Fumaran dimetylu, Dimethyl fumarate - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o fumaranie dimetylu

Rok wprowadzenia na rynek
2013
Substancje aktywne
fumaran dimetylu
Działanie fumaranu dimetylu
wspomaga leczenie stwardnienia rozsianego (SM), przeciwzapalne, wspomaga leczenie łuszczycy
Postacie fumaranu dimetylu
kapsułki dojelitowe, tabletki dojelitowe
Układy narządowe
powłoka wspólna (skóra i błony śluzowe), układ nerwowy i narządy zmysłów
Specjalności medyczne
Dermatologia i wenerologia, Neurologia
Rys historyczny fumaranu dimetylu

Fumaran dimetylu po raz pierwszy został zatwierdzony w 2013 roku przez firmę Biogen Idec. Początkowo wskazania do stosowania to stwardnienie rozsiane, następnie rozszerzono rejestracje preparatu do leczenia łuszczycy plackowatej. Obecnie istnieje kilka firm produkujących leki z tą substancją czynną.

Wzór sumaryczny fumaranu dimetylu

C6H8O4

Spis treści

Wskazania do stosowania fumaranu dimetylu

Wskazaniami do stosowania fumaranu dimetylu  objęci są dorośli pacjenci z stwardnieniem rozsianym z postacią rzutowo-remisyjną oraz pacjenci z łuszczycą plackowatą, która przebiega w stopniu umiarkowanym oraz ciężkim, u osób, które wymagają leczenia farmakologicznego ogólnoustrojowego.

Dawkowanie fumaranu dimetylu

Zwykle stosowana dawka dobowa zależna jest od tolerancji na zastosowany preparat, postępu choroby oraz jednostki chorobowej. Czas trwania terapii oraz jej schemat zależne jest od odpowiedzi klinicznej na zastosowane leczenie. Na podstawie przebiegu choroby oraz odpowiedzi na terapię lekarz prowadzący dostosowuje odpowiednie leczenie oraz dawkę substancji czynnej. Rozpoczęcie terapii przy stwardnieniu rozsianym oraz łuszczycy plackowatej powinno odbywać się przez lekarza mającego doświadczenie w tego typu chorobach.

Fumaran dimetylu podawany jest doustnie i powinien być przyjmowany wraz z posiłkiem.

Zwykle stosowana dawka dobowa wynosi od 30-720 mg na dobę, w zależności od występującej choroby. Leczenie łuszczycy plackowatej przebiega od stopniowego zwiększania ilości substancji czynnej.

Przeciwskazania do stosowania fumaranu dimetylu

Przeciwwskazaniami do stosowania fumaranu dimetylu jest nadwrażliwość na zastosowaną substancję czynną, karmienie piersią, ciąża, ciężkie zaburzenia ze strony żołądka oraz jelit, a także ciężkie zaburzenia w funkcjonowaniu nerek oraz wątroby.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania fumaranu dimetylu

Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów, u których występują ciężkie zaburzenia w funkcjonowaniu wątroby, nerek lub z czynnymi chorobami układu pokarmowego.

Należy ostrzec pacjenta o możliwości wystąpienia zaczerwieniania skóry, które najczęściej jest spowodowane reakcją rzekomoanafilaktyczną albo reakcją nadwrażliwości.

Leczenie za pomocą fumaranu dimetylu może powodować zmniejszenie ilości limfocytów, dlatego przed terapią należało by przeprowadzić pełne badanie morfologiczne krwi. Kolejne badania zalecane są po około 6 miesiącach od rozpoczęcia leczenia oraz co kolejne 6-12 miesięcy.

Badania przeprowadzone na pacjentach dowodzą, że fumaran dimetylu wpływa na zmianę w wynikach czynności wątroby oraz nerek, stąd też należy monitorować pacjentów pod kątem oceny czynności tych narządów, przeprowadzając podstawowe badania tj. oznaczanie aminotransferazy alaninowej oraz asparaginianowej, a także przeprowadzenie ogólnego badania moczu oraz sprawdzenie ilości azotu mocznikowego oraz kreatyniny we krwi.

Należy poinformować pacjentów o możliwości wystąpienia zakażeń po otrzymaniu substancji czynnej. W przypadku wystąpienia objawów, sugerujących o zakażeniu, należy niezwłocznie poinformować o tym lekarza prowadzącego, w celu oceny korzyści do ryzyka zastosowanego preparatu. Osoby, u których zdiagnozowano ciężkie zakażenia, nie powinny rozpoczynać leczenie tą substancją czynną, chyba że lekarz zdecydował inaczej.

Należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania innych preparatów, które należą do grupy leków immunosupresyjnych albo immunomodulujących, ze względu na niepełne dane dotyczące bezpieczeństwa stosowania wraz z preparatem z fumaranem dimetylu. Należy uwzględnić okres półtrwania zastosowanego leku oraz jego mechanizm, by nie doprowadzić do zsumowanego działania kilku preparatów na układ immunologiczny.

Należy zwrócić uwagę na objawy sugerujące zespół Fanconiego, by zapobiec ewentualnym zaburzeniom w funkcjonowaniu nerek oraz osteomalacji, gdyż zespół ten należy do chorób odwracalnych. Charakterystyczne objawy to występowanie proteinurii, hiperaminoacydurii, glikozurii oraz fosfaturii. Podczas progresji choroby mogę pojawić się także: poliuria, osłabienie mięśni proksymalnych oraz polidypsja.

Interakcje fumaranu dimetylu z innymi substancjami czynnymi

Jednoczesne przyjmowanie obu substancji czynnych może powodować zaburzenia w funkcjonowaniu nerek.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Amikacyna (Amikacin) aminoglikozydy
Cefazolina (Cefazolin) cefalosporyny I generacji
Deksibuprofen (Dexibuprofen) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol
Deksketoprofen (Dexketoprofen) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol
Gentamycyna (Gentamicin) aminoglikozydy
Ibuprofen (Ibuprofen) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol
Indometacyna (Indomethacin) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol
Kaptopril (Captopril) inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI
Kwas mefenamowy (Mefenamic acid) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol
Metamizol (Metamizole) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol
Naproksen (Naproxen) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol
Piroksykam (Piroxicam) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol
Diklofenak (Diclofenac) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol
Jednoczesne przyjmowanie obu substancji czynnych może powodować zwiększenie ryzyka ciężkich infekcji.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Alemtuzumab (Alemtuzumab) przeciwciała monoklonalne - immunosupresyjne
Fingolimod (Fingolimod) inne leki immunosupresyjne
Roflumilast (Roflumilast) inhibitory fosfodieasterazy IV - PDE4

Interakcje fumaranu dimetylu z alkoholem

Nie wolno spożywać alkoholu wraz z substancją czynną fumaran dimetylu, ponieważ może to doprowadzać do zwiększenia ryzyka wystąpienia działań niepożądanych, w szczególności żołądkowo-jelitowych.

Wpływ fumaranu dimetylu na prowadzenie pojazdów

Fumaran dimetylu może generować działanie niepożądane, które mogą wpływać na zdolność do prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz obsługę maszyn, a należą do nich zawroty głowy oraz uczucie zmęczenia.

Wpływ fumaranu dimetylu na ciążę

Brak badań klinicznych na kobietach, które są w ciąży. Fumaran dimetylu jest przeciwwskazany dla kobiet ciężarnych.

Wpływ fumaranu dimetylu na laktację

Brak jest danych, potwierdzających możliwość przenikania substancji macierzystej oraz metabolitów do mleka matek karmiących. Mimo to substancja czynna jest przeciwwskazana w okresie karmienia piersią.

Wpływ fumaranu dimetylu na płodność

Badania na zwierzętach pokazują, że fumaran dimetylu może mieć negatywny wpływ na reprodukcję. Brak jest wystarczających  danych, w badaniach przeprowadzonych na ludziach, które dotyczą wpływu substancji czynnej na płodność.

Skutki uboczne

biegunka
ból brzucha
nagłe zaczerwienienie skóry
nudności
limfopenia
leukopenia
bóle w nadbrzuszu
obecność ciał ketonowych w moczu
obecność albuminy w moczu
uczucie pieczenia
zapalenie żołądka i jelit
Zaburzenia żołądka i jelit
uczucie gorąca
osłabienie
zmniejszenie apetytu
wzrost stężenia aminotransferazy alaninowej
wzrost stężenia aminotransferazy asparaginowej
dyskomfort w jamie brzusznej
zmniejszenie liczby białych krwinek
uderzenia gorąca
zmęczenie
białkomocz
ból głowy
eozynofilia
niestrawność
parestezje
rumień
świąd
wymioty
wysypka
wzdęcia
zapalenie żołądka
zaparcia
nadwrażliwość
zawroty głowy
zwiększenie stężenia kreatyniny we krwi
ostra białaczka limfatyczna
nieodwracalna pancytopenia
półpasiec
zespół Fanconi’ego

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Objawy przedawkowania fumaranu dimetylu

Objawy występujące podczas przedawkowania substancji czynnej to występowanie biegunki, bólów brzucha, nudności oraz uderzeń gorąca.

Mechanizm działania fumaranu dimetylu

Fumaran dimetylu działa przeciwzapalnie oraz immunomodulująco. Dokładnym mechanizm działania w przypadku leczenie stwardnienia rozsianego nie jest do końca poznany. Badania kliniczne sugerują, że substancja czynna aktywuje ścieżki transkrypcyjnego czynnika jądrowego (Nrf2). Fumaran dimetylu powoduje zwiększenie ekspresji genów odpowiedzialnych za ochronę antyoksydacyjną, które zależna są od Nrf2. Odpowiedzialna za to jest jego aktywna forma fumaran monometylu MMF. Za aktywne działanie w łuszczycy plackowatej odpowiedzialny jest również aktywny metabolit substancji czynnej. Jego działanie polega na, przede wszystkim, interakcji substancji czynnej z wewnątrzkomórkowym glutationem, który występuje w formie zdedukowanej. Interakcja ta powoduje zahamowanie translokacji do jądra oraz zmniejszenie aktywności transkrypcyjnej tzw. jądrowego czynnika wzmacniającego transkrypcję łańcucha lekkiego kappa immunoglobulin w aktywowanych limfocytach B (NF-κB). Działanie immunomodulujące pochodnej furamanu dimetylu polega na zmianie rozkładu pomocniczych limfocytów T z Th1, a także Th17 do postaci fenotypu Th2. Powoduje to zmniejszenie produkcji cytokin prozapalnych wraz z zmniejszeniem pobudzenia zdarzeń proapoptycznych. Poza tym inhibicją proliferacji keratynocytów, spadkiem ekspresji adhezyjnych białek oraz zmniejszeniem, w okolicy płytek łuszczycowych, nacieku zapalnego.

Wchłanianie fumaranu dimetylu

Podanie doustne fumaranu dimetylu sprawia, że substancja czynna szybko ulega hydrolizie, za pomocą esterazy, do postaci aktywnego metabolitu, jakim jest fumaran monometylu. Badania pokazały, że przyjmowanie fumaranu dimetylu wraz z posiłkiem wydłuża czas, po którym osiągane jest stężenie maksymalne dla fumarano monometylu i wynosi 3,5-9 godzin, a także zmniejsza ryzyko wstąpienia efektów ubocznych.

Dystrybucja fumaranu dimetylu

Stopień wiązania się aktywnego metabolitu z białkami osocza określane jest między 27-40%. Pozorna objętość dystrybucji wynosi od 60 do 90 litrów, po doustnym przyjęciu 240 mg fumaranu dimetylu.

Metabolizm fumaranu dimetylu

Fumaran dimetylu jest metabolizowany przez esterazy, które obecne są m.in. w przewodzie pokarmowym, tkankach oraz krwi. Następnie metabolizm zachodzi przy użyciu cyklu kwasów karboksylowych, jednak przebiega on niezależnie od cytochromu CYP450. Badania pokazały, że metabolitami substancji macierzystej są glukoza, kwas cytrynowy, kwas fumarowy oraz aktywny metabolit fumaran monometylu.

Wydalanie fumaranu dimetylu

Wydalanie fumaranu dimetylu odbywa się głównie poprzez wydychanie CO2. Stanowi to około 60% całkowitej eliminacji substancji czynnej. Wydalanie za pomocą moczu to około 15,5%, a eliminacja wraz z kałem to jedyne 0,9% dawki. Okres półtrwania wynosi mniej więcej 1 godzinę.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.