Tiagabina, Tiagabinum - Zastosowanie, działanie, opis

Tiagabina należy do leków przeciwpadaczkowych, zwiększających stężenie kwasu gamma-aminomasłowego w centralnym układzie nerwowym.

Związek stosuje się w leczeniu napadów częściowych bądź częściowych wtórnie uogólnionych wraz z innymi lekami przeciwpadaczkowymi.

Tiagabina móze być również wykorzystywana w terapii przeciwlękowej przy występujących napadach paniki.

Tiagabinę zażywa się podczas posiłków. Dawki leku należy zwiększać stopniowo, w cotygodniowych odstępach czasu. Szybkie zwiększanie dawki jest najczęściej źle tolerowane przez pacjentów. Zakończenie leczenia również powinno odbywać się stopniowo.

Stosowana ilość leku zależy od objawów chorobowych, wieku chorego, stanu ogólnego oraz tego czy pacjent zażywa inne leki przeciwpadaczkowe. Wiele związków stosowanych w terapii padaczki indukuje lub hamuje aktywność enzymów wątrobowych, co ma wpływ na sposób dawkowania tiagabiny.

Zwykle stosowane dawki u osób dorosłych oraz dzieci poniżej 12 roku życia: od 5 mg do 70 mg na dobę.

U osób z występującymi zaburzeniami funkcji wątroby (nawet o łagodnym nasileniu), metabolizm leku może ulec zmianie. W tej grupie pacjentów zalecane stosowanie niższych dawek leku bądź wydłużenie czasu między zażywaniem kolejnych porcji tiagabiny.

Tiagabiny nie należy stosować jeśli występuje nadwrażliwość na lek. Przeciwwskazaniem do terapii związkiem jest również ciężka niewydolność wątroby.

Nie zaleca się stosowania tiagabiny do leczenia napadów uogólnionych, zwłaszcza napadów typu absence lub przy występowaniu zespołów specyficznych (syndrom Lennox-Gastaut) Substancja może przyczyniać się do pojawienia się napadów padaczkowych typu absence, jeśli u pacjentów pojawiają się napady uogólnione.

Podczas leczenia tiagabiną mogą wystąpić bądź nasilić się napady padaczkowe, istnieje również ryzyko pojawienia się stanu padaczkowego. Do wystąpienia tego typu objawów, przyczynia się stosowanie zbyt wysokich dawek leku lub gwałtowne zwiększanie zażywanych ilości tiagabiny. Również zbyt szybkie odstawienie leku, może spowodować nawrót napadów padaczki.

Nawet podczas stosowania odpowiednich ilości leku, istnieje ryzyko wystąpienia nasilenia napadów padaczkowych bądź pojawienia się nowych. Zjawisko to, może być spowodowane rozwojem choroby, interakcjami między pozostałymi lekami przeciwpadaczkowymi używanych do leczenia choroby, jak również pojawieniem się reakcji paradoksalnej.

W trakcie terapii lekiem mogą także wystąpić napady nie-epileptyczne. Ryzyko pojawienia się tego typu objawów wzrasta przy jednoczesnym stosowaniu leków obniżających próg drgawkowy.

Bezpieczeństwo terapii tiagabiną zostało oszacowane tylko w przypadku stosowania substancji w leczeniu napadów częściowych oraz częściowych wtórnie uogólnionych. Należy zachować ostrożność w przypadku wykorzystywania leku w innych wskazaniach niż powyższe.

Nie zaleca się stosowania tiagabiny przez osoby poniżej 12 roku życia, gdyż bezpieczeństwo terapii związkiem w tej grupie wiekowej nie zostało zbadane.

Tiagabina, podobnie jak inne leki przeciwpadaczkowe, może powodować zwiększone ryzyko pojawienia się myśli oraz zachowań suicydalnych. W trakcie leczenia należy obserwować pacjentów pod kątem wystąpienia objawów depresji. W razie wystąpienia symptomów powyższych myśli i zachowań, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Podczas leczenia osób, u których stwierdzono objawy depresyjne lub zaburzenia lękowe w wywiadzie, zaleca się zachowanie dużej ostrożności przy stosowaniu tiagabiny. Istnieje ryzyko nawrotu symptomów powyższych schorzeń w trakcie terapii lekiem.

Tiagabina może powodować zaburzenia pola widzenia. Jeśli podczas terapii wystąpi takie działanie niepożądane, należy zgłosić się do lekarza w celu wykonania badań diagnostycznych.

W trakcie leczenia związkiem mogą pojawić się wybroczyny, jeśli pacjent zaobserwuje powyższe zjawisko zaleca się wykonanie badań krwi.

Nie odnotowano istotnych interakcji tiagabiny z pożywieniem. Jednakże w związku z tym, że substancja jest metabolizowana przez CYP3A4, spożywanie dużych ilości soku grejpfrutowego może zmniejszać efektywność metabolizowania substancji i doprowadzić do nasilenia się działań niepożądanych.

Nie zaobserwowano, aby alkohol w istotny sposób nasilał działania niepożądane tiagabiny. Jednakże obie substancje działają hamująco na ośrodkowy układ nerwowy. Zaleca się unikanie spożywania alkoholu w trakcie terapii związkiem, aby uniknąć nadmiernego uspokojenia oraz senności.

Podczas stosowania tiagabiny, zwłaszcza w pierwszym okresie leczenia mogą pojawić się działanie niepożądanie (zawroty głowy, nadmierna senność), które mogą upośledzać zdolności psychomotoryczne. Należy zachować ostrożność, zwłaszcza na początku terapii, podczas prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn, gdyż lek może upośledzać zdolność wykonywania tych czynności.

Preparaty zawierające dziurawiec zwyczajny oraz jego przetwory mogą nasilać metabolizm tiagabiny i obniżać skuteczność leczenia substancją.

Dostępne dane na temat stosowania tiagabiny w czasie ciąży nie są wystarczające, aby określić bezpieczeństwo stosowania leku w tym okresie. Natomiast badania na zwierzętach, którym podawano związek, pokazały występowanie toksycznego działania leku w okresie poporodowym oraz okołoporodowym, niektóre źródła pokazują, że tiagabina powodowała malformacje u płodów zwierzęcych. Jednakże efekty te pojawiały się przy podawaniu wielokrotnie wyższych dawek substancji, niż tych wykorzystywanych u ludzi.

Cząsteczka powinna być podawana kobietom ciężarnym, tylko jeśli korzyści zdrowotne dla kobiet są istotnie większe niż ryzyko dla zarodka/płodu.

Należy również pamiętać, że obserwuje się wyższą częstość pojawiania się wad rozwojowych u dzieci matek, które chorują na padaczkę. Pacjentki te powinny stosować odpowiednią suplementację w takcie trwania ciąży (zwłaszcza odpowiednimi ilościami kwasu foliowego), a także trzeba im przekazać, że nie należy przerywać leczenia przeciwpadaczkowego będąc w ciąży (większy odsetek wad był obserwowany mimo przerwania terapii). Natomiast, w związku z tym, że ciąża kobiet chorujących na padaczkę jest obarczona zwiększonym ryzykiem zdrowotnym dla zarodka/płodu, powinny być o nim poinformowane, jak również o sposobach stosowania skutecznej antykoncepcji, jako element świadomego planowania rodziny.

Nie wiadomo czy tiagabina przenika do mleka kobiecego, natomiast substancja przechodzi do mleka samic szczurów. Nie ma wystarczających badań potwierdzających bezpieczeństwo stosowania tiagabiny podczas laktacji, dlatego rekomenduje się wykorzystywanie innych leków przeciwpadaczkowych, uważanych za bardziej bezpieczne do stosowania przez kobiety karmiące. Terapia związkiem w trakcie karmienia piersią jest dopuszczalna, jeśli korzyści zdrowotne dla matki istotnie przewyższają ryzyko zdrowotne dla oseska. Jednakże należy wnikliwie obserwować dziecko pod kątem pojawienia się działań niepożądanych tiagabiny.

Decyzję o stosowaniu tiagabiny podczas laktacji podejmuje lekarz.

W prawdzie nie odnotowano zgonów podczas przedawkowania leku, ale niektórzy pacjenci wymagali hospitalizacji i podtrzymywania funkcji życiowych. Stosowanie zbyt wysokich dawek związku (osobno bądź z innymi lekami), grozi pojawieniem się napadów padaczkowych, jak również stanu padaczkowego mogącego przebiegać z depresją oddechową. Dodatkowo podczas przedawkowania tiagabiny możliwe jest wystąpienie:

• stanu wrogości oraz pobudzenia;
• dreszczy, wymiotów, zaburzenia koordynacji i mowy, a także zawrotów głowy;
• drgawek klonicznych, ataksji i stuporu z pojawieniem się zespołu iglica-fala w EEG;
• wycofania, osłupienia, a nawet śpiączki.

Tiagabina jest lekiem przeciwpadczkowym stosowany łacznie z innymi lekami w terapii napadów częściowych bądź wtórnie uogólnionych, gdy występuje oporność na leczenie przy stosowaniu innych związków.

Mechanizm działania leku nie jest do końca poznany. Uważa się, że związek zwiększa stężenie neuroprzekaźnika GABA (substancji wpływającej tonizująco, hamująco na neurony) w centralnym układzie nerwowym. Postuluje się, że tiagabina hamuje wychwyt zwrotny kwasu gamma-aminomasłowego, przez wiązanie się z transporterami odpowiadającymi za usuwanie neurotransmitera z przestrzeni synaptycznej. Właściwości leku polegające na podniesieniu poziomu GABA w ośrodkowym układzie nerwowym znoszą objawy padaczki przez hamowanie obszarów nadmiernych pobudzeń neuronalnych w mózgu.

Tiagabiny jest szybko wchłaniana z przewodu pokarmowego. Przy czym jej biodostępność wynosi powyżej 95% podczas podania doustnego. Stężenie maksymalne leku jest zwykle osiągane po 45 minutach od zażycia. Posiłki wysokotłuszczowe mogą zmniejszać szybkość, ale nie stopień wchłaniania związku.

Związkek wiąże się z białkami osocza na poziomie około 96%. Tiagabina przenika przez barierę krew-mózg.

Tiagabina podlega metabolizmowi wątrobowemu, przemiany te prowadzą do powstania nieaktywnych metabolitów.  Związek poddawany jest procesom oksydacji oraz glukuronidacji. W metabolizmie związku udział biorą enzymy cytochromu p-450, zwłaszcza izoforma CYP3A4. Tiagabina nie wykazuje aktywności hamujących lub aktywujących enzym, natomiast wśród leków przeciwpadaczkowych jest wiele induktorów bądź inhibitorów CYP3A4, które są stosowane wraz z tiagabiną i przez to wpływają na metabolizm leku. 

Nawet łagodne zaburzenia funkcji wątroby mogą wydłużać klirens leku i zwiększać jego stężenie w osoczu, dlatego osoby cierpiące na jakiekolwiek zaburzenia wątroby powinny mieć dawkowanie ustalone indywidualnie.

W postaci niezmienionej wydalane jest tylko 2% przyjętej dawki leku (na drodze nerkowej). Metabolity tiagabiny są w większym stopniu wydalane z kałem, z moczem usuwane jest około 25% metabolitów związku. Okres półtrwania tiagabiny wynosi od 7 do 9 godzin, natomiast przyjmowanie leku wraz z induktorami cytochromu p-450, skraca czas półtrwania substancji do około 3 godzin.