Ketotifen, Ketotifenum - Zastosowanie, działanie, opis

Ketotifen zapobiega skurczowi oskrzeli, dlatego wykorzystywany jest w prewencji astmy oskrzelowej, ale nie jest skuteczny w przerywaniu napadu astmy. Lek ten jest stosowany w leczeniu alergicznych objawów ze strony oka oraz błony śluzowej nosa. Ketotifen redukuje objawy alergii skórnych (świąd, pokrzywka itd.), a także skutecznie zapobiega objawom żołądkowo-jelitowym, które są wywoływane przez alergeny pokarmowe. 

Ketotifen stosuje się doustnie oraz w podaniu miejscowym do oka.

Podanie doustne:
Dawki zwykle stosowane (dobowe) u dzieci powyżej 3 roku życia i u osób dorosłych: ketotifen podajemy podczas posiłku w odstępach 12-godzinnych. U osób, u których efekt sedacji po stosowaniu leku przeciwhistaminowego jest szczególnie nasilony można rozważyć stopniowe zwiększanie dawki. Nie należy przekraczać dawki 4 mg na dobę.
U młodszych dzieci lekarz ustala dawkowanie w przeliczeniu na kg masy ciała (zwykle 0,05 mg/kg masy ciała dwa razy na dobę). 
Osoby w wieku podeszłym nie wymagają zmiany dawkowania.
Nie ma badań wskazujących na konieczność modyfikacji dawki u osób z zaburzeniami czynności wątroby i nerek.
Jeżeli wskazaniem do stosowania ketotifenu jest zapobieganie astmie oskrzelowej to leczenie może trwać kilka tygodni i lek należy odstawiać stopniowo (przez okres 2-4 tygodni), aby nie dopuścić do nawrotu objawów astmy.
Podanie do oka:
Dorośli i dzieci powyżej 3 roku życia: zwykle 1 kropla do worka spojówkowego dwa razy na dobę. Nie ma badań potwierdzających możliwość stosowania leku u dzieci poniżej 3 roku życia. Jeżeli pacjent stosuje inne leki podawane do worka spojówkowego to należy pamiętać o zachowaniu co najmniej 5-minutowego odstępu czasowego.

Przeciwwskazaniem są nadwrażliwość na ketotifen, padaczka, karmienie piersią.

Wprowadzając ketotifen do terapii astmy nie należy nagle odstawiać dotąd stosowanych leków przeciwastmatycznych, zwłaszcza kortykosteroidów, których nagłe odstawienie grozi
wystąpieniem objawów niewydolności nadnerczy.
Silne upośledzenie reakcji może być objawem sugerującym konieczność zmniejszenia dawki leku.

Nie należy łączyć ketotifenu z doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi, ze względu na zwiększone ryzyko małopłytkowości (zmniejszenie ilości płytek krwi), która objawia się głównie nasilonymi krwawieniami z nosa, ze skóry, obfitymi miesiączkami, wybroczynami.

Ketotifen może nasilać działanie alkoholu.

Ketotifen może wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów, dlatego w pierwszych dniach stosowania leku należy powstrzymać się od prowadzenia pojazdów i zaobserwować indywidualną reakcję na lek. 

Stosowanie leków przeciwhistaminowych może zafałszować wynik alergenowych testów skórnych, dlatego należy odstawić ketotifen na 10-14 dni przed planowanym wykonaniem testów.

Na podstawie badań przeprowadzonych wśród zwierząt nie stwierdzono wpływu ketotifenu na przebieg ciąży i rozwój potomstwa. Brak takich badań przeprowadzonych wśród ludzi. W razie konieczności nie jest wykluczone stosowanie leku przez kobiety w ciąży.

Na podstawie badań przeprowadzonych na grupie samic szczurów stwierdzono, że ketotifen przenika do mleka. Przypuszcza się, że taka sama sytuacja jest w przypadku kobiet, dlatego ketotifen nie powinien być stosowany przez kobiety w okresie karmienia piersią.

Podanie do worka spojówkowego: podrażnienie oka (pieczenie i kłucie), punkcikowe zapalenie rogówki, światłowstręt, podspojówkowe wylewy krwi, zapalenie spojówek, podrażnienie powiek, zespół suchego oka.

Objawem przedawkowania ketotifenu jest niewyraźne widzenie, silne uczucie zmęczenia,  senność, dezorientacja, zawroty głowy, tachykardia (szybkie, nieregularne bicie serca), omdlenia przy pionizacji ciała z pozycji leżącej/siedzącej, drgawki (głównie u dzieci), przemijająca śpiączka. 

Ketotifen hamuje działanie histaminy i innych mediatorów biorących udział w postawaniu odczynu zapalnego. Lek zapobiega aktywacji i napływowi granulocytów kwasochłonnych do miejsca zapalenia oraz hamuje nadreaktywność oskrzeli. Ketotifen działa przeciwastmatycznie i znajduje zastosowanie w zapobieganiu napadom astmy, lecz nie jest skuteczny w przerywaniu napadów duszności w astmie, ponieważ nie rozszerza oskrzeli. Efektem działania ketotifenu jest zmniejszenie świądu i/lub obrzęku skóry i błon śluzowych, łagodzenie kataru, kichania, reakcji uczuleniowych ze strony układu pokarmowego oraz zapobieganie skurczowi oskrzeli.

Ketotifen podany doustnie jest wchłaniany prawie całkowicie z przewodu pokarmowego. Biodostępność leku (część leku, która przedostaje się do krwioobiegu) wynosi 50%. Stężenie maksymalne leku jest osiągane po upływie 2-4 h od podania.

Stopień wiązania ketotifenu z białkami osocza wynosi 75%.

Ketotifen ulega silnemu metabolizmowi w wątrobie. Głównym metabolitem jest N-glukuronian ketotifenu, praktycznie pozbawiony działania farmakologicznego. Innym metabolitem jest nor-ketotifen, który wykazuje aktywność zbliżoną do związku macierzystego. Metabolity powstałe na drodze reakcji utleniania i redukcji łatwo ulegają hydrolizie (rozpadowi) do ketotifenu.

Około 60-70% dawki leku jest wydalana z moczem w postaci metabolitów w ciągu 48 h. Zaledwie 1% leku wydalany jest w postaci niezmienionej. Proces eliminacji przebiega dwuetapowo. W I fazie okres półtrwania wynosi 3-5 h, a w II fazie wynosi 21 h.