Flutamid, Flutamidum - Zastosowanie, działanie, opis

Wskazaniem do stosowania flutamidu jest leczenie zaawansowanego nowotworu gruczołu krokowego, szczególnie, gdy należy  zahamować działanie testosteronu. Lek jest również stosowany w skojarzeniu z  z agonistami hormonu uwalniającego hormon luteinizujący (LHRH) w leczeniu ograniczonego nowotworu gruczołu krokowego (stadium B2 lub T2b) oraz w leczeniu zaawansowanego nowotworu gruczołu krokowego guza naciekającego poza torebkę gruczołu (stadium C albo T3-T4), bez przerzutów lub z zajęciem okolicznych węzłów chłonnych. Leczenie wspomagające za pomocą flutamidu jest prowadzone u tych chorych, którzy wcześniej poddani byli leczeniu agonistą LHRH, a także u pacjentów po orchidektomii oraz u chorych, którzy w niewielkim stopniu reagowali lub źle tolerowali inne rodzaje leczenia hormonalnego.

Dawkowanie leku ustala lekarz specjalista indywidualnie do przypadku. Jest ono zróżnicowane ze względu na stan pacjenta i zdiagnozowaną jednostkę chorobową. W monoterapii ograniczonego raka gruczołu krokowego (stadium B2 lub T2b) stosuje się 750 mg flutamidu na dobę. Jeżeli chory wymaga terapii skojarzonej  z agonistą LHRH zaleca się rozpoczynanie terapii flutamidem w dawce 750mg/dobę co najmniej trzy dni przed rozpoczęciem podawania agonisty LHRH i następnie kontynuowanie leczenia w ustalonej dawce.

W przypadku leczenia zaawansowanego raka gruczołu krokowego (stadium C albo T3-T4) flutamid stosuje się w terapii skojarzonej łącznie z agonistą LHRH. Leczenie prowadzi się aż do uzyskania poprawy.

Flutamidu nie należy podawać w przypadku stwierdzonej nadwrażliwości na substancję czynną, kobietom wiggle, a szczególnie  kobietom w ciąży.

Należy zachować szczególną ostrożność stosując flutamid u pacjentów z niewydolnością wątroby w wywiadzie. Lek może działać hepatotoksycznie, co manifestuje się następującymi objawami: zmianami aktywności aminotransferaz, żółtaczką zastoinową, marskością wątroby, czy encefalopatią wątrobową. W przypadku pojawienia się objawów uszkodzenia wątroby (świąd, ciemny mocz, utrzymujący się brak łaknienia, żółtaczka, ból pod prawym łukiem żebrowym lub niewyjaśnione objawy grypopodobne) należy natychmiast przerwać leczenie i skontaktować się z lekarzem. Natomiast przed rozpoczęciem terapii flutamidem należy u pacjenta skontrolować poziom aminotransferaz w surowicy.

Jednym z produktów metabolizmu flutamidu jest 4-nitro-3-fluoro-metyloanilina. Jest to metabolit, który wykazuje aktywną toksyczność z następującymi objawami: methemoglobinemia, niedokrwistość hemolityczna, żółtaczka zastoinowa. Symptomy te szczególnie objawiały się u u osób z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej (G-6-P) oraz u palaczy. Stąd w tej grupie pacjentów należy w trakcie terapii flutamidem kontrolować poziom methemoglobiny.

Należy zachować szczególną ostrożność prowadząc terapię flutamidem u osób z niewydolnością nerek oraz układu krążenia, gdyż może on zatrzymywać wodę w ustroju.

Flutamid wpływa negatywnie na plodność mężczyzn zmniejszając liczbę plemników w nasieniu, dlatego kuracja mężczyzn w wieku rozrodczym wymaga zachowania szczególnych środków ostrożności. W trakcie kuracji należy stosować skuteczną antykoncepcję. Przewlekła terapia flutamidem u mężczyzn bez wcześniejszej kastracji chirurgicznej czy farmakologicznej wymaga regularnego badania liczby plemników.

Szcególną ostrożność należy zachować ordynując Flutamid pacjentom kardiologicznym, szczególnie tym, u których w przeszłości obserwowano wydłużenie odstępu QT oraz u pacjentów przyjmujących jednocześnie leki, które mogą odstęp QT wydłużać. W tej grupie chorych ryzyko wystąpienia częstoskurczu komorowego typu torsade de pointes jest podwyższone.

Należy zachować ostrożność stosując flutamid w obecności choroby sercowo-naczyniowej. Lek może powodować zwiększenie stężenia w surowicy krwi bilirubiny, kreatyniny, estradiolu oraz testosteronu, co  ciężkich przypadkach może to prowadzić do zwiększonego ryzyka dławicy piersiowej i niewydolności serca.

Flutamid wykazuje dzialanie hepatotoksyczne,  dlatego w  trakcie terapii tym lekiem należy unikać spożywania alkoholu.

Podczas terapii flutamidem  mogą wystąpić takie działania niepożądane jak: senność, dezorientacja, znużenie, zawroty głowy, zamazane widzenie. Są to objawy, które w znacznym stopniu utrudniają wszelkie czynnośći psychomotoryczne. Z tych względów nie zaleca się prowadzenia pojazdów oraz obsługi maszyn w trakcie terapii tym lekiem.

Podczas długoterminowego leczenia flutamidem lub ciężkiego uszkodzenia wątroby dochodzi do zwiększenia
aktywności AspAT i AlAT w surowicy. Może również wystąpić zwiększenie stężenia bilirubiny, kreatyniny, estradiolu i testosteronu w surowicy.

W trakcie terapii flutamidem można zaobserwować zmianę zabarwienia moczu na bursztynowe lub
żółtozielone. Jest to spowodowane obecnością flutamidu i jego metabolitów w moczu.

Flutamid jest lekiem dedykowanym wyłącznie mężczyznom. Jednak jego stosowanie przez kobiety będące w ciąży może wywołać efekt teratogenny.

Lek jest przeznaczony do stosowania wyłącznie u mężczyzn. Flutamid wpływa negatywnie na płodność mężczyzn zmniejszając liczbę plemników w nasieniu, dlatego kuracja mężczyzn w wieku rozrodczym wymaga zachowania szczególnych środków ostrożności. W trakcie kuracji należy stosować skuteczną antykoncepcję. Przewlekła terapia flutamidem u mężczyzn bez wcześniejszej kastracji chirurgicznej czy farmakologicznej wymaga regularnego badania liczby plemników.

Nie określono jednorazowejj dawki flutamidu wywołującej objawy przedawkowania lub uznawanej za zagrażającą życiu. Przyjęcie zbyt dużej dawki flutamidu nie skutkuje dla organizmu groźnymi dla życia objawami zatrucia. Mogą natomast pojawić się następujące objawy przedawkowania: ginekomastia, bolesność sutków, wzrost aktywności AspAT.

Flutamid jest niesteroidowym antyandrogenem. Hamuje zarówno wychwyt androgenów jak i ich wiązanie w jądrze komórek tkanek docelowych. Blokuje receptory wiążące testosteron. Rak gruczołu krokowego jest zazwyczaj hormonozależny, dlatego jest wrażliwy na leczenie hormonalne, które ogranicza czynność androgenu. Alternatywą jest też kastracja chemiczna lub chirurgiczna.

Flutamid absorbuje się szybko i w całości po podaniu doustnym z przewodu pokarmowego. Działanie leku na  występuje już po ok. 2 godzinach od podania.

Flutamid w znacznym stopniu wiąże się z białkami osocza (94-96%). Jego głowny metabolit - hydroksyflutamid w ponad 90%.

Flutamid ulega dość szybko metabolizmowi. Jego główny, aktywny metabolit (2-hydroksyflutamid) osiąga C_max w osoczu w ciągu 2 h, a jego T_0,5 wynosi ok. 6 h . W przypadku pacjentów starszych okres półtrwania jest wydłużony i wynosi 8 h po pojedynczej dawce i 9,6 h w stanie stacjonarnym.

Lek i jego metabolity wydalają się głównie z moczem przez nerki (28%). Niewielki procent podanej dawki (4%) wydala się z kałem.