Escyna, Escinum - Zastosowanie, działanie, opis

Escyna należy do grupy saponin otrzymywanych z nasion kasztanowca. Działa przeciwobrzękowo i przeciwzapalnie oraz wpływa dobroczynnie na stan napięcia naczyń krwionośnych, zmniejszając przepuszczalność ścian naczyń krwionośnych.

Znalazła zastosowanie zarówno w profilaktyce jak i leczeniu zapalenia żył i żylaków kończyn dolnych,  krwiaków i obrzęków (pooperacyjnych, pourazowych), przewlekłej niewydolności żylnej oraz w leczeniu żylaków odbytu (hemoroidy).

Stosowana w formie żelu do smarowania (leki wieloskładnikowe) może być używana w leczeniu obrzęków miejscowych, stłuczeń oraz bólów kręgosłupa związanych z uciskiem na nerwy rdzeniowe kręgosłupa lędźwiowego.

Escyna może być stosowana zarówno doustnie, jak i zewnętrznie w formie żelu do smarowania.

Dawka dobowa doustna zwykle wynosi do 120 mg escyny. W przypadku dłuższego stosowania zmniejsza się ją do 80 mg. 

U osób w wieku podeszłym nie jest konieczna zmiana dawki. U dzieci (7–14 lat stosuje się do 60 mg na dobę). 

Przy podaniu zewnętrznym na skórę można wcierać w miejsca zmienione chorobowo do 5 razy dziennie. Masowanie w miejscu podania żelu wspomaga proces wchłaniania i przyśpiesza działanie terapeutyczne.

Escyny nie powinno się podawać w przypadku nadwrażliwości na substancję, ciężkiej niewydolności nerek oraz okresu ciąży i karmienia piersią. 

Dodatkowo, postaci stosowanej na skórę nie wolno nanosić na rany otwarte, błony śluzowe, skórę poddaną wcześniej promieniowaniu oraz w przypadku martwicy powłok skórnych. 

U pacjentów leczonych escyną konieczna jest kontrola pracy nerek.

Nie należy zapominać o dodatkowych czynnościach zapobiegających zakrzepicy i żylakom takich jak: bandażowanie uciskowe nóg, noszenie rajstop uciskowych ( gdzie stopień ucisku wskazuje lekarz ) oraz stosowanie okładów chłodzących. 

Bardzo ważne jest monitorowanie reakcji pacjenta na terapię escyną, gdyż wystąpienie grudek podskórnych, wrzodów skórnych, obrzęku jednej bądź obu nóg, ostrego bólu w obrębie skóry, zapalenia skóry może być przyczyną niewydolności serca, zapalenia zakrzepowego żył oraz niewydolności nerek. 

Escyna nie wchodzi w interakcję z alkoholem.

Escyna nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów oraz obsługę maszyn i urządzeń.

Escyny nie należy stosować u kobiet w ciąży, szczególnie w pierwszym trymestrze. Badania, którymi obecnie dysponujemy dotyczą wpływu na ciążę u zwierząt (myszy i szczurów)  gdzie,  po podaniu doustnym zaobserwowano działanie embriotoksyczne (zmniejszoną masę płodu, opóźnione kostnienie szkieletu, a przy dużych dawkach obumarcie zarodków).

Obecnie nie dysponujemy badaniami na temat przenikania escyny do mleka matek karmiących, dlatego należy unikać jej stosowania podczas karmienia piersią.

Do tej pory nie są znane żadne przypadki przedawkowania escyny zarówno w formie doustnej jak i stosowanej zewnętrznie.

Escyna jest czynną biologicznie saponiną otrzymywaną z nasion kasztanowca Aesculus Hippocastani, wyróżniająca się dwoma formami α- i β-escyną. Głównie wykazuje ona silne działanie przeciwzapalne i przeciwobrzękowe związane z redukcją wydzielania wody do przestrzeni międzykomórkowych ( wpływa na kanały jonów Ca⁺² ). Przeciwdziała skutkom procesów zapalnych poprzez zmniejszenie stężenia adenozynotrójfosforanu (ATP), spadek aktywności fosfolipazy A2, uwalnianie czynnika aktywującego płytki (PAF) oraz wzrost aktywacji prostaglandyn. Prowadzi do uszczelnienia i ochrony naczyń krwionośnych dzięki hamowaniu aktywacji granulocytów obojętnochłonnych. Uszczelnienie naczyń związane jest hamowaniem enzymów rozkładających składniki śródbłonka naczyń krwionośnych oraz nasilaniem procesów  syntezy tych składników ( głównie proteoglikanów).

Stosowanie escyny pozwala także obniżyć aktywność enzymów ( elastazy, hialuronidazy, β-glukuronidazy, arylosulfatazy oraz β-N-acetyloglukozamidazy), których poziom jest podwyższony nawet o 60 % u pacjentów z przewlekłą chorobą naczyń żylnych.

Escyna wchłania się z przewodu pokarmowego po podaniu doustnym w ok. 12-16 %.

Escyna podawana jest w formie doustnej i dożylnej. Metabolizm został zbadany na szczurach i przebiega on szybciej w przypadku tabletki doustnej niż wlewu dożylnego.

Wydalanie escyny zachodzi przez nerki i drogi żółciowe.