Gadobenian dimegluminy, Dimeglumini gadobenas - Zastosowanie, działanie, opis

Gadobenian dimegluminy jest paramagnetycznym środkiem kontrastowym wykorzystywanym w diagnostyce obrazowej wątroby u dorosłych i dzieci z wykorzystaniem magnetycznego rezonansu jądrowego (ang. magnetic resonance imaging, MRI).

Gadobenian dimegluminy podawany jest dożylnie. O wielkości dawki decyduje lekarz specjalista po uwzględnieniu masy ciała, wieku i rodzaju badania. Należy stosować najmniejszą dawkę zapewniającą odpowiednie wzmocnienie kontrastowe dla celów diagnostycznych.

Przeciwwskazaniami do stosowania są nadwrażliwość na gadobenian dimegluminy lub alergia na pochodne chelatowe gadolinu w wywiadzie.

Kontrastowe środki diagnostyczne powinny być stosowane wyłącznie przez wykwalifikowany personel w warunkach umożliwiających skuteczną interwencję w razie wystąpienia ciężkich objawów nadwrażliwości. Przez kwadrans po podaniu pacjenci powinni pozostawać pod szczególną kontrolą lekarską, a obserwacja powinna być kontynuowana przynajmniej przez godzinę. Badanie MRI nie powinno być wykonywane u osób z rozrusznikiem serca lub klipsami zamykającymi tętniak i innymi elementami o właściwościach ferromagnetycznych. U pacjentów z chorobami układu krążenia, padaczką lub uszkodzeniami mózgu stosowanie środki kontrastowe powinny być stosowane ze szczególną ostrożnością. Ze względu na możliwość odkładania się gadolinu w mózgu i innych tkankach, którego konsekwencje nie są znane, należy rozważyć korzyści diagnostyczne i potencjalne ryzyko u pacjentów wymagających wielokrotnego wykonania badań obrazowych. Kolejne badanie z wykorzystaniem innego środka kontrastowego może być wykonane nie wcześniej niż po 7 godzinach od badania z użyciem  gadobenianu dimegluminy, by umożliwić jego usunięcie z organizmu. Przed podaniem kontrastu zalecane jest wykonanie testów laboratoryjnych w celu wykrycia zaburzeń czynności nerek. U pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek oraz u pacjentów w okołooperacyjnym okresie przeszczepienia wątroby występuje podwyższone ryzyko rozwinięcia się nerkopochodnego zwłóknienia układowego w związku ze stosowaniem produktów zawierających gadolin i należy unikać ich stosowania w tych grupach pacjentów , jeśli nie jest to konieczne.

W badaniach klinicznych nad gadobenianem dimeglubiny nie odnotowano interakcji z innymi substancjami czynnymi.

Gadobenian dimegluminy nie ma wpływu na prowadzenie pojazdów i obsługę maszyn.

W badaniach na szczurach codzienne podawanie dożylne gadobenianu dimegluminy nie wpłynęło na rozwój płodu. Nie stwierdzono również szkodliwego oddziaływania w drugim pokoleniu. Istnieją jednak doniesienia o pojedynczych przypadkach zmian w układzie kostnym i wad rozwojowych trzewi u królika po wielokrotnym podaniu wysokich dawek. Badań nad bezpieczeństwem u kobiet ciężarnych nie prowadzono. W związku z powyższym gadobenian dimegluminy nie powinien być stosowany u ciężarnych, jeśli nie wymaga tego stan kliniczny kobiety.

Gadolin w bardzo niewielkim stopniu przenika do mleka kobiecego. Ze względu na małą ilość i słabe wchłanianie z jelita wpływ na niemowlę nie jest spodziewany. Po konsultacji z lekarzem kobieta może kontynuować karmienie piersią bądź przerwać je na okres doby po podaniu kontrastu.

Częstym działaniem niepożądanym jest ból głowy oraz nudności. Niezbyt często występują wymioty, zawroty głowy, mrowienie, drętwienie, nadciśnienie lub niedociśnienie, zaburzenia pracy serca, nieprawidłowy wynik badania EKG, świąd wysypka, pokrzywka, stany związane z miejscem wstrzyknięcia takie jak ból, pieczenie, zaczerwienienie, świąd, uczucie gorąca lub zimna. Niezbyt często stosowanie gadobenianu dimegluminy ma wpływ na wyniki badań pracy wątroby jak zwiększenie aktywności aminotransferaz, transferazy gamma-glutamylu oraz obserwuje się zwiększenie stężenia kreatyniny i proteinurię. Rzadko spotyka się silne reakcje alergiczne, nadwrażliwość, anafilaksję lub stany anafilaktoidalne, które mogą objawiać się trudnościami w oddychaniu, bólem w klatce piersiowej, obrzękiem krtani. Rzadko może wystąpić bradykardia, niedokrwienie serca, drgawki, omdlenie, zaburzenia węchu, zaburzenia widzenia, obrzęk twarzy, nadmierne pocenie się, ślinotok, ból brzucha i mięśni czy  uczucie osłabienia i złe samopoczucie. Badania po wprowadzeniu do obrotu pokazują skutki uboczne o nieznanej częstotliwości, należą tu: wstrząs anafilaktyczny, utrata przytomności, zatrzymanie akcji serca, sinica, zapalenie spojówek, zespół Kounisa (ostry alergiczny zespół wieńcowy), niewydolność oddechowa, obrzęk naczynioruchowy, obrzęk jamy ustnej oraz pęcherzyki i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia.

W badaniach z udziałem zdrowych ochotników, którym podano wielokrotność rutynowo stosowanej dawki, nie odnotowano ciężkich reakcji niepożądanych. W przypadku przedawkowania pacjent powinien być monitorowany pod kątem funkcjonowania nerek i leczony objawowo.

Gadobenian dimegluminy jest paramagnetycznym środkiem kontrastowym do badań z zastosowaniem rezonansu magnetycznego. Jon gadolinu zawarty w wysoce stabilnym w warunkach in vitro i in vivo kompleksie powoduje skrócenie czasów relaksacji podłużnej (T1) i poprzecznej (T2) protonów w tkance, a przez to wzmacnia intensywność sygnału po zakontrastowaniu badanych tkanek i pomaga w wykrywaniu zmian nie uwidocznionych w badaniu MRI przed podaniem środka kontrastowego u pacjentów z rozpoznaniem lub podejrzeniem raka wątrobowokomórkowego albo zmian przerzutowych.

Gadobenian dimegluminy podawany jest dożylnie. Jego biodostępność wynosi 100%.

Gadobenian dimegluminy jest substancją silnie hydrofilową i łatwo jest dystrybuowany do tkanek. Nie wykazuje znaczącego wiązania z białkami.

Gadobenian dimegluminy nie podlega przemianom metabolicznym i nie wykazuje działania hamującego wobec czynności enzymów.

Jon gadobenianowy jest eliminowany w postaci niezmienionej, głównie przez nerki i w mniejszym stopniu z żółcią. W ciągu doby z moczem wydalane jest 78-94% dawki, 2-4% pojawia się w tym czasie z kale.