Tasimelteon, Tasimelteonum - Zastosowanie, działanie, opis

Tasimelteon jest stosowany w terapii zespołu nie-24-godzinnego rytmu sen czuwanie (Non-24-Hour Sleep-Wake Disorder, Non-24). Lek jest wskazany  w leczeniu zaburzeń snu i czuwania u dorosłych, całkiem niewidomych pacjentów. U tych osób brak stymulacji światłem prowadzi do wydłużenia cyklu dobowego, a w rezultacie skutkuje sennością w ciągu dnia i brakiem snu w nocy.

Tasimelteon przyjmuje się doustnie w postaci kapsułek twardych. Lek należy zażywać codziennie, o stałej porze dnia, pół godziny przed snem. Zwykle stosowana dawka dobowa to 20 mg tasimelteonu. Tasimelteon należy przyjmować bez pokarmu, a w razie spożycia tłustego posiłku odczekać co najmniej 120 minut przed zażyciem leku. 

Nie ma potrzeby modyfikowania dawkowania tasimelteonu dla osób w podeszłym wieku. Nie ustalono bezpieczeństwa stosowania leku dla dzieci i młodzieży.

Tasimelteonu nie mogą stosować osoby nadwrażliwe na tę substancję leczniczą. 

Skuteczność terapeutyczna tasimeltonu powinna zostać potwierdzona przez lekarza prowadzącego 3 miesiące po rozpoczęciu terapii.

Podczas terapii tasimeltonem należy wziąć pod uwagę interakcje z lekami wpływającymi na układ izoenzymów CYP3A4 oraz CYP1A2., ponieważ metabolizm leku zachodzi przy udziale enzymów mikrosomalnych. Pobudzenie CYP3A4 może zmniejszać skuteczność tasimeltonu, z kolei zahamowanie układu izoenzymów CYP1A2 może nasilać działania niepożądane leku.

Palenie papierosów zmniejsza skuteczność terapii tasimeltonem. 

W celu zapewnienia optymalnego działania tasimelteonu lek należy przyjmować na pusty żołądek. Badania wykazały, że posiłki bogate w tłuszcz zmniejszają wartość stężenia maksymalnego tasimelteonu średnio o 44% i opóźniają wchłanianie leku.

Podczas terapii tasimelteonem nie należy spożywać naparów i nalewek z dziurawca zwyczajnego Hypericum perforatum. Roślina pobudza układ izoenzymów CYP3A4, przez co może zmniejszać skuteczność terapeutyczną leku.

Gerejpfrut oraz sok z grejpfruta hamują aktywność enzymów cytochromu CYP3A4 co może powodować wzrost stężenia tasimelteonu w surowicy krwi. Powoduje to zwiększone ryzyko pojawienia się działań niepożądanych tasimelteonu.

Alkohol nasila depresyjny wpływ tasimelteonu na ośrodkowy układ nerwowy.

Tasimelteon ogranicza zdolność prowadzenia pojazdów mechnicznych, w tym samochodów. Lek może powodować zawroty głowy, utrudnioną koncentrację oraz senność. Po zażyciu tasimelteonu nie należy prowadzić pojazdów mechnicznych.

Jeżówka purpurowa Echinacea purpurea nasila przemiany metaboliczne tasimelteonu. 

Dziurawiec zwyczajny Hypericum perforatum przyspiesza metabolizm leku.

Tasimelteon spowalnia metabolizm marihuany medycznej. 

Badania z wykorzystaniem zwierząt laboratoryjnych wykazały toksyczny wpływ tasimelteonu na przebieg ciąży. Lek zwiększał ilość poronień i martwych urodzeń, a także powodował opóźniony rozwój płodów. Nie zaleca się stosowania tasimelteonu w okresie ciąży, ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa zażywania leku przez kobiety ciężarne.

Brak jest badań opisujących przenikanie tasimelteonu lub metabolitów leku do mleka matek karmiących. Przed rozpoczęciem terapii należy rozważyć, czy korzyści dla matki przewyższają ryzyko dla dziecka. 

Brak jest badań opisujących wpływ tasimelteonu na płodność ludzi. Badania z wykorzystaniem zwierząt labolatoryjnych wykazały zmniejszoną płodność samic szczurów (w niewielkim stopniu) oraz brak wpływu na zdolności reprodukcyjne samców. Tasimelteon wydłużał cykle rujowe zwierząt.

Istnieją ograniczone dane dotyczące objawów przedawkowania tasimeltonu. 

Tasimelteon należy do grupy leków określanych skrótem DMRA (Dual Melatonin Receptor Agonist). Lek jest agonistą receptorów melatoniny MT₁ oraz MT₂ które wpływają na rytm okołodobowy. Tasimelteon poprzez wybiórcze łączenie się z receptorami melatoniny wpływa na pracę centralnego zegara biologicznego w jądrze nadskrzyżowaniowym (SCN).

Biodostępność dla tasimelteonu po podaniu doustnym wynosi około 38%. Maksymalne stężenie leku w surowicy krwi pojawia się po 30 minutach od zażycia. Pokarm opóźnia wchłanianie tasimelteonu oraz zmniejsza wartość C_max tasimelteonu. 

Tasimelteon wiąże się z białkami osocza w około 90%. Pozorna objętość dystrybucji leku wynosi 56-126 litrów (w fazie eliminacji).

Procesy metaboliczne tasimelteonu przebiegają za pośrednictwem izoenzymów CYP3A4, CYP1A2, CYP2C9 oraz CYP2C19. Polegają na reakcjach oksydacji (utleniania) oraz dealkilacji cząsteczki związku, co prowadzi do zniszczenia struktury pierścienia dihydrofuranu, a w dalszych etapach do utworzenia kwasu karboksylowego. Powstałe produkty przemian metabolicznych tasimelteonu wykazują dużo słabszą aktywność biologiczną wobec receptorów melatoniny, w porównaniu do związku macierzystego.

Okres półtrwania tasimelteonu wynosi około 1,3 ± 0,4 godziny. Tasimelteon jest wydalany w postaci metabolitów wraz z moczem (około 80% podanej dawki) oraz z kałem (około 5% podanej dawki). W postaci niezmienionej wydalane jest ok. 1% tasimelteonu przez nerki.