Monoazotan izosorbidu, Isosorbidi mononitras - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o monoazotanie izosorbidu
- Rok wprowadzenia na rynek
-
1991
- Substancje aktywne
-
monoazotan izosorbidu
- Działanie monoazotanu izosorbidu
-
poprawia krążenie wieńcowe, rozszerza naczynia krwionośne, zmniejsza zapotrzebowanie serca na tlen
- Postacie monoazotanu izosorbidu
-
kapsułki o przedłużonym uwalnianiu, tabletki, tabletki o przedłużonym uwalnianiu, tabletki powlekane
- Układy narządowe
-
układ krwionośny (sercowo-naczyniowy)
- Specjalności medyczne
-
Angiologia, Kardiologia
- Rys historyczny monoazotanu izosorbidu
-
Monoazotan izosorbidu jest substancją zwiększającą stężenie tlenku azotu w organizmie. Lek został dopuszczony do obrotu w 1991 roku w Stanach Zjednoczonych. Podmiotem odpowiedzialnym za wprowadzenie były między innymi firmy: Actavis Elizabeth Llc, Hikma Pharmaceuticals i Dexcel Ltd.
- Wzór sumaryczny monoazotanu izosorbidu
-
C6H9NO6
Spis treści
- Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające monoazotan izosorbidu
- Wskazania do stosowania monoazotanu izosorbidu
- Dawkowanie monoazotanu izosorbidu
- Przeciwskazania do stosowania monoazotanu izosorbidu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania monoazotanu izosorbidu
- Przeciwwskazania monoazotanu izosorbidu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje monoazotanu izosorbidu z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje monoazotanu izosorbidu z alkoholem
- Wpływ monoazotanu izosorbidu na prowadzenie pojazdów
- Wpływ monoazotanu izosorbidu na ciążę
- Wpływ monoazotanu izosorbidu na laktację
- Skutki uboczne
- Objawy przedawkowania monoazotanu izosorbidu
- Mechanizm działania monoazotanu izosorbidu
- Wchłanianie monoazotanu izosorbidu
- Dystrybucja monoazotanu izosorbidu
- Metabolizm monoazotanu izosorbidu
- Wydalanie monoazotanu izosorbidu
Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające monoazotan izosorbidu
Wskazania do stosowania monoazotanu izosorbidu
Monoazotan izosorbidu jest substancją zwiększającą uwalnianie tlenku azotu w naczyniach krwionośnych (żyły i mniejsze naczynia włosowate). Ze względu na właściwości naczyniorozszerzające leku, znalazł on zastosowanie w terapii ustabilizowanej choroby wieńcowej oraz zapobiegania napadom dusznicy bolesnej.
Dawkowanie monoazotanu izosorbidu
Schemat dawkowania substancji czynnej powinien zostać dostosowany indywidualnie do pacjenta. Dawka dobowa monoazotanu izosorbidu jest zależna od masy ciała oraz wieku pacjenta, a także chorób współistniejących oraz nasilenia choroby podstawowej. Monoazotan izosorbidu można przyjmować razem z pokarmem, popijając odpowiednią ilością płynu.
Zalecana dawka dobowa mieści się w zakresie od 20 mg do maksymalnie 120 mg monoazotanu izosorbidu. Rekomendowane jest rozpoczęcie terapii od niższych dawki substancji czynnej i stopniowe jej zwiększanie w celu uzyskania oczekiwanego efektu terapeutycznego.
Przeciwskazania do stosowania monoazotanu izosorbidu
Przeciwwskazaniem do stosowania monoazotanu izosorbidu jest wystąpienie reakcji nadwrażliwości na tę substancję czynną lub inne azotany. Innymi ograniczeniami w wykorzystaniu leku w terapii są:
- spadek stężenia hemoglobiny poniżej 7,9 g/dl;
- znaczne zmniejszenie objętości krwi krążącej;
- spadek ciśnienia skurczowego poniżej 90 mmHg;
- tamponada serca;
- zaciskający stan zapalny osierdzia;
- zapaść naczyniowa lub wstrząs kardiogenny;
- ostra niewydolność krążeniowa;
- kardiomiopatia przerostowa serca ze zwężeniem naczyń odprowadzających krew z lewej komory.
Stosowanie leku jest również przeciwwskazane w przypadku pacjentów cierpiących na przewlekłe choroby płuc, jaskrę z zamkniętym kątem przesączania oraz u osób ze zwężeniem zastawki dwudzielnej lub zastawki aorty.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania monoazotanu izosorbidu
Należy pamiętać, że monoazotan izosobidu nie znalazł zastosowania w przerywaniu ostrych napadów bólu dławicowego lub podczas ostrego zawału mięśnia sercowego.
Stopniowe zwiększanie dawki podczas wprowadzenia monoazotanu izosorbidu do terapii pacjenta pozwala na uniknięcie bądź opóźnienie rozwoju tolerancji na lek. W trakcie leczenia zaobserwowano ryzyko pojawienia się tolerancji krzyżowej, czyli zmniejszenia odpowiedzi terapeutycznej po podaniu monoazotanu izosorbidu z powodu stosowania innych azotanów w przeszłości.
Nie potwierdzono bezpieczeństwa stosowania leku o osób poniżej 18 roku życia.
Podczas trwania leczenia monoazotanem izosorbidu nie należy przyjmować sildenafilu, tadalafilu oraz wardenafilu, ze względu na zwiększenie ryzyka nagłego spadku ciśnienia tętniczego. Odstawienie substancji leczniczej w celu jednorazowego przyjęcia inhibitora fofodiesterazy może być przyczyną nagłego bólu dławicowego.
Pacjenci z ciężką chorobą niedokrwienną mięśnia sercowego oraz osoby cierpiące na przewlekłe choroby płuc, ze względu na ryzyko zwiększenia przepływu przez płuca powinny i wystąpienia niedotlenienia powinny zachować szczególną ostrożność podczas przyjmowania monoazotanu izosorbidu.
Szczególną ostrożność podczas stosowania monoazotanu izosorbidu należy zachować podczas współistniejącej niewydolności wątroby, jaskry, nadczynności tarczycy oraz niedoboru enzymu dehydrogenazy glukozo–6–fosforanowej.
W przypadku pacjentów z podwyższonym ciśnieniem wewnątrzczaszkowym, ze zwężeniem zastawki dwudzielnej lub zastawki aorty, osób po zawale mięśnia sercowego lub ze współistniejącą niewydolnością lewej komory i skłonnością nagłych spadków ciśnienia tętniczego należy rozważyć stosunek korzyści odniesionej z leczenia przez pacjenta a ryzyka związanego z pojawieniem się działań niepożądanych.
Przeciwwskazania monoazotanu izosorbidu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
Przeciwwskazane jest jednoczesne stosowanie monoazotanu izosorbidu z riociguatem. Istnieje prawdopodobieństwo znacznego spadku ciśnienia tętniczego po jednoczesnym przyjęciu obu leków.
Spadek ciśnienia tętniczego może również wystąpić po jednoczesnym przyjęciu inhibitorów fosfodiesterazy V (sildenafilu, tadalafilu, wardenafilu). Ze względu na to terapia wykorzystującą monoazotan izosorbidu oraz inhibitory 5-fosfodiesterazy jest przeciwwskazana.
Interakcje monoazotanu izosorbidu z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Benazepryl (Benazepril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Chinapryl (Quinapril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Imidapryl (Imidapril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Lizynopryl (Lisinopril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Peryndopryl (Perindopril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Ramipryl (Ramipril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Trandolapryl (Trandolapril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Zofenopryl (Zofenopril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Acebutolol (Acebutolol) | antagoniści receptorów beta 1 oraz rozszerzające naczynia obwodowe |
Atenolol (Atenolol) | antagoniści receptorów beta 1 oraz rozszerzające naczynia obwodowe |
Betaksolol (Betaxolol) | antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych |
Bisoprolol (Bisoprolol) | antagoniści receptorów beta 1 oraz rozszerzające naczynia obwodowe |
Celiprolol (Celiprolol) | antagoniści receptorów beta 1 oraz rozszerzające naczynia obwodowe |
Metoprolol (Metoprolol) | antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych |
Nebiwolol (Nebivolol) | antagoniści receptorów beta 1 oraz rozszerzające naczynia obwodowe |
Propranolol (Propranolol) | antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Amlodypina (Amlodipine) | leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne |
Felodypina (Felodipine) | leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne |
Lacydypina (Lacidipine) | leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne |
Lerkanidypina (Lercanidipine) | leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne |
Nitrendypina (Nitrendipine) | leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Furosemid (Furosemide) | leki moczopędne, diuretyk - pętlowe |
Hydrochlorotiazyd (Hydrochlorothiazide) | leki moczopędne, diuretyk - tiazydy i tiazydopodobne |
Indapamid (Indapamide) | sulfonamidy |
Spironolakton (Spironolactone) | leki moczopędne, diuretyki - oszczędzające potas - antagoniści aldosteronu |
Torasemid (Torasemide) | leki moczopędne, diuretyk - pętlowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Alprazolam (Alprazolam) | BZD - benzodiazepiny |
Amitryptylina (Amitriptyline) | TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne |
Apomorfina (Apomorphine) | agoniści receptorów dopaminowych |
Arypiprazol (Aripiprazol) (Aripiprazole) | neuroleptyki atypowe |
Bromazepam (Bromazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Diazepam (Diazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Doksepina (Doxepin) | TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne |
Estazolam (Estazolam) | BZD - benzodiazepiny |
Klonazepam (Clonazepam) | leki przeciwpadaczkowe - analogi GABA |
Klozapina (Clozapine) | neuroleptyki atypowe |
Lorazepam (Lorazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Medazepam (Medazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Midazolam (Midazolam) | BZD - benzodiazepiny |
Nitrazepam (Nitrazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Oksazepam (Oxazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Olanzapina (Olanzapine) | neuroleptyki atypowe |
Opipramol (Opipramol) | TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne |
Promazyna (Promazine) | neuroleptyki klasyczne - pochodne fenotiazyny |
Temazepam (Temazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Zolpidem (Zolpidem) | niebenzodiazepinowe leki nasenne |
Tetrazepam (Tetrazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Dihydroergotamina (Dihydroergotamine) | inne substancje przeciwmigrenowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Awanafil (Avanafil) | inhibitory fosfodieasterazy V - PDE5 |
Riociguat (Riociguat) | inne leki przeciwnadciśnieniowe |
Sildenafil (Sildenafil) | inhibitory fosfodieasterazy V - PDE5 |
Tadalafil (Tadalafil) | inhibitory fosfodieasterazy V - PDE5 |
Wardenafil (Vardenafil) | inhibitory fosfodieasterazy V - PDE5 |
Interakcje monoazotanu izosorbidu z alkoholem
Podczas przyjmowania monoazotanu izosorbidu nie należy jednocześnie spożywać alkoholu. Zaobserwowano zwiększone ryzyko omdleń i nagłych spadków ciśnienia tętniczego podczas spożywania alkoholu po przyjęciu leku.
Wpływ monoazotanu izosorbidu na prowadzenie pojazdów
Monoazotan izosorbidu może w znacznym stopniu ograniczać zdolność prowadzenia pojazdów oraz obsługi maszyn. Osoby przyjmujące lek powinny zachować szczególną ostrożność podczas terapii ze względu na ryzyko pojawienia się senności, zawrotów głowy oraz osłabienia.
Wpływ monoazotanu izosorbidu na ciążę
Stosowanie monoazotanu izosorbidu podczas trwania ciąży nie jest zalecane. Ze względu na niewystarczającą ilość przeprowadzonych badań lek może zostać wykorzystany w terapii kobiety ciężarnej jedynie w przypadku uzasadnionej konieczności.
Wpływ monoazotanu izosorbidu na laktację
Stosowanie monoazotanu izosorbidu podczas karmienia piersią nie jest zalecane. Badania nie potwierdziły bezpieczeństwa stosowania preparatu przez kobietę karmiąca, nie wykluczono również zdolności przenikania substancji czynnej do mleka. Lek można stosować podczas karmienia piersią wyłącznie po konsultacji z lekarzem, po wcześniejszym rozważeniu stosunku korzyści odniesionego z leczenia przez matkę oraz ryzyka wynikającego z potencjalnych działań niepożądanych u dziecka.
Skutki uboczne
- ból głowy
- dezorientacja
- niedociśnienie tętnicze
- osłabienie
- zawroty głowy pochodzenia ośrodkowego
- zmęczenie
- zawroty głowy
- splątanie
- przemijający niedobór tlenu we krwi
- niedotlenienie mięśnia sercowego
- uderzenia gorąca
- biegunka
- wysypka
- świąd
- niestrawność
- zgaga
- omdlenia
- hipoksemia
- methemoglobinemia
- hipotonia (niedociśnienie) ortostatyczna
- bradyarytmia
- zaczerwienienie twarzy
- zapaść sercowo-naczyniowa
- objawy dławicy piersiowej
- nudności
- obrzęk naczynioruchowy
- senność
- bradykardia
- niedokrwistość hemolityczna
- pokrzywka
- złuszczające zapalenie skóry
- reakcje nadwrażliwości
- rumień
- wymioty
- tachykardia
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Objawy przedawkowania monoazotanu izosorbidu
W wyniku przedawkowania substancji leczniczej zgłaszano objawy ze strony układu sercowo–naczyniowego (przyspieszenie akcji serca, spadek ciśnienia tętniczego, spadki ciśnienia po zmianie pozycji). Ponadto, w przypadku przyjęcia zbyt dużej ilości monoazotanu izosorbidu istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia osłabienia, bladości skóry, zawrotów głowy o podłożu błędnikowym, nagłego zaczerwienienia skóry oraz dolegliwości ze strony układu pokarmowego (nudności, wymiotów, biegunki).
Ciężkie przedawkowanie może doprowadzić do duszności oraz przyspieszenia oddechu, methemoglobinemia z sinicą. Odnotowano przypadki nagłego wzrostu ciśnienia wewnątrz czaszki po przyjęciu dużych dawek leku.
Mechanizm działania monoazotanu izosorbidu
Monoazotan izosorbidu jest prolekiem. Działanie substancji czynnej jest ściśle związane z uwalnianym po podaniu tlenkiem azotu oraz cGMP (cyklicznym monofosforanem guanozyny), które odpowiadają za efekt rozkurczający leku.
Działanie tlenku azotu na poziomie komórkowym polega na aktywacji cyklazy guanylowej w śródbłonku naczyń, a następnie zwiększeniu wewnątrzkomórkowego stężenia cGMP. Dzięki zwiększonemu stężeniu cyklicznego monofosforanu guanozyny aktywacji ulegają kinazy proteinowe zależne od cGMP. Działanie kinaz proteinowych prowadzi do aktywacji całej kaskady sygnałowej, której efektem jest zmniejszenie wewnątrzkomórkowego stężenia wapnia i hiperpolaryzacja komórki. Zmniejszenie stężenia wapnia wewnątrz komórki mięśnia prowadzi do defosforylacji włókien miozyny i rozkurczu mięśnia.
Efektem rozkurczu mięśni gładkich naczyń krwionośnych jest zmniejszenie obciążenia wstępnego i następczego mięśnia sercowego, zwiększenia pojemności łożyska żylnego, ograniczenie wstecznego dopływu krwi do mięśnia sercowego.
Ponadto, monoaztoan izosorbidu ogranicza zapotrzebowanie serca na energię i tlen, a także zwiększa jego pojemność minutową oraz redukuje opór w krążeniu płucnym.
Substancja czynna wywołuje również rozkurcz mięśni gładkich dróg moczowych, oskrzeli, pęcherza moczowego. dróg żółciowych (w tym pęcherzyka żółciowego) oraz mięśni gładkich przewodu pokarmowego.
Wchłanianie monoazotanu izosorbidu
Monoazotan izosorbidu jest szybko i niemal całkowicie wchłaniany z przewodu pokarmowego. Maksymalne stężenie substancji czynnej zaobserwowano po upłynięciu od 30 do 60 minut od podania leku.
Dystrybucja monoazotanu izosorbidu
Lek w niewielkim stopniu łączy się z białkami osocza –na poziomie 5%.
Metabolizm monoazotanu izosorbidu
W wyniku metabolizmu cząsteczki monoazotanu izosorbidu w wątrobie powstają nieaktywne farmakologicznie metabolity. Głównym związkiem powstałym w wyniku biotransformacji substancji czynnej jest izosorbid.
Wydalanie monoazotanu izosorbidu
Większość zastosowanej dawki substancji czynnej jest wydalana z moczem przez nerki w postaci nieaktywnych metabolitów. Jedynie niewielka część dawki wydalana jest w postaci niezmienionej (około 2%).