Jowersol, Ioversolum - Zastosowanie, działanie, opis

Lek jest niejonowym środkiem kontrastowym, stosowanym w diagnostyce obrazowej w angiografii naczyń mózgowych, flebografii, dożylnej urografii wydzielniczej oraz w subtrakcyjnej angiografii dotętniczej (IA –DSA). Lek  jest także stosowany w diagnostyce w tomografii komputerowej (CT) głowy i innych narządów.

Lek znajduje zastosowanie u dzieci w angiografii naczyń mózgowych, obwodowych i narządów wewnętrznych oraz dożylnej urografii.

Lek podaje się we wstrzyknięciu.

Zaleca się ogrzanie leku do temperatury ciała przed podaniem donaczyniowym. Podobnie jak w przypadku innych środków kontrastowych należy stosować jak najmniejszą dawkę umożliwiającą uzyskanie zadowalającej jakości obrazu.

Ilość stosowanego środka zależy od procedury badawczej.

Jak dotąd nie zostało ustalone ryzyko i skuteczność działania w innych zabiegach u dzieci i młodzieży do 18 roku życia.

Przeciwwskazaniem do stosowania leku jest nadwrażliwość na kontrastowe środki zawierające jod, a także stwierdzona nadczynność tarczycy.

Należy wziąć pod uwagę, że zastosowanie środka może wywołać reakcję rzekomoanafilaktyczną lub zaburzenia sercowo–naczyniowe. Są to stany zagrażające życiu.

Zaleca się, żeby przeprowadzić wywiad z pacjentem na temat potencjalnych reakcji nadwrażliwości czy alergii przed podaniem leku jak i innych środków kontrastowych. Jeśli reakcje takie występowały w przeszłości nie są one jednakże bezwzględnym przeciwwskazaniem do stosowania środka kontrastowego. Jeśli diagnostyka jest niezbędna, należy ją przeprowadzić, zachowując szczególną ostrożność przy podawaniu środka.

Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z zastoinową niewydolnością serca, ze względu na zaburzenia hemodynamiczne.

Przez przynajmniej godzinę po podaniu środka należy być pod nadzorem lekarskim – większość działań niepożądanych występuje w tym okresie.  Reakcja alergiczna może wystąpić również w ciągu kilku dni po podaniu. 

Wymagana jest ostrożność w przypadku pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek, ze współistniejącymi chorobami nerek i wątroby oraz u pacjentów z cukrzycą, niedokrwistością sierpowatokrwinkową, schorzeniami szpiku kostnego (nowotwory krwi),   szpiczakiem mnogim, anurią (bezmoczem). U tych pacjentów mogą wystąpić poważne zaburzenia funkcji nerek, a także ostra niewydolność.

U pacjentów z nadczynnością tarczycy lub autonomicznym nadczynnym guzkiem tarczycy po podaniu donaczyniowym leku może pojawić się stan groźnego dla życia przełomu tarczycowego. U takich pacjentów należy zachować szczególną ostrożność podając lek.

Również ostrożność jest zalecana u pacjentów z podejrzeniem lub rozpoznaniem guza chromochłonnego, ze względu na ryzyko wywołania przełomu nadciśnieniowego.

Podczas zabiegów angiografii należy brać pod uwagę możliwość uszkodzenia ściany naczynia w czasie wstrzyknięcia oraz uszkodzenia cewnikiem. Z tego powodu zaleca się testowe wstrzyknięcia, by upewnić się czy cewnik jest właściwie umiejscowiony.

Szczególną ostrożność zaleca się u pacjentów z miażdżycą tętnic, ciężkim nadciśnieniem, niewydolnością serca, w podeszłym wieku, z zakrzepicą naczyń mózgowych lub zatorem, z powodu większego ryzyka wystąpienia bradykardii, wzrostu lub spadku ciśnienia tętniczego krwi.

Z powodu mogącego wystąpić wykrzepiania i owrzodzeń tkanek po podaniu pozanaczyniowym zaleca się ostrożność podczas podawania leku do naczynia.

Szczególnie ostrożnie należy podawać lek u pacjentów z zapaleniem żył, niedokrwieniem, miejscowymi zakażeniami lub niedrożnością układu żylnego.

U noworodków, a szczególnie wcześniaków występuje ryzyko pojawienia się niedoczynności tarczycy. Zaleca się wówczas kontrolę poziomu hormonów tarczycy TSH i T4 do 10 dni po podaniu leku oraz po miesiącu od jego podania.

U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby, którym podano doustne środki cholecystograficzne oraz wcześniej jowersol zaobserwowano przypadki nefrotoksyczności.  Zaleca się więc przerwę pomiędzy tymi dwoma środkami.

Nie zaleca się stosować radiologicznych środków kontrastowych, jeśli wcześniej były podane środki kurczące naczynia, ponieważ może wystąpić ryzyko nasilenia reakcji neurologicznych.

U pacjentów, którzy stosowali metforminę przed badaniem rentgenowskim i otrzymali pozajelitowo środek kontrastowy, obserwowano ostrą niewydolność nerek z kwasicą mleczanową. Należy wówczas rozważyć przerwanie stosowania metforminy u pacjentów z cukrzycą w okresie 48 godzin między badaniami. Metforminę można podać ponownie dopiero po 48 godzinach i tylko jeśli czynność nerek i stężenie kreatyniny w surowicy mieszczą się w zakresie normy lub powróciły do wartości początkowych.

Po podaniu leku nie zaleca się prowadzenia pojazdów ani obsługi maszyn.

Podczas jednoczesnego podawania interleukiny mogą wystąpić silne działania niepożądane, może zmienić się także częstość ich pojawiania się a także wystąpić mogą z opóźnieniem. Mechanizm tego zjawiska nie jest jeszcze poznany, ale stwarza zagrożenie dla pacjenta i zaleca się ostrożność u pacjentów leczonych jowersolem i interleukiną jednocześnie.

Leku nie powinno się stosować okresie ciąży, ponieważ brak jest udokumentowanych badań opisujących jego skuteczność i bezpieczeństwo.

Lek przenika do mleka matki, zaleca się przerwanie karmienia na czas przeprowadzenia badania z użyciem leku.

Rzadko po zastosowaniu leku występują: omdlenia, drżenie, zawroty głowy, bóle głowy, parestezja, zaburzenia smaku, niewyraźne widzenie, także tachykardia, niedociśnienie, nagłe zaczerwienienie twarzy, skurcz, obrzęk i niedrożność krtani, duszność, nieżyt nosa, podrażnienie gardła i kaszel.

Rzadko pojawić się może również suchość w ustach i wymioty, a także rumień, świąd, wysypka, nagłe parcie na mocz i dreszcze, niekiedy obrzęk twarzy.

Bardzo rzadko pojawić się mogą: reakcje nadwrażliwości, stan splątania, pobudzenie, lęk, utrata przytomności, porażenia, senność, osłupienie, afazja (nagłe zaburzenia mowy), alergiczne zapalenie spojówek, a także blok serca, arytmia, dusznica bolesna, nieprawidłowości w obrazie EKG, bradykardia, migotanie przedsionków także zaburzenia działania ślinianek, ból brzucha, obrzęk języka, obrzęk naczynioruchowy, nadmierna potliwość.

U dzieci i młodzieży spodziewa się, że działania niepożądane będą podobne jak u dorosłych, brak jest jednak wystarczających danych na ten temat.

U noworodków obserwuje się przemijającą niedoczynność tarczycy.

Przedawkowanie środka jest stanem zagrażającym życiu, mogą się pojawić trudności z oddychaniem i zaburzenia krążenia.

Lek jest niejonowym środkiem kontrastowym, znajdującym zastosowanie w badaniach radiologicznych. Po podaniu donaczyniowym wypełnia naczynia krwionośne na drodze przepływu. Obecność środka w naczyniach pozwala na  radiologiczne uwidocznienie wewnętrznych struktur.

Ze względu na wysoką hydrofilność leku dystrybucja odbywa się głównie w przestrzeni zewnątrzkomórkowej.

Wydalanie leku odbywa się głównie przez nerki.