Eltrombopag, Eltrombopagum - Zastosowanie, działanie, opis

Eltrombopag wskazany jest u dzieci od 1 roku życia i dorosłych w leczeniu przewlekłej pierwotnej małopłytkowości immunologicznej (ITP ang. immune idiopathic thrombocytopenic purpura), u ktorych nie ma wystarczających efektów leczenia innymi metodami. 

Kolejnym zastosowaniem eltrombopagu jest leczenie dorosłych cierpiących na nabytą ciężką postać niedokrwistości aplastycznej (SAA ang. severe aplastic anemia), u których wytworzyła się oporność na wcześniej stosowane leczenie immunosupresyjne lub którzy nie są odpowiednimi kandydatami do transplantacji krwiotwórczych komórek macierzystych po wcześniej przebytym intensywnym leczeniu.

Lek wskazany jest również w leczeniu małopłytkowości u osób dorosłych z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu C, u których uniemożliwia ona podjęcie lub kontynuację optymalnej terapii opartej na interferonie.

Dawkowanie ustalane jest indywidualnie w zależności od liczby płytek krwi, wyłącznie przez doświadczonych lekarzy w dziedzinie hematologii lub leczenia przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C.

Dawka zwykle stosowana to 25 mg do 75 mg raz na dobę.

Lek należy podawać 2 godziny przed lub 4 godziny po posiłku bogatym w wapń (produkty mleczne) lub jednocześnie z posiłkiem o niskiej zawartości wapnia. Z takim samym odstępem czasu należy przyjmować eltrombopag w przypadku stosowania leków zobojętniających kwasy żołądkowe i suplementy zawierające jony wielowartościowe (żelazo, wapń, magnez, glin, cynk, selen).

Przeciwwskazaniem do stosowania eltrombopagu jest uczulenie na ten lek.

Stosowanie eltrombopagu może wpływać negatywnie na pracę wątroby, w tym powodować niewydolność oraz ciężką hepatotoksyczność. Pacjenci chorzy na zapalenie wątroby typu C (WZW C) i przyjmujący jednocześnie eltrombopag oraz interferon są szczególnie narażeni na wystąpienie działań niepożądanych takich jak:  dekompensacja pracy wątroby, która  może  prowadzić do zgonu  oraz incydenty  zakrzepowe lub zakrzepowo-zatorowe obejmujące zdarzenia żylne i tętnicze - głównie zakrzepica żyły wrotnej. Z tego powodu eltrombopag nie powinien być stosowany u pacjentów z pierwotną małopłytkowością immunologiczną i zaburzeniami czynności wątroby, chyba że potencjalne korzyści przewyższają ryzyko wystąpienia zakrzepicy.

Jeżeli przerwie się stosowanie eltrombopagu to ilości płytek krwi spada w ciągu 2 tygodni do ilości sprzed leczenia i może dojść do krwawienia. Dlatego zaleca się po przerwaniu leczenia eltrombopagiem kontynuować leczenie zgodnie z nowymi wytycznymi.

W trakcie leczenia należy regularnie badać wzrok w celu jak najszybszego wykrycia zaćmy, gdyż w badaniach u 8% pacjentów  doszło do jej powstania. Lek może powodować krwawienia przedsiatkówkowe oraz podsiatkówkowe.

U pacjentów z pierwotną małopłytkowością immunologiczną oraz zakażonych WZW typu C może dojść do wydłużenia odcinka QT. Podłoże tego zjawiska nie jest poznane.

Pacjenci, u których będzie podjęte leczenie eltrombopagiem oraz którzy przeszli wcześniej leczenie silnymi lekami immunosupresyjnymi powinni mieć wykonane badanie szpiku kostnego z aspiracją materiału do badań cytogenetycznych. Następnie badanie należy powtórzyć po 3 i 6 miesiącach od rozpoczęcia leczenia.

Kolejnym badaniem jakie należy wykonać przed rozpoczęciem leczenia jest rozmaz krwi obwodowej z oznaczeniem wszystkich typów białych krwinek. Należy  je powtarzać co miesiąc. Jeżeli zaobserwuje się nowe lub postępujące nieprawidłowości morfologiczne lub cytopenię, należy przerwać leczenie i wykonać biopsję szpiku z barwieniem w celu określenia włóknienia. 

Eltrombopag może przyczyniać się do progresji zespołów mielodysplastycznych (MDS) i powstania ostrej białaczki szpikowej (AMI). Należy wykonać biopsję szpiku kostnego osobom w wieku powyżej 60 roku życia, u których zaobserwowano wzrost ilości komórek blastycznych we krwi obwodowej.

Równoczesne podawanie eltrombopagu z pokarmem bogatym w wapń (produkty mleczne) zmniejsza wchłanianie tego leku.

Eltrombopag może powodować zawroty głowy, dlatego należy zachować szczególną ostrożność podczas prowadzenia pojazdów i obsługi urządzeń mechanicznych.

Brak jest wystarczających danych na temat wpływu eltrombopagu na przebieg ciąży u ludzi. Lek ten wpływa na ciążę u szczurów.

Należy stosować skuteczne metody antykoncepcji w trakcie leczenia.

Nie ma wystarczających badań na temat przenikania eltrombopagu do mleka kobiecego. Nie należy karmić piersią w trakcie leczenia.

Nie wykazano wpływu eltrombopagu na płodność samic i samców szczurów. Nie ma pewności, czy lek wpływa na płodność u ludzi.

Po przedawkowaniu eltrombopagu dochodzi do nadmiernego  zwiększenia poziomu płytek krwi i następnie do powikłań zatorowych i zatorowo-zakrzepowych.

Eltrombopag jest agonistą receptora TPO (trombopoetyny) oddziałowując na  przezbłonową domenę tego receptora. W ten sposób inicjuje kaskady sygnałowe podobne do ludzkiego TPO i powoduje indukowanie oraz różnicowanie komórek progenitorowych w szpiku kostnym.

Eltrombopag w postaci zawiesiny po podaniu doustnym wchłania się w ponad 50% z przewodu pokarmowego (lepiej niż tabletki). Stężenie maksymalne osiąga w surowicy po 2-6 godzinach.

W 99,9% lek wiąże się z białkami osocza, głównie z albuminą.

Eltrombopag metabolizowany jest  w wątrobie głównie przez rozszczepianie (przez bakterie w dolnym odcinku przewodu pokarmowego), utlenianie (przez CYP1A2, CYP2C8) i sprzęganie z kwasem glukuronowym (przez UGT1A1, UGT1A3), glutationem i cysteiną.

Niezmieniona i zmetabolizowana forma eltrombopagu wydalana jest głównie z kałem. 31% metabolitów wydalane jest z moczem.