Meropenem, Meropenemum - Zastosowanie, działanie, opis

Meropenem jest stosowany w ostrym zapaleniu płuc i opon mózgowo-rdzeniowych, w zakażeniach płuc i oskrzeli w przebiegu mukowiscydozy, w powikłanych zakażeniach dróg moczowych, jamy brzusznej, skóry, tkanek miękkich, a także w zakażeniach śródporodowych i poporodowych. Meroponem stosuje się również w leczeniu bakteriemii, neutropenii i gorączki, jeżeli wynikają one z zakażenia bakteryjnego.

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od rodzaju i ciężkości zakażenia, odpowiedzi pacjenta na leczenie, wieku, masy ciała, chorób współistniejących (np. niewydolność nerek) itp.
Meropenem stosuje się dożylnie w postaci infuzji trwającej 15-30 minut lub w postaci 5-minutowego wstrzyknięcia.
Maksymalna dawka dobowa stosowana u dorosłych, młodzieży i dzieci o masie ciała powyżej 50 kg to 8 g.
Maksymalna dawka dobowa stosowana u dzieci w wieku od 3 miesiąca do 11 roku życia i o masie ciała do 50 kg to 120 mg/kg.
Bezpieczeństwo i skuteczność stosowania leku u dzieci poniżej 3 miesięcy nie zostały jednoznacznie określone. Prawdopodobnie dawkę dobową 60 mg/kg można uznać za bezpieczną w tej grupie pacjentów.

Przeciwwskazaniem jest nadwrażliwość na meropenem oraz nadwrażliwość na inne karbapenemy (np. imipenem) i pochodne beta-laktamowe (np. cefaklor, ampicylina).

Przed rozpoczęciem leczenia należy przeprowadzić z pacjentem dokładny wywiad w celu wykluczenia nadwrażliwości na leki z grupy beta-laktamów, która w skrajnych przypadkach może prowadzić do śmierci. Wystąpienie ciężkich reakcji nadwrażliwości w trakcie terapii wskazuje na konieczność zaprzestania przyjmowania leku.
Jeżeli podczas stosowania meropenemu wystąpi biegunka, należy zbadać przyczynę, ponieważ może być to objaw rzekomobłoniastego zapalenia jelit, które w przypadku ciężkiego przebiegu może zagrażać życiu i wymagać leczenia.
Odnotowano przypadki wystąpienia drgawek na skutek przyjmowania meropenemu.
Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z chorobami wątroby w wywiadzie, ponieważ lek może działać hepatotoksycznie.
Potwierdzono, że jednoczesne przyjmowanie probenecydu zmniejsza wydalanie meropenemu, przez co powoduje wydłużenie okresu półtrwania i wzrost stężenia meropenemu w osoczu. Takie połączenie leków wymaga zachowania szczególnej ostrożności.

Należy unikać łączenia meropenemu z kwasem walproinowym i/lub walproinianem sodu.

Mimo braku dostępnych badań zaleca się zachowanie ostrożności podczas terapii meropenem, ponieważ lek może powodować objawy wpływające na zdolność prowadzenia pojazdów tj. zawroty głowy, parestezje, drgawki.

Stosowanie meropenemu wiąże się z ryzykiem otrzymania fałszywie dodatnich wyników testu Coombsa (test wykrywający/identyfikujący przeciwciała odpornościowe we krwi).

Meropenem należy stosować u kobiet w ciąży tylko w przypadkach bezwzględnie koniecznych, ponieważ brakuje badań przeprowadzonych wśród kobiet ciężarnych, które potwierdzałyby jednoznacznie brak szkodliwego wpływu leku na przebieg ciąży i rozwój płodu.

Meropenem przenika w niewielkich ilościach do mleka kobiecego, dlatego stosowanie leku w okresie laktacji nie jest zalecane.

Podanie dożylne: trombocytopenia, neutropenia, eozynofilia, leukopenia, agranulocytoza, niedokrwistość hemolityczna, zakażenia drożdżakowe jamy ustnej i pochwy, obrzęk naczynioruchowy, anafilaksja, ból głowy, parastezje, drgawki, zapalenie okrężnicy, nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha, wzrost aktywności aminotransferaz, fosfatazy alkalicznej i dehydrogenazy mleczanowej we krwi, zwiększenie stężenia bilirubiny, kreatyniny i mocznika we krwi, wysypka, świąd, rumień, pokrzywka, martwica toksyczno-rozpływna naskórka, zespół Stevensa-Johnsona, osutka polekowa z eozynofilią i objawami układowymi, odczyn zapalny, ból w miejscu podania, zakrzepowe zapalenie żył.

Z dostępnych danych wynika, że przyjęcie zbyt dużej dawki meropenemu może skutkować wystąpieniem opisanych wcześniej działań niepożądanych o łagodnym nasileniu, które powinny ustąpić po przerwaniu podawania leku lub po zmniejszeniu dawki.

Meropenem działa bakteriobójczo poprzez blokowanie aktywności transpeptydaz - białek, które uczestniczą w syntezie ściany komórkowej bakterii. W efekcie dochodzi do hamowania wytwarzania wiązań między mukopolisacharydami ściany komórkowej bakterii, co prowadzi do lizy (rozpadu) komórki bakteryjnej.
Meropenem wykazuje najszerszy zakres działania spośród antybiotyków beta-laktamowych. Lek jest skuteczny wobec następujących szczepów bakterii: tlenowe Gram-dodatnie (Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes, Staphylococcus aureus, Staphylococcus species, Staphylococcus epidermidis, Streptococcus agalactiae, Streptococcus milleri, Enterococcus faecalis), tlenowe Gram-ujemne (Enterobacter aerogenes, Enterobacter cloacae, Citrobacter freundii, Citrobacter koseri, Escherichia coli, Haemophilus influenzae, Klebsiella oxytoca, Klebsiella pneumoniae, Proteus mirabilis, Proteus vulgaris, Morganella morganii, Neisseria meningitidis, Serratia marcescens), beztlenowe Gram-dodatnie (Clostridium perfringens, Peptoniphilus asaccharoliticus, Peptostreptococcus spp), beztlenowe Gram-ujemne (Bacteroides caccae, grupa Bacteroides fragilis, Prevotella bivia, Prevotella disiens).

Meropenem wiąże się w około 2% z białkami osocza. Lek łatwo przenika do płynów i tkanek, wśród których można wyróżnić żółć, płyn mózgowo-rdzeniowy, wysięk do jamy otrzewnej, płuca, skórę, tkanki żeńskiego układu płciowego, mięśnie i powięzi.

Meropenem ulega hydrolizie przy udziale dehydropeptydazy-I (DHP-I) do metabolitu pozbawionego aktywności farmakologicznej. Lek wykazuje niewielką wrażliwość na działanie enzymu (DHP-I), w związku z czym prawdopodobnie większość leku znajduje się w organizmie w postaci niezmienionej.

Wydalenie leku odbywa się głównie z moczem w ciągu 12 h w postaci niezmienionej w 70%, natomiast w postaci nieczynnego metabolitu w 28%. Zaledwie 2% dawki meropenemu zostaje wydalone z kałem. Średni okres półtrwania leku wynosi 1 h.