Glimepiryd, Glimepiridum - Zastosowanie, działanie, opis

Glimepiryd, jako pochodny sulfonylomocznika lek przeciwcukrzycowy, stosowany jest w terapii cukrzycy typu 2 (gdy dieta, redukcja masy ciała oraz ćwiczenia fizyczne nie są wystarczająco skuteczne) w celu regulacji poziomu cukru we krwi. 

Glimepiryd stosuje się doustnie, chwilę przed lub w trakcie większego posiłku. 

Dawka stosowana w leczeniu jest zależna od jednostki chorobowej, wieku, schorzeń towarzyszących, stężenia glukozy we krwi i moczu itp. 

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: 1–6 mg.

Przeciwwskazaniem do stosowania jest nadwrażliwość na glimepiryd lub inne  substancje pochodne sulfonylomocznika. Glimepirydu nie należy także stosować w przypadku: cukrzycy insulinozależnej (cukrzycy typu 1), kwasicy ketonowej, śpiączki cukrzycowej, ciężkich zaburzeń czynności nerek oraz wątroby. Przeciwwskazane jest stosowanie glimepirydu w przypadku kobiet w ciąży oraz w trakcie laktacji. 

Przyjmowanie glimepirydu zalecane jest chwilę przed lub w trakcie większego posiłku. W przypadku nieregularnej diety, bądź pomijania posiłków stosowanie glimepirydu może prowadzić do hipoglikemii (obniżenie poziomu cukru we krwi). Poza typowymi objawami hipoglikemii u części pacjentów występują: bradykardia, częstoskurcz, podwyższone ciśnienie krwi, delirium, drgawki, utrata przytomności, śpiączka, płytki oddech. W przypadku zaawansowanej postaci hipoglikemii obraz kliniczny przypomina udar. 

Stosowanie glimepirydu wymaga stałego monitorowania poziomu cukru we krwi i moczu, a także oznaczania poziomu hemoglobiny glikowanej. Zalecana jest również stała kontrola działania wątroby oraz obrazu krwi. 

W przypadku pacjentów z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej, stosowanie glimepirydu może prowadzić do wystąpienia anemii hemolitycznej (zmniejszona ilość krwinek czerwonych - erytrocytów). 

Pożywienie może wydłużyć czas wchłaniania glimepirydu, jednak nie ma wpływu na  jego efekt terapeutyczny. Zalecane jest przyjmowanie substancji chwilę przed lub w trakcie większego posiłku. 

Jednoczesne spożycie glimepirydu z alkoholem może w sposób nieprzewidywalny zmniejszyć lub zwiększyć jego działanie. 

Nie wykazano bezpośredniego wpływu glimepirydu na zdolność prowadzenia maszyn. Jednakże należy unikać stanu hiperglikemii oraz hipoglikemii, które mogą wystąpić na początku kuracji glimepirydem, gdyż znacząco upośledzają zdolności psychoruchowe oraz koncentrację. Zalecane jest monitorowanie poziomu glukozy we krwi przed przystąpieniem do obsługi maszyn oraz prowadzenia pojazdów. 

Glimepiryd, jako pochodna sulfanylomocznika, może prowadzić do zwiększenia masy ciała. Bardzo rzadko może także zmniejszać stężenie sodu w surowicy. 

Nie zaleca się przyjmowania glimepirydu w czasie ciąży, ze względu na możliwe ryzyko szkodliwego działania na dziecko. 

Brak informacji na temat zdolności przenikania glimepirydu do mleka kobiecego, jednakże wykazano w nim obecność innych pochodnych sulfonylomocznika. Dlatego też, w wyniku ryzyka wystąpienia hipoglikemii u niemowląt spożywających mleko kobiece, zaleca się zaprzestanie karmienia piersią. 

W przypadku pacjentek planujących ciążę zalecane jest zastąpienie glimepirydu innym lekiem przeciwcukrzycowym (np. insuliną). 

Przedawkowanie glimepirydu może doprowadzić do wystąpienia hipoglikemii (spadek poziomu cukru we krwi) trwającej od 12 do 72 godzin. Zwiększona dawka może wywołać: nudności, wymioty oraz ból w obrębie nadbrzusza. Hipoglikemii mogą również towarzyszyć objawy neurologiczne takie jak: drżenie mięśni, agitacja (niepokój psychoruchowy), zaburzenie widzenia, senność, drgawki, zaburzenie koordynacji ruchowej, śpiączka. 

Glimepiryd jest substancją pochodną sulfonylomocznika, której aktywność przeciwcukrzycowa ma działanie dwojakie: stymuluje trzustkę, a także działa pozatrzustkowo. 

W obrębie trzustki glimepiryd blokuje ATP-zależne kanały potasowe (poprzez odwracalne wiązanie), powodując depolaryzację błony komórkowej i napływ jonów wapnia do komórki. Stymuluje to komórki ß trzustki do sekrecji insuliny do krwioobiegu, w rezultacie obniżając poziom glukozy (cukru) we krwi. 

Działając pozatrzustkowo, glimepiryd zwiększa wrażliowść tkanek na insulinę, hamuje glukogenezę oraz zapobiega nadmiernemu wychwytowi insuliny przez wątrobę. 

Glimepiryd wchłaniany jest całkowicie z przewodu pokarmowego. Przyjmowanie pożywienia może nieznacznie przedłużyć czas wchłaniania leku. Stężenie maksymalne glimepirydu osiągane jest po 2,5 h od podania. 

Glimepiryd wiąże się w ponad 99,5% z białkami osocza. 

Glimepiryd ulega metabolizmowi wątrobowemu (pod wpływem enzymu wątrobowego CYP2C9) do pochodnych hydroksylowych (metabolit aktywny) i karboksylowych (metabolit nieaktywny).

Okres półtrwania glimepirydu wynosi  od 5 do 8h, zaś metabolitów od 3 do 6h dla pochodnych hydroksylowych i od 5 do 6 h dla pochodnych karboksylowych. Główne wydalanie metabolitów odbywa się z moczem, pozostała część usuwana jest z kałem.