Entakapon, Entacaponum - Zastosowanie, działanie, opis

Entakapon jest wskazany w leczeniu Parkinsona u dorosłych pacjentów jako środek wspomagający w skojarzeniu z lewodopą i benserazydem lub lewodopą i karbidopą, w przypadku braku opanowania objawów choroby z zastosowaniem wyżej wymienionych połączeń leków. 

Entakapon podaje się doustnie, razem z każdą dawką lewodopy w połączeniu z benserazydem lub karbidopą. Substancję przyjmuje się razem z jedzeniem lub niezależnie od posiłków. W pierwszych tygodniach leczenia często niezbędna jest modyfikacja dawek lewodopy, w celu uniknięcia działań niepożądanych wynikających z nasilenia działania dopaminergicznego i jej przedłużonego działania (dyskinezy, nudności, wymioty).

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od postępu choroby oraz nasilenia jej objawów, chorób towarzyszących (niewydolność nerek). Substancja jest przeciwskazana w przypadku zaburzeń czynności wątroby.

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: 1000-2000 mg.

Przeciwskazaniami do stosowania entakaponu są nadwrażliwość na substancję czynną, zaburzenia czynności wątroby, guz chromochłonny, jednoczesna kuracja inhibitorami monoaminooksydazy (między innymi fenelzyna, tranylcypromina), rabdomioliza oraz złośliwy zespół neuroleptyczny (NMS) w wywiadzie.

U pacjentów chorych na Parkinsona entakapon może predysponować do wystąpienia złośliwego zespołu neuroleptycznego z towarzyszącym rozpadem mięśni poprzecznie prążkowanych oraz hipertermią. Objawia się on z reguły sztywnością, skurczami oraz drżeniem mięśni, pobudzeniem, splątaniem lub śpiączką, przyspieszoną akcją serca, zmiennym ciśnieniem krwi. Obserwuje się także zwiększoną aktywność kinazy kreatynowej. Złośliwy zespól neuroleptyczny występuje głównie po nagłym zmniejszeniu dawki lub odstawieniu leku a także innych produktów leczniczych wpływających na poziom dopaminy w ustroju. Dlatego też, zmniejszanie dawki entakaponu powinno następować stopniowo, z uwagi na możliwość wystąpienia powyższych objawów.

W przypadku terapii entakaponem należy zachować szczególną ostrożność w przypadku osób z towarzyszącą chorobą niedokrwienną serca.

Entakapon może nasilać działanie leków zawierających grupę katecholową. Należy stosować substancję ostrożnie z lekami metabolizowanymi przez katecholo-O-metylotransferazę (COMT), na przykład rymiterolem, izoprenaliną, adrenaliną, noradrenaliną, dopaminą oraz dobutaminą.

Substancja jest stosowana jedynie w skojarzeniu z lewodopą. Entakapon zwiększa dostępność biologiczną lewodopy, mogą pojawić się zatem częściej objawy niepożądane związane z podawaniem skojarzonym powyższych związków: niepożądane działanie dopaminergiczne, nasilenie niedociśnienia ortostatycznego, senność oraz przypadki nagłego zaśnięcia. Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku kierowców oraz osób przyjmujących leki mogące powodować hipotonię ortostatyczną.

Należy kontrolować masę ciała, szczególnie u pacjentów, u których występuje uporczywa biegunka. Nadmierne działanie przeczyszczające może być objawem zapalenia jelita grubego i konieczności przerwania leczenia. U osób z postępującą anoreksją, nagłym i szybkim spadkiem masy ciała należy przeprowadzić stosowne badania, w tym ocenę czynności wątroby.

U osób stosujących entakapon w skojarzeniu z lewodopą może dojść do zaburzeń behawioralnych w tym zwiększonej skłonności do hazardu, zwiększenia libido oraz aktywności seksualnej, nadmiernego wydawania pieniędzy, napadowego objadania się. Należy kontrolować pacjenta pod kątem występowania powyższych zachowań i w razie potrzeby, dokonać analizy leczenia.

Entakapon nie powinien być stosowany łącznie z nieselektywnymi  inhibitorami monoaminooksydazy (MAO-A oraz MAO-B), na przykład fenelzyną, tranylcyprominą. Przeciwskazaniem do stosowania substancji jest również jednoczesne podawanie selektywnego inhibitora MAO-A z selektywnym inhibitorem MAO-B.

Brak danych na temat interakcji entakaponu z żywnością.

Brak danych na temat interakcji entakaponu z alkoholem.

Entakapon w połączeniu z lewodopą może w znaczny sposób wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów oraz obsługiwania maszyn będących w ruchu. Może prowadzić do zawrotów głowy oraz objawów hipotonii ortostatycznej. Należy zachować ostrożność podczas wykonywania powyższych czynności w trakcie terapii wymienionymi substancjami.

Brak danych na temat wpływu entakaponu na ciążę u ludzi. W badaniach na zwierzętach nie wykazano działania teratogennego oraz toksycznego wpływu na płód, również w dawkach przekraczających zalecane. Nie zaleca się stosowania substancji u kobiet w ciąży.

Nie zaleca się karmienia piersią w trakcie przyjmowania entakaponu ze względu na brak danych w zakresie przenikania substancji do mleka ludzkiego i wpływu na karmione piersią niemowlęta. W badaniach na zwierzętach wykazano, że entakapon przenika do mleka samic karmiących. 

Nie badano wpływu entakaponu na płodność u ludzi. W badaniach na królikach, substancja podawana w dawce powodującej osiągnięcie stężeń terapeutycznych u człowieka powodowała zmniejszenie masy płodów i opóźnienie rozwoju kości.

W badaniach klinicznych zaobserwowano pojedyncze przypadki przedawkowania leku. Do objawów przedawkowania entakaponu zalicza się splątanie, senność, hipotonię, odbarwienie skóry oraz pokrzywkę.

Entakapon jest odwracalnym, wybiórczym inhibitorem katecholo-O-metylotransferazy (COMT), enzymu biorącego udział w metabolizmie lewodopy, prekursora dopaminy. Uważa się, że deficyt dopaminy jest ściśle powiązany z patogenezą choroby Parkinsona. Entakapon działa głównie obwodowo i jest przeznaczony do stosowania w skojarzeniu z lewodopą oraz benserazydem lub karbidopą. Poprzez inhibicję COMT wydłuża czas trwania działania lewodopy w tkance mózgowej, zapobiega jej szybkiemu metabolizmowi i zwiększa efektywność terapii choroby Parkinsona. Zapobiega fluktuacjom ruchowym, czyli wydłużeniem odpowiedzi na leki w przyjmowanych wcześniej dawkach, które wynikają z postępu choroby i  charakteryzują się występowaniem objawów trudnych do opanowania, charakterystycznych dla choroby Parkinsona, mimo przyjmowania leków.

Entakapon jest szybko wchłaniany z przewodu pokarmowego i osiąga maksymalne stężenie w osoczu około godziny po przyjęciu. Substancja podlega w znacznej mierze efektowi pierwszego przejścia, co wpływa na jej stosunkowo niską biodostępność rzędu 35%. Nie stwierdzono aby pokarm miał wpływ na wchłanianie entakaponu.

Po wchłonięciu, entakapon wiąże się w znacznym stopniu z białkami osocza, głównie z albuminami, a następnie ulega dystrybucji do tkanek obwodowych. Objętość dystrybucji leku w stanie stacjonarnym wynosi 20 litrów.

Entakapon przyjęty w dawkach terapeutycznych nie wypiera z połączeń z białkami osocza innych substancji.

Entakapon jest metabolizowany na drodze izomeryzacji do formy cis, następnie powstały izomer oraz forma niezmieniona podlegają procesowi glukuronidacji w wątrobie, przy udziale UDP-glukuronylotransferazy.

Entakapon jest eliminowany z ustroju w przeważającej części w postaci metabolitów. W 80-90% jest wydalany z kałem, około 10-20% dawki jest eliminowane wraz z moczem na drodze metabolizmu nerkowego. W moczu w 95 % jest wydalany w postaci związanej z kwasem glukuronowym, w śladowych ilościach w postaci niezmienionej.