Olodaterol, Olodaterolum - Zastosowanie, działanie, opis

Wskazaniem do stosowania olodaterolu jest przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP).

Olodaterol stosuje się w leczeniu podtrzymującym POChP, przewlekłym zapaleniu oskrzeli oraz rozedmie płuc. Nie jest wskazany w leczeniu zaostrzeń POChP lub astmy.

Olodaterol podawany jest wziewnie.

Zalecana dawka dobowa to 5 mikrogramów olodaterolu, podawana raz dziennie o tej samej porze. Dawka uzależniona jest od jednostki chorobowej, wieku, masy ciała, chorób towarzyszących i innych stosowanych leków. Nie należy przekraczać zalecanej dawki.

Przeciwwskazaniem jest nadwrażliwość na olodaterol.

Leku nie należy stosować w przypadku astmy oraz w przypadku ostrego skurczu oskrzeli zagrażającego życiu.

Konieczne jest zachowanie szczególnej ostrożności podczas stosowania olodaterolu u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca, arytmią, ciężką niewydolnością serca, kardiomiopatią przerostową, nadciśnieniem i innymi zaburzeniami układu sercowo-naczyniowego.

Należy pamiętać że stosowanie olodaterolu może powodować zmiany w zapisie EKG, takie jak spłaszczenie załamka T oraz obniżenie odcinka ST.

Szczególną ostrożność należy zachować stosując olodaterol u pacjentów z nadczynnością tarczycy, zaburzeniami drgawkowymi, u pacjentów, u których stwierdzono zespół wydłużonego odstępu OT (LQTS) a także w przypadku planowanych zabiegów chirurgicznych, ze znieczuleniem za pomocą węglowodorów halogenowych.

Duże dawki olodaterolu mogą powodować wzrost stężenia glukozy we krwi, należy więc zwrócić szczególną uwagę na pacjentów z cukrzycą.

Nie należy łączyć olodaterolu z innymi długodziałającymi agonistami receptora β₂.

Podczas stosowania olodaterolu należy zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn, ponieważ możliwe jest wystąpienie zawrotów głowy i zaburzeń widzenia.

Stosowanie olodaterolu może powodować zmiany w zapisie EKG, takie jak spłaszczenie załamka T oraz obniżenie odcinka ST.

Zaleca się ostrożność podczas stosowania olodaterolu w trakcie ciąży.

Ze względu on działanie rozkurczające mięśnie gładkie olodaterol może opóźniać poród poprzez wpływ na mięśnie macicy.

W badaniach przeprowadzonych na samicach szczurów wykazano, że olodaterol i jego metabolity przechodzą do mleka samic, nie ma jednak potwierdzenia czy przenikają do mleka ludzkiego. Dodatkowo zakłada się, że ilość która może przeniknąć do mleka matki z dawki stosowanej u ludzi (5 mikrogramów), nie powinna mieć istotnego wpływu na dziecko karmione piersią.

Decyzję o stosowaniu olodaterolu podczas karmienia piersią należy podjąć rozważając korzyści matki i dziecka.

W badaniach przedklinicznych nie wykazano szkodliwego wpływu olodaterolu na płodność.

Po podaniu wziewnym olodaterol może wykazywać działania niepożądane związane ze swoim wpływem na receptory β₂ - adrenergiczne. Obserwować można wpływ na układ krążenia (tachykardia, arytmia, zawał serca, dusznica bolesna, nadciśnienie), ból i zawroty głowy, senność, zmęczenie, suchość w jamie ustnej, drżenie mięśni. Podczas stosowania olodaterolu może dojść do wystąpienia hipokaliemii, hiperglikemii czy kwasicy metabolicznej.

Ponadto podczas stosowania olodaterolu w postaci inhalacji może dojść do zapalenia nosa i gardła (niezbyt często), wysypka (niezbyt często) oraz bóle stawów (rzadko).

W przypadku przedawkowania olodaterolu zaobserwować można objawy ze strony układu sercowo-naczyniowego (podwyższenie lub obniżenie ciśnienia krwi, tachykardia, kołatanie serca, niedokrwienie mięśnia sercowego, zaburzenia rytmu serca) oraz inne objawy, takie jak:

• nerwowość;
• bezsenność;
• bóle i zawroty głowy;
• suchość w ustach;
• drżenie, skurcze mięśni;
• hipokaliemia (obniżone stężenie potasu w surowicy krwi);
• hiperglikemia (podwyższone stężenie glukozy we krwi);
• kwasica metaboliczna;
• zmęczenie, złe samopoczucie.

Olodaterol jest długodziałającym, selektywnym agonistą receptorów β₂ - adrenergicznych. Po podaniu wziewnym łączy się z receptorami β₂ - adrenergicznymi, aktywuje je i powoduje rozkurcz oskrzeli.

Receptory  β₂ - adrenergiczne znajdują się głównie na powierzchni komórek mięśni gładkich dróg oddechowych. Przyłączenie do receptora olodaterolu, będącego aktywatorem, stymuluje wewnątrzkomórkowy enzym - cyklazę adenylową, która bierze udział w syntezie 3',5' - cyklicznego adenozynomonofosforanu (cAMP). Cykliczny adenozynomonofosforan aktywuje kinazę proteinową A (PKA). Szereg procesów, wywołanych przez PKA prowadzi m.in. do obniżenia wewnątrzkomórkowego stężenia jonów Ca²⁺, co powoduje rozluźnienie mięśni gładkich dróg oddechowych i w efekcie prowadzi do rozszerzenia oskrzeli.

Biodostępność olodaterolu po podaniu wziewnym wynosi ok. 30% i znacznie przewyższa biodostępność po podaniu doustnym (ok. 1%)

Stężenie maksymalne olodaterolu obserwuje się ok. 10 - 20 min po podaniu w postaci inhalacji, a stacjonarne stężenie olodaterolu we krwi osiągane jest po 8 dniach stosowania.

Stopień wiązania olodaterolu z białkami wynosi ok 60% i jak wykazały badania in vitro nie zależy od stężenia leku. Wysoka objętość dystrybucji (1110 L) wskazuje na znaczny stopień dystrybucji w tkankach.

Olodaterol jest metabolizowany na drodze bezpośredniej glukuronizacji, O - demetylację ugrupowań metoksy oraz sprzęganie.

Za tworzenie glukuronidów olodaterolu odpowiedzialne są izoformy urydyny glikozylotransferazy difosforanowej (UGT2B7, UGT1A1, 1A7 i 1A9), natomiast w O - demetylacji olodaterolu biorą udział izoenzymy cytochromu P450 (CYP2C9, CYP2C8 i w niewielkim stopniu CYP3A4).

Zidentyfikowano sześć metabolitów, jednak żaden z nich nie wykazuje istotnego działania farmakologicznego.

Okres półtrwania olodaterolu po podaniu wziewnym szacuje się na ok. 45 godzin.

Około 5 - 7 % dawki olodaterolu podanego wziewnie jest wydalane w postaci niezmienionej z moczem w czasie przed przyjęciem kolejnej dawki.