Nityzynon, Nitisinonum - Zastosowanie, działanie, opis

Nityzynon jest stosowany w leczeniu dziedzicznej tyrozynemii typu 1 (zaburzenie szlaku metabolicznego tyrozyny). Zaburzenie to jest wadą wrodzoną, która prowadzi do uszkodzenia wątroby i nerek oraz pojawienia się objawów neurologicznych. Leczenie powinno być uzupełnione dietą ograniczającą pokarmy bogate w tyrozynę i fenyloalaninę.

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od masy ciała, wartości parametrów biochemicznych (m.in. poziomu bursztynyloacetonu w osoczu i w moczu, poziomu alfa-fetoproteiny, poziomu kwasu 5-amionolewulinowego (ALA) w moczu), chorób współistniejących (np. niewydolność wątroby, nowotwór wątroby, choroby nerek) itp.
Nityzynon stosuje się doustnie w każdej grupie wiekowej. Dawki zwykle stosowane (dobowe) to 1 mg/kg masy ciała. Nie należy przekraczać maksymalnej dawki dobowej 2 mg/kg masy ciała. U dzieci o masie ciała <20 kg zalecane jest podanie dawki dobowej w dwóch dawkach podzielonych.

Przeciwwskazaniem są nadwrażliwość na nityzynon i okres laktacji.

Wystąpienie zaburzeń widzenia podczas stosowania nityzynonu wymaga oznaczenia stężenia tyrozyny w osoczu. W przypadku podwyższonych wartości tyrozyny konieczne jest wprowadzenie bardziej rygorystycznej diety pod względem zawartości tyrozyny i fenyloalaniny. Przed rozpoczęciem leczenia zaleca się przeprowadzenie badania oczu z wykorzystaniem lampy szczelinowej.
Stosując nityzynon należy monitorować czynność wątroby. Ważnym parametrem biochemicznym jest stężenie alfa-fetoproteiny w surowicy. Istnieje ryzyko wystąpienia złośliwych nowotworów wątroby.
Odnotowano przypadki odwracalnej trombocytopenii i leukopenii, dlatego zaleca się monitorowanie liczby białych krwinek i płytek krwi.
Badania kontrolne powinny być przeprowadzane przynajmniej co 6 miesięcy.

Nityzynon może wywierać niewielki wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów ze względu na ryzyko zaburzenia widzenia. Pacjent nie może prowadzić pojazdów do czasu ustąpienia objawów.

Z obserwacji prowadzonych wśród zwierząt wynika, że nityzynon w dawkach wyższych niż maksymalne dawki stosowane u ludzi działa szkodliwie na rozwój zarodka i płodu. Lek zwiększa częstość występowania wad rozwojowych, a także wpływa na zmniejszenie przeżycia i ograniczenie wzrostu miotów. Ponadto, odnotowano zmętnienie rogówki i zmniejszenie średniej urodzeniowej masy ciała. Brak danych na temat skutków działania nityzynonu u kobiet ciężarnych, dlatego stosowanie go w okresie ciąży nie jest zalecane.

U zwierząt zaobserwowano szkodliwe działanie nityzynonu u młodych po spożyciu mleka, w którym stwierdzono obecność leku. Nie można wykluczyć przenikania nityzynonu do mleka kobiecego i wystąpienia działań niepożądanych u karmionego dziecka. Stosowanie leku w okresie laktacji jest przeciwwskazane.

Wśród objawów przedawkowania nityzynonu można wyróżnić objawy oczne, skórne i objawy ze strony układu nerwowego.

Patofizjologia dziedzicznej tyrozynemii typu 1 związana jest z brakiem hydrolazy fumaryloacetooctanu, która uczestniczy w końcowym etapie rozkładu tyrozyny. Nityzynon hamuje aktywność enzymu (dioksygenazy 4-hydroksyfenylopirogronianu) uczestniczącego w reakcji poprzedzającej wyżej opisany etap, dzięki czemu zapobiega kumulacji w organizmie toksycznych produktów pośrednich metabolizmu tyrozyny - maleiloacetooctanu i fumaryloacetooctanu.

Dane na temat metabolizmu nityzynonu są ograniczone. Wiadomo, że lek ulega metabolizmowi wątrobowemu z udziałem enzymu CYP3A4.

Okres półtrwania nityzynonu wynosi  54 h.