloidów chinolinowych (chinina, chinidyna, cynchonidyna, cynchonina) i grupę alkaloidów indolowych. Zawiera również polifenole (kwasy fenolowe, antocyjany i flawonoidy), garbniki katechinowe, gorzkie glikozydy trójterpenowe i kwasy: chinowy, chinowowy, cyncholowy. Chinina tworzy kompleks z DNA zarodźca malarycznego, przez co jego komórki nie są w stanie prawidłowo funkcjonować. Poza działaniem przeciwmalarycznym wykazuje także słabsze działanie przeciwgorączkowe i przeciwzapalne. Obecność alkaloidu chinidyny warunkuje działanie przeciwarytmiczne. Garbniki działają przeciwbakteryjnie i ściągająco. Gorzki smak odwaru pobudza wydzielanie soku żołądkowego i zwiększa apetyt. Może być stosowany w stanach osłabienia organizmu jako środek wzmacniający. Chinowiec to również źródło inuliny, naturalnego prebiotyku, który normalizuje mikroflorę skóry głowy, dzięki czemu wzmacnia włosy, zapobiega utracie wody i nadmiernemu wypadaniu włosów.

Chinowiec soczystoczerwony – stosowanie i dawkowanie

Najczęściej kora chinowca stosowana jest w postaci odwaru. W tym celu rozdrobniony surowiec (0,5 g) należy zalać szklanką wody o temperaturze pokojowej, a następnie gotować na małym ogniu przez 5 minut, odstawić na 20-30 minut, przecedzić i spożywać w ilości pół szklanki 1-3 razy dziennie. W przypadku problemów z trawieniem wskazane jest picie odwaru z chinowca przed posiłkami. Odwar może być wykorzystany również do okładów i do przemywania skóry oraz jako płukanka w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła. Częstym sposobem przyjmowania surowca jest także nalewka. Nalewkę zaleca się spożywać w ilości 20-30 kropli 3 razy dziennie. Dla osób nietolerujących gorzkiego smaku surowca zalecana jest postać kapsułki.

Chinowiec soczystoczerwony – interakcje z lekami i ziołami

Kora chinowca może zmniejszać krzepliwość krwi, prowadząc do siniaków i wylewów skórnych. Należy zachować ostrożność, stosując inne leki rozrzedzające krew. Stosowanie surowca należy zakończyć na 14 dni przed planowanym zabiegiem/operacją.
Chinowiec soczystoczerwony wykazuje interakcje z lekami przeciwdepresyjnymi.
Kora chinowca może wywołać przedwczesne skurcze macicy i poronienie. Stosowanie surowca przeciwwskazane jest w okresie ciąży i karmienia piersią.

Chinowiec soczystoczerwony – skutki uboczne, przedawkowanie

Kora chinowca może wywołać bóle i zawroty głowy oraz reakcje alergiczne. Stosowanie surowca  w dużych dawkach powoduje uszkodzenia układu nerwowego. Może prowadzić do zapalenia wielonerwowego, pogorszenia słuchu i zaburzenia wzroku. Przyjmowanie kory chinowca w niewłaściwy sposób skutkuje zaburzeniami rytmu serca, dlatego pacjenci kardiologiczni powinni zachować szczególną ostrożność i przed rozpoczęciem stosowania preparatów skonsultować się z lekarzem.

Kosmetyki zawierające Chinowiec soczystoczerwony

Działanie

  • antyseptyczne
  • pobudza wzrost włosów
  • przeciwarytmiczne
  • przeciwbakteryjne
  • przeciwbólowe (bez opioidów)
  • przeciwgorączkowe
  • przeciwmalaryczne (przeciwzimnicze)
  • przeciwzapalne
  • ściągające
  • zwiększa łaknienie (apetyt)
  • zwiększa wydzielanie soku żołądkowego

Postacie i formy

  • odwar
  • nalewka
  • wyciąg
  • kapsułka
  • szampony i odżywki do włosów

Substancje aktywne

  • garbniki
  • kwasy organiczne
  • alkaloidy
  • gorzkie glikozydy
  • związki polifenolowe

Surowiec

  • kora
Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.