Urotropina (Metenamina), Methenaminum, hexamethylentetraminum, hexaminum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o urotropinie (metenaminie)

Rok wprowadzenia na rynek: 1951

Substancje aktywne: metenamina

Działanie urotropiny (metenaminy): bakteriobójcze, przeciwbakteryjne, przeciwpotne (łagodzi nadmierne pocenie, łagodzi hiperhydrozę)

Postacie urotropiny (metenaminy): płyn do stosowania na skórę, puder leczniczy, tabletki

Układy narządowe: powłoka wspólna (skóra i błony śluzowe), układ moczowy

Specjalności medyczne: Dermatologia i wenerologia, Medycyna rodzinna, Urologia

Rys historyczny urotropiny (metenaminy): Urotropinę na drodze syntezy z amoniaku i aldehydu mrówkowego uzyskał po raz pierwszy rosyjski chemik Aleksander Butlerow. Miało to miejsce w 1859 roku. Źródła podają, że do lecznictwa wprowadzono ją w postaci proszków dzielonych w 1899 roku. Znalazła zastosowanie w leczeniu zakażeń dróg moczowych. Dzięki temu zyskała nazwę urotropina.

Wzór sumaryczny urotropiny (metenaminy): C₆H₁₂N₄

Spis treści

Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające urotropinę (metenaminę)
Wskazania do stosowania urotropiny (metenaminy)
Dawkowanie urotropiny (metenaminy)
Przeciwskazania do stosowania urotropiny (metenaminy)
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania urotropiny (metenaminy)
Przeciwwskazania urotropiny (metenaminy) do łączenia z innymi substancjami czynnymi
Interakcje urotropiny (metenaminy) z innymi substancjami czynnymi
Interakcje urotropiny (metenaminy) z pożywieniem
Wpływ urotropiny (metenaminy) na prowadzenie pojazdów
Inne rodzaje interakcji
Wpływ urotropiny (metenaminy) na ciążę
Wpływ urotropiny (metenaminy) na laktację
Wpływ urotropiny (metenaminy) na płodność
Skutki uboczne
Inne możliwe skutki uboczne
Objawy przedawkowania urotropiny (metenaminy)
Mechanizm działania urotropiny (metenaminy)
Wchłanianie urotropiny (metenaminy)
Dystrybucja urotropiny (metenaminy)
Metabolizm urotropiny (metenaminy)
Wydalanie urotropiny (metenaminy)

Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające urotropinę (metenaminę)

Pedipur, 200 mg/g, puder leczniczy, 60 g

puder, potliwość
19,79 zł
Pedipur S, preparat przeciwpotny do stóp i dłoni, 60 g

puder, potliwość
17,21 zł

Wskazania do stosowania urotropiny (metenaminy)

Urotropinę doustnie stosuje się w infekcjach dolnych dróg moczowych (pęcherz moczowy, cewka moczowa).

W postaci preparatów do użytku zewnętrznego stosuję się urotropinę w leczeniu nadpotliwości dłoni i stóp.

Dawkowanie urotropiny (metenaminy)

W podaniu doustnym dawka dobowa urotropiny to zwykle 900 mg.

Zewnętrznie preparaty urotropiny podaje się w niewielkiej ilości z częstotliwością od jeden raz w tygodniu do dwóch razy dziennie.

Przeciwskazania do stosowania urotropiny (metenaminy)

Przeciwwskazaniem do zastosowania urotropiny zewnętrznie są rekcje nadwrażliwości. Nie stosujemy jej również na błony śluzowe, uszkodzoną skórę (rany, owrzodzenia, otarcia).

Urotropiny wewnętrznie nie wdraża się u pacjentów z niewydolnością wątroby i nerek, zakażeniem miąższu nerek, odwodnionych, z kwasicą metaboliczną.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania urotropiny (metenaminy)

Podczas stosowania form doustnych urotropiny należy unikać diety powodującej alkalizację moczu, przekłada się to bowiem na obniżenie skuteczności urotropiny.

Przeciwwskazania urotropiny (metenaminy) do łączenia z innymi substancjami czynnymi

Ze względu na ryzyko krystalurii oraz osłabienia skuteczności nie łączymy urotropiny z sulfonamidami.

Interakcje urotropiny (metenaminy) z innymi substancjami czynnymi

możliwość wystąpienia krystalurii

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Kotrimoksazol (Sulfametoksazol+Trimetoprim) (Co-trimoxazole (sulfamethoxazole+trimethoprim))	sulfonamidy i trimetoprim
Sulfasalazyna (Sulfasalazine)	pochodne kwasu aminosalicylowego

zmniejszenie skuteczności urotropiny

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Cytrynian magnezu (Magnesium citrate)	związki magnezu
Cytrynian potasu (Potassium citrate)	związki potasu

Interakcje urotropiny (metenaminy) z pożywieniem

Produkty powodujące alkalizacje moczu (dieta wegańska) mogą obniżać skuteczność urotropiny.

Wpływ urotropiny (metenaminy) na prowadzenie pojazdów

Nie odnotowano przypadków zaburzeń psychomotorycznych po podaniu urotropiny.

Inne rodzaje interakcji

U pacjentów leczonych urotropiną mogą wychodzić fałszywie dodatnie wyniki oznaczeń katecholamin i estriolu w moczu.

Wpływ urotropiny (metenaminy) na ciążę

Brak jest wystarczających badań wskazujących na kliniczne bezpieczeństwo stosowania urotropiny u ciężarnych.

Wpływ urotropiny (metenaminy) na laktację

Według klasyfikacji Prof. Hale`a urotropinę zaliczamy do kategorii L3.

Stosujemy ją zatem tylko wtedy gdy korzyść u matki przewyższa ryzyko u dziecka.

Wpływ urotropiny (metenaminy) na płodność

Brak jest dostępnych danych o wpływie urotropiny na płodność u ludzi. Dane z badań na szczurach nie wykazują wpływu na płodność samic.

Skutki uboczne

krwiomocz
nudności
wysypka

ból brzucha
bolesne oddawanie moczu
Bóle żołądkowo- jelitowe
Uczucie parcia na pęcherz

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często: (≥1/10)
Często: (≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często: (≥1/1000 do <1/100)

Rzadko: (≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko: (<1/10 000)
Częstość nieznana: Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Inne możliwe skutki uboczne

Reakcje alergiczne po podaniu na skórę urotropiny są wskazaniem do zaprzestania leczenia.

Objawy przedawkowania urotropiny (metenaminy)

Brak jest danych o przypadkach przedawkowania urotropiny.

Mechanizm działania urotropiny (metenaminy)

W kwaśnym środowisku moczu lub pod wpływem kwaśnego odczynu potu urotropina ulega hydrolizie. W wyniku tego powstaje formaldehyd, który uszkadza białka i kwasy nukleinowe błony i ściany komórkowej bakterii.

Wchłanianie urotropiny (metenaminy)

Urotropina po podaniu doustnym wchłania się szybko.

Dystrybucja urotropiny (metenaminy)

Maksymalne stężenie urotropiny w osoczu jest osiągane po 1-2 godz. od podania p.o. Okres półtrwania wynosi ok. 4 godzin.

Metabolizm urotropiny (metenaminy)

W wyniku przemian metabolicznych urotropiny w środowisku kwaśnym powstaje formaldehyd.

Wydalanie urotropiny (metenaminy)

Urotropina jest wydalana w ok. 80% z moczem. Niewielkie stężenia oznaczane są również w żółci.