Omalizumab, Omalizumabum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o omalizumabie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
2003
- Substancje aktywne
-
omalizumab
- Działanie omalizumabu
-
łagodzi stany zapalne skóry, przeciwastmatyczne
- Postacie omalizumabu
-
proszek do sporządzenia roztworu do wstrzykiwań, roztwór do wstrzykiwań
- Układy narządowe
-
powłoka wspólna (skóra i błony śluzowe), układ immunologiczny (odpornościowy), układ oddechowy
- Specjalności medyczne
-
Alergologia, Choroby płuc, Immunologia kliniczna, Pulmonologia
- Rys historyczny omalizumabu
-
Amerykańska instytucja US FDA (Food and Drug Administration, Agencja Żywności i Leków) zatwierdziła w 2003 roku wprowadzenie omalizumabu na rynek USA przez podmiot odpowiedzialny Genentech INC. W 2005 roku omalizumab został wprowadzony na rynek europejski decyzją EMA (European Medicines Agency, Europejska Agencja Leków). Podmiotem odpowiedzialnym była firma Novartis Europharm. Rok później, w 2006 roku omalizumab został zatwierdzony przez Swissmedic (Swiss Agency for Therapeutic Products).
- Wzór sumaryczny omalizumabu
-
C6450H9916N1714O2023S38
Spis treści
- Wskazania do stosowania omalizumabu
- Dawkowanie omalizumabu
- Przeciwskazania do stosowania omalizumabu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania omalizumabu
- Interakcje omalizumabu z innymi substancjami czynnymi
- Wpływ omalizumabu na prowadzenie pojazdów
- Inne rodzaje interakcji
- Wpływ omalizumabu na ciążę
- Wpływ omalizumabu na laktację
- Wpływ omalizumabu na płodność
- Inne możliwe skutki uboczne
- Objawy przedawkowania omalizumabu
- Mechanizm działania omalizumabu
- Wchłanianie omalizumabu
- Dystrybucja omalizumabu
- Metabolizm omalizumabu
- Wydalanie omalizumabu
Wskazania do stosowania omalizumabu
Omalizumab to przeciwciało monoklonalne wytwarzane technikami rekombinacji DNA.
Omalizumab jest stosowany w terapii astmy zarówno u dzieci (powyżej 6 roku życia) jak i osób dorosłych. Jest to lek o charakterze wspomagającym, który włącza się do leczenia w przypadku astmy o ciężkim przebiegu mimo stosowania dużych dawek sterydów wziewnych i leków z grupy agonistów receptorów adrenergicznych (receptory 2-beta). Warunkiem koniecznym do leczenia omalizumabem jest astma IgE zależna (astma alergiczna).
Omalizumab jest stosowany również w terapii ciężkiej postaci CRSwNP, czyli chronicznego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok z polipowatością nosa (Chronic Rhinosinusitis with Nasal Polyposis) jako lek wspomagający.
Ostatnim wskazaniem do podawania omalizumabu jest przewlekła pokrzywka idiopatyczna u osób powyżej 18 roku życia, utrzymująca się mino podawania leków antyhistaminowych.
Dawkowanie omalizumabu
Dawka omalizumabu stosowana w leczeniu zależna jest od wieku pacjenta, masy ciała pacjenta oraz stężenia immunoglubuliny IgE we krwi, które powinno być ustalone bezpośrednio przed rozpoczęciem terapii. Omalizumab podaje się we wstrzyknięciach podskórnych. Jednorazowo lek podaje się w 1-4 wstrzyknięciach w zależności od ustalonej dawki omalizumabu (jedno wstrzyknięcie obejmuje maksymalnie 150 mg substancji leczniczej). Zwykle stosowana maksymalna dawka leku wynosi 600 mg, można ją podać ponownie najwcześniej po upływie 14 dni. Leczenie omalizumabem astmy alergicznej przynosi efekty w przypadku długotrwałej terapii (co najmniej 3 miesiące). W zespole CRSwNP wyraźna poprawa może być widoczna już po miesiącu podawania leku.
Dawkowanie w przypadku astmy oraz chronicznego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok z polipowatością nosa nie różni się.
Przeciwskazania do stosowania omalizumabu
Przeciwwskazaniem do stosowania omalizumabu jest nadwrażliwość na ten lek. Omalizumab jest przeciwwskazany do przerywania reakcji anafilaktycznych, leczenia pacjentów z zespołem HIES (zespół hiper IgE) oraz aspergilozą oskrzelowo-płucną o charakterze alergicznym.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania omalizumabu
Podczas terapii omalizumabem należy kontrolować masę ciała pacjenta. W przypadku dużych zmian konieczne jest zmodyfikowanie podawanej dawki leku.
Należy zachować ostrożność u pacjentów z zaburzoną pracą wątroby i nerek, a także u osób cierpiących na choroby o podłożu autoimmunologicznym (toczeń, reumatoidalne zapalenie stawów itp).
W przypadku leczenia omalizumabem ciężkich postaci astmy alergicznej istnieje możliwość wystąpienia takich chorób jak zespół Churga-Straussa oraz zespół hipereozynofilii.
Należy zachować szczególną ostrożność podczas pojawienia się takich objawów jak zmiany skórne o charakterze wysypki bądź pokrzywki, bóle stawowe i wzrost temperatury ciała. Objawy te mogą sugerować pojawienie się choroby posurowiczej po podaniu omalizumabu.
Pacjenci u których odnotowano wstrząs anafilaktyczny w wywiadzie są w grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia ciężkich reakcji alergicznych po wstrzyknięciu omalizumabu. Z tego powodu należy zachować u nich szczególną ostrożność, zwłaszcza przy początkowych podaniach leku.
Pacjenci ze zwiększonej grupy ryzyka zakażeń pasożytami jelitowymi (na przykład osoby podróżujące o obszarów w których ryzyko zakażeń jest zwiększone) muszą zachować szczególną ostrożność podczas terapii omalizumabem. Lek może zwiększać częstotliwość zakażeń.
Interakcje omalizumabu z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Abcyksymab (Abciximab) | leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek |
Adalimumab (Adalimumab) | przeciwciała monoklonalne - immunosupresyjne |
Alemtuzumab (Alemtuzumab) | przeciwciała monoklonalne - immunosupresyjne |
Alirokumab (Alirocumab) | przeciwciała monoklonalne - zmniejszające poziom lipidów we krwi |
Bazyliksymab (Basiliximab) | inhibitory interleukiny |
Belimumab (Belimumab) | selektywne leki immunosupresyjne |
Bewacyzumab (Bevacizumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne |
Bezylezomab (Besilesomab) | radiofarmaceutyki |
Blinatumomab (Blinatumomab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne |
Certolizumab pegol (Certolizumab pegol) | inhibitory czynnika martwicy nowotworów alfa - TNF-alfa |
Cetuksymab (Cetuximab) | przeciwciała monoklonalne - immunoglobuliny |
Daklizumab (Daclizumab) | inhibitory interleukiny |
Daratumumab (Daratumumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne |
Denozumab (Denosumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwosteoporotyczne |
Ekulizumab (Eculizumab) | selektywne leki immunosupresyjne |
Elotuzumab (Elotuzumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne |
Ewolokumab (Evolocumab) | przeciwciała monoklonalne - zmniejszające poziom lipidów we krwi |
Golimumab (Golimumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwreumatyczne |
Ibrytumomab (Ibritumomab) | radiofarmaceutyki |
Idarucyzumab (Idarucizumab) | antidota - odtrutki i środki chelatujące |
Iksekizumab (Ixekizumab) | przeciwciała monoklonalne - immunosupresyjne |
Infliksymab (Infliximab) | inhibitory czynnika martwicy nowotworów alfa - TNF-alfa |
Ipilimumab (Ipilimumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne |
Kanakinumab (Canakinumab) | inhibitory interleukiny |
Katumaksomab (Catumaxomab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne |
Mepolizumab (Mepolizumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwastmatyczne |
Natalizumab (Natalizumab) | przeciwciała monoklonalne - immunosupresyjne |
Necytumumab (Necitumumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne |
Obinutuzumab (Obinutuzumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne |
Ofatumumab (Ofatumumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne |
Olaratumab (Olaratumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne |
Paliwizumab (Palivizumab) | przeciwciała monoklonalne - immunoglobuliny |
Panitumumab (Panitumumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne |
Pembrolizumab (Pembrolizumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne |
Petruzumab (Pertuzumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne |
Ramucyrumab (Ramucirumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne |
Ranibizumab (Ranibizumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciw neowaskularyzacji |
Reslizumab (Reslizumab) | przeciwciała monoklonalne - inhibitory interleukiny |
Rytuksymab (Rituximab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne |
Sulesomab (Sulesomab) | radiofarmaceutyki |
Syltuksymab (Siltuximab) | przeciwciała monoklonalne - inhibitory interleukiny |
Toclizumab (Tocilizumab) | inhibitory interleukiny |
Trastuzumab (Trastuzumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne |
Ustekinumab (Ustekinumab) | inhibitory interleukiny |
Wedolizumab (Vedolizumab) | przeciwciała monoklonalne - immunosupresyjne |
Benralizumab (Benralizumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwastmatyczne |
Burosumab (Burosumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwosteoporotyczne |
Dupilumab (Dupilumab) | przeciwciała monoklonalne - immunoglobuliny |
Erenumab (Erenumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwmigrenowe |
Galkanezumab (Galcanezumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwmigrenowe |
Inotuzumab ozogamycyny (Inotuzumab ozogamicin) | przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne |
Kaplacyzumab (Caplacizumab) | leki przeciwzakrzepowe - INNE |
Sekukinumab (Secukinumab) | inhibitory interleukiny |
Awelumab (Avelumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Estriol (Estriol) | estrogeny naturalne i syntetyczne |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Loksapina (Loxapine) | neuroleptyki klasyczne - pochodne dibenzoksazepiny |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Mebendazol (Mebemdazole) | substancje przeciwpasożytnicze do użytku ogólnego |
Pyrantel (Pyrantel) | substancje przeciwpasożytnicze do użytku ogólnego |
Albendazol (Albendazole) | substancje przeciwpasożytnicze do użytku ogólnego |
Wpływ omalizumabu na prowadzenie pojazdów
Omalizumab nie wywiera wpływu na prowadzenie samochodów oraz innych pojazdów mechanicznych.
Inne rodzaje interakcji
Terapia omalizumabem wpływa na stężenie immunoglobulin IgE we krwi, podnosząc je. Stan podwyższonego stężenia IgE może utrzymywać się przez rok po zakończeniu terapii omalizumabem, dlatego trzeba to mieć na uwadze wykonując badania krwi.
Omalizumab może powodować zmniejszenie ilości płytek krwi (trombocytopenię).
Wpływ omalizumabu na ciążę
Omalizumab należy do kategorii B według klasyfikacji FDA (Food and Drug Administration, Agencja Żywności i Leków) która określa bezpieczeństwo stosowania leków przez kobiety ciężarne. Wiadomo że lek przenika przez łożysko, jednak w badaniach z wykorzystaniem zwierząt laboratoryjnych nie wykazano szkodliwego wpływu na płód. Badania z udziałem pacjentek w ciąży otrzymujących omalizumab ze względu na ciężką postać astmy alergicznej są ograniczone liczbowo oraz w czasie.
Wpływ omalizumabu na laktację
Omalizumab należy do kategorii L3 według klasyfikacji prof. Hyle'a określającej bezpieczeństwo stosowania leków przez kobiety karmiące piersią. Wiadomo że lek przenika do mleka kobiecego. Badania na temat wpływu omalizumabu na dzieci karmione mlekiem matki otrzymującej lek są ograniczone. Omalizumab powinien być stosowany jedynie wówczas, gdy potencjalne ryzyko dla dziecka jest mniejsze niż korzyści wynikające z terapii lekiem dla matki.
Wpływ omalizumabu na płodność
Brak jest badań opisujących wpływ omalizumabu na płodność u ludzi. Badania z wykorzystaniem zwierząt (z grupy zwierząt naczelnych) nie wykazały wpływu leku na płodność.
Inne możliwe skutki uboczne
Omalizumab może spowodować reakcje w miejscu podania (wstrzyknięcia podskórnego) oraz reakcje o charakterze uogólnionym. Miejscowo może pojawić się ból, zaczerwienienie, obrzęk tkanek i rumień na skórze. Do częstych działań niepożądanych należą bóle i zawroty głowy, bóle stawowe, podwyższenie temperatury ciała oraz bóle w nadbrzuszu (głównie u dzieci). Rzadziej mogą pojawić się reakcje ze strony przewodu pokarmowego, uczucie senności, zawroty głowy. Odnotowano również:
- stany zapalne gardła;
- reakcje alergiczne na omalizumab w tym wstrząs anafilaktyczny;
- zaburzenia krwi (idiopatyczna małopłytkowość);
- parestezje (uczucie mrowienia, drętwienia);
- spadek ciśnienia tętniczego krwi;
- zmiany skórne (fotouczulenia, wysypki);
- wzrost masy ciała;
- objawy grypopodobne.
Do rzadkich reakcji w trakcie terapii omalizumabem zalicza się zakażenia pasożytami jelitowymi, obrzęk krtani, zapalenie naczyń o charakterze alergicznym ziarniniakowym, chorobę posurowiczą, łysienie i obrzęk naczynioruchowy.
Objawy przedawkowania omalizumabu
Jak dotąd nie opisano objawów toksycznych po przedawkowaniu omalizumabu. Podanie jednorazowo nawet bardzo wysokich dawek leku nie spowodowało objawów zatrucia omalizumabem.
Mechanizm działania omalizumabu
Omalizumab to przeciwciało monoklonalne, a dokładniej przeciwciało IgG1 kappa. Lek ma zdolność do wiązania się z ludzką immunoglobuliną IgE dzięki obecności w swojej cząsteczce regionów określanych jako complementary-determining regions. Omalizumab jest tworzony technikami rekombinacji genetycznej z wykorzystaniem komórek jajnikowych chomika chińskiego. Stworzenie kompleksu omalizumabu z immunoglobuliną IgE zmniejsza ilość wolnej IgE zdolnej do wywołania kaskady alergicznej. Lek blokuje wiązanie immunoglobuliny z komórkami tucznymi oraz granulocytami zasadochłonnymi przez hamowanie połączenia IgE z receptorem na powierzchni tych komórek. Terapia omalizumabem zmniejsza uwalnianie mediatorów reakcji zapalnych po kontakcie z alergenem oraz zmniejsza ilość receptorów swoistych dla IgE na powierzchni bazofilów.
Wchłanianie omalizumabu
Biodostępność omalizumabu po wstrzyknięciu podskórnym wynosi około 62%. Proces wchłaniania zachodzi powoli, a stężenie maksymalne omalizumabu we krwi pojawia się po upływie około tygodnia. Wchłanianie omalizumabu wzrasta proporcjonalnie wraz ze zwiększeniem dawek leku (dla dawek powyżej 0,5 mg na kilogram masy ciała).
Dystrybucja omalizumabu
Pozorna objętość dystrybucji dla omalizumabu wynosi 78 +/- 32 ml na kilogram masy ciała pacjenta po wstrzyknięciu podskórnym. Badania wykazały że omalizumab łączy się z przeciwciałami IgE tworząc kompleksy.
Metabolizm omalizumabu
Metabolizm omalizumabu przebiega w układzie fagocytarnym RES (siateczkowo-śródbłonkowym). Dochodzi do rozkładu cząsteczki leku do peptydów i aminokwasów.
Wydalanie omalizumabu
Okres półtrwania omalizumabu jest różny dla pacjentów cierpiących na astmę alergiczną i osób z przewlekłą pokrzywką idiopatyczną. W przypadku astmy wynosi on 26 dni, natomiast w przypadku pokrzywki średni okres półtrwania leku wynosi 24 dni. W procesie eliminacji leku bierze udział układ RES fagocytarny i wątroba.