Mitotan, Mitotanum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o mitotanie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
1970
- Substancje aktywne
-
mitotan
- Działanie mitotanu
-
przeciwnowotworowe (cytostatyczne, cytotoksyczne)
- Postacie mitotanu
-
tabletki
- Układy narządowe
-
układ immunologiczny (odpornościowy)
- Specjalności medyczne
-
Onkologia i hematologia dziecięca, Onkologia kliniczna
- Rys historyczny mitotanu
-
Mitotan został wprowadzony w 1970 roku przez podmiot odpowiedzialny BRISTOL-MYERS SQUIBB.
- Wzór sumaryczny mitotanu
-
C14H10Cl4
Spis treści
- Wskazania do stosowania mitotanu
- Dawkowanie mitotanu
- Przeciwskazania do stosowania mitotanu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania mitotanu
- Przeciwwskazania mitotanu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje mitotanu z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje mitotanu z pożywieniem
- Wpływ mitotanu na prowadzenie pojazdów
- Inne rodzaje interakcji
- Wpływ mitotanu na ciążę
- Wpływ mitotanu na laktację
- Wpływ mitotanu na płodność
- Skutki uboczne
- Objawy przedawkowania mitotanu
- Mechanizm działania mitotanu
- Wchłanianie mitotanu
- Dystrybucja mitotanu
- Metabolizm mitotanu
- Wydalanie mitotanu
Wskazania do stosowania mitotanu
Mitotan stosowany jest w leczeniu objawowym zaawansowanej postaci raka nadnerczy (nieoperacyjnego, z przerzutami lub wznową nowotworową).
Dawkowanie mitotanu
Mitotan stosowany jest doustnie tylko i wyłącznie pod ścisłą kontrolą medyczną w lecznictwie zamkniętym. Substancję należy przyjmować podczas posiłku bogatego w tłuszcze oraz popijać wodą.
Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od jednostki chorobowej, schorzeń towarzyszących, zaleceń lekarskich, masy ciała, odpowiedzi organizmu na terapię, etapu leczenia itp.
Odpowiednia wartość dawki ustalana jest indywidualnie w ciągu 3 do 5 początkowych miesięcy terapii, w tym czasie należy regularnie badać stężenie substancji w osoczu (w celu osiągnięcia tzw. okna terapeutycznego - stężenie mitotanu w osoczu 14-20 mg/l ).
Dawki zwykle stosowne (dobowe) u osób dorosłych: 2–6 g.
Przeciwskazania do stosowania mitotanu
Przeciwwskazaniem do stosowania jest nadwrażliwość na mitotan oraz karmienie piersią.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania mitotanu
Mitotan jako szybko działająca substancja cytotoksyczna może doprowadzić do krwotoku lub zawału w tkance nowotworowej, dlatego terapię mitotanem należy poprzedzić operacyjnym usunięciem możliwie największej ilości tkanki zmienionej nowotworowo z dużych ognisk przerzutowych.
W przypadku pacjentów z guzem nieczynnym hormonalnie oraz większości pacjentów z guzem czynnym hormonalnie upośledzona jest funkcja kory nadnerczy. W takiej sytuacji należy rozważyć wdrożenie steroidów, które powinno być poprzedzone badaniem osoczowego stężenia ACTH oraz kortyzolu, gdyż przyjmowanie mitotanu może mieć wpływ na ich ilość.
W sytuacji wystąpienia wstrząsu, urazu bądź infekcji należy natychmiastowo przerwać przyjmowanie mitotanu.
Pacjenci przyjmujący mitotan powinni regularnie monitorować stężenie substancji w osoczu w celu dostosowania skutecznej dawki terapeutycznej.
Stosując mitotan u pacjentów z zaburzoną czynnością wątroby lub nerek należy zachować szczególną ostrożność oraz monitorować stężenie substancji we krwi.
Należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania mitotanu u pacjentów z nadwagą ze względu na odkładnie się substancji w tkance tłuszczowej.
Mitotan stosowany długotrwale w dużych dawkach może powodować odwracalne uszkodzenia oraz zaburzenia czynności mózgu. Pacjentom przyjmującym mitotan należy przeprowadzać regularne badania układu nerwowego oraz padania psychologiczne.
Mitotan wydłuża czas krzepnięcia krwi. Należy to uwzględnić planując zabiegi oraz operacje.
Podczas stosowania mitotanu należy regularnie monitorować liczbę płytek krwi, erytrocytów oraz limfocytów.
Należy zachować szczególną ostrożność oraz monitorować pacjentów podczas stosowania mitotanu z lekami metabolizowanymi przez cytochrom P-450, warfaryną oraz innymi pochodnymi kumaryny.
Pacjentki stosujące mitotan w wieku rozrodczym powinny stosować skuteczne metody antykoncepcji.
Przyjmowanie mitotanu przez dzieci oraz młodzież może prowadzić do opóźnień neuropsychologicznych. W takim przypadku należy ocenić czynność gruczołu tarczowego.
Przeciwwskazania mitotanu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
Mitotanu nie należy stosować jednocześnie ze spironolaktonem ponieważ może on hamować działanie substancji.
Interakcje mitotanu z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Atazanawir (Atazanavir) | inne substancje przeciwwirusowe działające bezpośrednio na wirusy |
Daklataswir (Daclatasvir) | substancje przeciwwirusowe stosowane w HCV |
Darunawir (Darunavir) | inhibitory proteazy HIV |
Elbaswir (Elbasvir) | substancje przeciwwirusowe stosowane w HCV |
Ledipaswir (Ledipasvir) | substancje przeciwwirusowe stosowane w HCV |
Ombitaswir (Ombitasvir) | substancje przeciwwirusowe stosowane w HCV |
Sofosbuwir (Sofosbuvir) | przeciwwirusowe nukleozydy i nukleotydy |
Typranawir (Tipranavir) | inhibitory proteazy HIV |
Biktegrawir (Bictegravir) | inne substancje przeciwwirusowe działające bezpośrednio na wirusy |
Welpataswir (Velpatasvir) | substancje przeciwwirusowe stosowane w HCV |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Bortezomib (Bortezomib) | inne leki przeciwnowotworowe |
Dasatynib (Dasatinib) | inhibitory kinazy białkowej |
Ibrutynib (Ibrutinib) | inhibitory kinazy białkowej |
Idelalizyb (Idelalisib) | inne leki przeciwnowotworowe |
Pazopanib (Pazopanib) | inhibitory kinazy białkowej |
Wemurafenib (Vemurafenib) | inhibitory kinazy białkowej |
Enkorafenib (Encorafenib) | inhibitory kinazy białkowej |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Abirateron (Abiraterone) | inne leki przeciwnowotworowe |
Apiksaban (Apixaban) | leki przeciwzakrzepowe - inhibitory czynnika Xa |
Apremilast (Apremilast) | inhibitory fosfodieasterazy IV - PDE4 |
Buspiron (Buspirone) | leki przeciwlękowe wpływające na przekaźnictwo serotoninergiczne |
Cerytynib (Ceritinib) | inhibitory kinazy białkowej |
Eksemestan (Exemestane) | leki przeciwestrogenowe hamujące aktowność aromatazy |
Eletryptan (Eletriptan) | tryptany - selektywni agoniści receptora serotoninowego 5-HT1 |
Erlotynib (Erlotinib) | inhibitory kinazy białkowej |
Etonogestrel (Etonogestrel) | progestageny |
Etosuksymid (Ethosuximide) | leki przeciwpadaczkowe - blokery kanałów wapniowych |
Iksazomib (Ixazomib) | inne leki przeciwnowotworowe |
Iwabradyna (Ivabradine) | inne leki nasercowe |
Klonazepam (Clonazepam) | leki przeciwpadaczkowe - analogi GABA |
Kobimetynib (Cobimetinib) | inhibitory kinazy białkowej |
Lerkanidypina (Lercanidipine) | leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne |
Lewometadon (Levomethadone) | agoniści receptora opioidowego |
Linestrenol (Lynestrenol) | progestageny |
Macitentan (Macitentan) | antagoniści receptora endoteliny ETA |
Metadon (Methadone) | agoniści receptora opioidowego |
Nityzynon (Nitisinone) | substancje stosowane w rzadkich chorobach metabolicznych |
Nomegestrol (Nomegestrol) | progestageny |
Oksykodon (Oxycodone) | agoniści receptora opioidowego |
Olaparyb (Olaparib) | inne leki przeciwnowotworowe |
Ospemifen (Ospemifene) | SERM - selektywne modulatory receptora estrogenowego |
Palbocyklib (Palbociclib) | inhibitory kinazy białkowej |
Panobinostat (Panobinostat) | inne leki przeciwnowotworowe |
Piperachina (Piperaquine) | substancje przeciwmalaryczne o zróżnicowanym mechanizmie działania |
Pitolisant (Pitolisant) | inne substancje działające na układ nerwowy |
Roflumilast (Roflumilast) | inhibitory fosfodieasterazy IV - PDE4 |
Rupatadyna (Rupatadine) | antagoniści receptorów histaminowych H1 bez działania ośrodkowego |
Sildenafil (Sildenafil) | inhibitory fosfodieasterazy V - PDE5 |
Takrolimus (Tacrolimus) | inhibitory kalcyneuryny |
Uliprystal (Ulipristal (ulipristal acetate)) | SPRM - selektywne modulatory receptora progesteronowego |
Warfaryna (Warfarin) | leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K |
Netupitant (Netupitant) | antagoniści receptorów neurokiniowych 1 - NK1 |
Brygatynib (Brigatinib) | inhibitory kinazy białkowej |
Rybocyklib (Ribociclib) | inhibitory kinazy białkowej |
Tofacytynib (Tofacitinib) | selektywne leki immunosupresyjne |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Chlormadinon (Chlormadinone) | progesteron i gestageny |
Lewonorgestrel (Levonorgestrel) | progestageny |
Medroksyprogesteron (Medroxyprogesterone) | progestageny |
Norelgestromin (Norelgestromin) | progestageny |
Progesteron (Progesterone) | progesteron i gestageny |
Interakcje mitotanu z pożywieniem
Przyjmowanie mitotanu z pożywieniem bogatym w tłuszcze zwiększa jego biodostępność.
Wpływ mitotanu na prowadzenie pojazdów
Przyjmowanie mitotanu znacząco wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów oraz obsługę maszyn. Wykonywanie tych czynności podczas terapii mitotanem jest przeciwwskazane.
Inne rodzaje interakcji
Mitotan zwiększa stężenie białek wiążących hormony w osoczu np. białka wiążące kortykosteroidy (CBG) oraz białka wiążące hormony płciowe (SHBG). Należy to uwzględnić podczas wykonywania badań hormonalnych.
Wpływ mitotanu na ciążę
Wykazano zdolność mitotanu do przenikania przez barierę łożyskową oraz powodowanie nieprawidłowości w korze nadnerczy płodu. Stosowanie substancji w czasie ciąży możliwe jest jedynie w sytuacji gdy korzyści kliniczne przewyższają możliwe ryzyko dla płodu.
Wpływ mitotanu na laktację
Podczas przyjmowania mitotanu oraz po zakończeniu terapii (do momentu kiedy substancja nie będzie wykrywana w osoczu) karmienie piersią jest przeciwwskazane.
Wpływ mitotanu na płodność
W przypadku pacjentek przyjmujących mitotan wskazane jest stosowanie skutecznych metod antykoncepcji.
Skutki uboczne
- zapalenie błony śluzowej żołądka
- wydłużony czas krwawienia
- zwiększenie stężenia cholesterolu całkowitego
- niewydolność nadnercza
- Miastenia
- wysypka skórna
- ataksja
- dyskomfort w nadbrzuszu
- podwyższone stężenie triglicerydów w osoczu
- astenia
- jadłowstręt
- wzrost aktywności enzymów wątrobowych w surowicy krwi
- zawroty głowy
- wymioty
- splątanie
- senność
- parestezje
- biegunka
- nudności
- ginekomastia
- hipercholesterolemia
- leukopenia
- hipertriglicerydemia
- upośledzenie umysłowe
- ból głowy
- polineuropatia
- Autoimmunologiczne zapalenie wątroby
- niedokrwistość
- zaburzenia ruchowe
- trombocytopenia
- uszkodzenie siatkówki
- zwyrodnienie plamki
- krwotoczne zapalenie pęcherza moczowego
- zmniejszenie stężenia kwasu moczowego we krwi
- opóźnienie wzrostu u dzieci
- niewydolność tarczycy
- gorączka
- hipourykemia
- niedociśnienie
- zmętnienie soczewki
- uszkodzenie wątroby
- podwójne widzenie
- nagłe zaczerwienienie skóry
- zakażenia grzybicze
- zaburzenia widzenia
- niewyraźne widzenie
- nadmierne wydzielanie śliny
- nadciśnienie
- krwiomocz
- białkomocz
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Objawy przedawkowania mitotanu
Zależnie od wielkości przyjętej dawki mitotanu wśród objawów przedawkowania może wystąpić zaburzenie czynności ośrodkowego układu nerwowego.
Mechanizm działania mitotanu
Mitotan jest substancją cytotoksyczną, która hamuje działanie kory nadnerczy nie niszcząc komórek. Mitotan modyfikuje metabolizm kortyzolu oraz zwiększa produkcję 6-beta-hydroksy cholesterolu.
Wchłanianie mitotanu
Mitotan wchłaniany jest z przewodu pokarmowego w 40%. Przyjmowanie substancji z pokarmem wysokotłuszczowym zwiększa jej bioaktywność.
Dystrybucja mitotanu
Mitotan wiąże się z białkami osocza w 6%.
Metabolizm mitotanu
Mitotan metabolizowany jest przez nerki oraz wątrobę do głównego metabolitu kwasu octowego (o,p’-DDA) oraz w mniejsze ilości do analogu mitotanu (o,p’-DD).
Wydalanie mitotanu
Czas półtrwania mitotanu wynosi od 18 do 159 dni (ze względu na stopniowe uwalnianie z tkanki tłuszczowej, w której jest magazynowany). Usuwanie substancji oraz metabolitów odbywa się głównie z kałem, w drugiej kolejności z moczem.