Kwas obetycholowy, Obeticholicum acid - Zastosowanie, działanie, opis

Kwas obetycholowy jest stosowany w leczeniu pierwotnego zapalenia dróg żółciowych. Substancja czynna wskazana jest w monoterapii lub terapii skojarzonej z kwasem ursodeoksycholowym.

Kwas obetycholowy stosuje się doustnie, w czasie lub niezależnie od posiłku.

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od chorób towarzyszących (zaburzenia czynności wątroby) oraz od tego jak substancja czynna jest tolerowana przez pacjenta (w tym czy występują u chorego działania niepożądane na przykład świąd).

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: od 5 mg do 10 mg.

Przeciwwskazaniem są nadwrażliwość na kwas obetycholowy oraz całkowita niedrożność dróg żółciowych.

Przed rozpoczęciem terapii oraz w czasie jej trwania zaleca się obserwację chorego w kierunku progresji pierwotnego zapalenia dróg żółciowych oraz należy wykonywać okresowe badania krwi zwłaszcza pod kątem aktywności enzymów wątrobowych.

W przypadku wystąpienia działania niepożądanego jakim jest silny świąd zaleca się:

• tymczasowo przerwać terapię;
• dostosować dawkę leku;
• zastosować odpowiednie leczenie (na przykład leki przeciwhistaminowe).

Substancja czynna nie powoduje istotnych objawów wpływających na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Brak danych klinicznych opisujących wpływ kwasu obetycholowego na ciążę. Dane związane z badaniami na zwierzętach nie wykazały negatywnego wpływu substancji czynnej na płód. Nie zaleca się jednak stosowania leku w czasie ciąży.

Nie wiadomo czy substancja czynna jest obecna w mleku kobiecym. Dane związane z badaniami na zwierzętach nie wskazują, aby związek miał wpływ na dziecko karmione piersią. W ramach ostrożności zaleca się odstawienie leku w okresie laktacji lub zaprzestanie karmienia w czasie trwania terapii.

Brak danych klinicznych opisujących wpływ substancji czynnej na płodność. Dane związane z badaniami na zwierzętach nie wykazały takiej zależności.

W zależności od przyjętej dawki kwasu obetycholowego mogą wystąpić zaburzenia związane z czynnością wątroby takie jak: zaostrzenie pierwotnego żółciowego zapalenia dróg żółciowych, wodobrzusze, żółtaczka, zwiększenie aktywności aminotransferaz oraz zwiększenie stężenia bilirubiny. Innym z działań niepożądanych jest silny świąd.

Kwas obetycholowy jest silnym oraz selektywnym agonistą receptora farnezoidowego X, który służy do regulacji metabolizmu żółci i cholesterolu w wątrobie. Substancja czynna działa poprzez wiązanie się z tymże receptorem, który znajduje się w jądrze komórek wątroby i jelit. Mechanizm ten zwiększa przepływ żółci w wątrobie, hamując jej wytwarzanie i zmniejszając ekspozycję hepatocytów na jej nadmierny poziom.

Kwas obetycholowy wchłania się z przewodu pokarmowego. Posiłek lub jego brak nie ma wpływu na stężenie, jakie jest osiągane we krwi. Stężenie maksymalne substancji czynnej uzyskiwane jest po około 2 godzinach po podaniu doustnym.

Kwas obetycholowy oraz jego koniugaty wiążą się w ponad 99% z białkami osocza. W badaniach farmakokinetycznych obliczono, że objętość dystrybucji substancji czynnej wynosi około 618 l.

Metabolizm kwasu obetycholowego zachodzi w wątrobie. Kwas obetycholowy ulega sprzęganiu z glicyną lub tauryną, po czym następuje wydzielanie związków do żółci. Koniugaty są następnie wchłaniane w jelicie cienkim, a następnie ponownie przenikają do wątroby poprzez krążenie jelitowo–wątrobowe. Mikroflora jelitowa w jelicie krętym przekształca sprzężony kwas obetycholowy do postaci zdekoniugowanej, która może zostać ponownie wchłonięta lub wydalona. Koniugaty glicyny stanowią 13,8%, a koniugaty tauryny 12,3% powstałych metabolitów. Może również powstać inny metabolit, 3–glukuronid, ale wykazuje on niewielką aktywność farmakologiczną.

Główną drogą eliminacji substancji czynnej jest kał (87% dawki), a w drugiej kolejności związek usuwany jest z organizmu z moczem (3% dawki).