Medazepam, Medazepamum - Zastosowanie, działanie, opis

Objawowe leczenie, krótkotrwałe i doraźne:

• stanów lękowych (ostrych i przewlekłych), również w przebiegu nerwic (w tym narządowych);
• pobudzenia;
• napięcia emocjonalnego i psychicznego.

Medazepam stosuje się doustnie, zwykle wieczorem (nie bezpośrednio przed snem, ok. 30 minut przed planowanym pójściem spać) lub w dawkach podzielonych w ciągu dnia.

Częstotliwość, dawkę ustala się indywidualnie, m.in. z uwzględnieniem zaawansowania choroby, stopnia zaburzeń lękowych.

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: od 10 do 30 mg (60 mg).

Dawkę leku można zwiększać, jednak powinno robić się to stopniowo. Jeśli lek jest przyjmowany w ciągu dnia, w pierwszej kolejności zwiększa się dawkę wieczorną.

Szczególną grupę pacjentów stanowią osoby z niewydolnością/zaburzoną czynnością nerek i/lub wątroby. Należy wziąć pod uwagę konieczność zmodyfikowania dawki. Dawkę medazepamu należy odpowiednio ustalić dla osób z niewydolnością serca, hipotensją, a także gdy u pacjentów stwierdza się organiczne choroby mózgu lub gdy w znaczący sposób reagują na benzodiazepiny.

Maksymalny okres leczenie medazepamem nie powinien przekraczać okresu 4 tygodni włącznie z okresem zmniejszania dawki.

Okres stosowania medazepamu w leczeniu ostrych stanów lęku wynosi zwykle kilka dni.

Medazepamu nie powinno się stosować w przypadku:

• nadwrażliwość na medazepam, lub inne benzodiazepiny;
• miasteni, nużliwości mięśni;
• ciężkiego uszkodzenia wątroby, niewydolności wątroby;
• zespołu bezdechu sennego (nocnego), ciężkiej niewydolności wątroby.

Dane literaturowe podają, że medazepamu nie należy stosować u osób poniżej 18 lat.

Innymi przeciwwskazaniami są również:

• jaskra (z zamkniętym kątem przesączania);
• jeśli w przeszłości występowało uzależnienie;
• ostre zatrucie alkoholem, środkami nasennymi / p/bólowymi / psychotropowymi (neuroleptyki, p/depresanty, lit);
• ataksja móżdżkowa, ataksja rdzeniowa.

Stosowanie BZD może wpływać na wystąpienie apatii i niepamięci dnia następnego w odniesieniu do wieczornej przyjętej dawki. Dla BZD charakterystyczna jest możliwość wystąpienia amnezji następczej, która może ustąpić po kilku godzinach po zażyciu medazepamu. Istotny w przypadku zażywania tej substancji jest konieczność nieprzerwanego snu.

Stosowanie substancji typu benzodiazepiny może wiązać się z wystąpieniem objawów paradoksalnych i innych reakcji psychiznych, np.: agresywności, napadów wściekłości, psychozy, niepokoju i niepokoju ruchowego. Tego typu reakcje są bardziej prawdopodobne u osób starszych i dzieci.

Długotrwałe stosowanie BZD może wiązać się z wytworzeniem uzależnienia - psychicznego i fizycznego; bardziej narażone mogą być osoby wykazujące skłonność do uzależnienia od alkoholu, narkotyków czy innych leków. Uzależnienie, które może wytworzyć się ma zarówno charakter psychiczny i fizyczny.

Medazepamu nie należy odstawiać nagle. Odstawianiu leku powinno towarzyszyć stopniowe zmniejszanie dawki. Nagłe przerwanie stosowania może wiązać się z wystąpieniem objawów odstawiennych i zespołu odstawiennego. Wśród objawów obserwuje się: zaburzenia lękowe (niekiedy bardziej spotęgowane niż przed rozpoczęciem leczenia), napięcie nerwowe, niepokój (również postać ruchową), drażliwość, splątanie, bezsenność, zmiany nastroju, zaburzenia snu. W bardziej nasilonych zespołach odstawiennych wlicza się również takie objawy jak zaburzone uczucie realności, depersonalizacja, nadwrażliwość na światło, halucynacje, omamy, napad padaczkowy, mrowienie i drętwienie w obrębie kończyn, przeczulica (hiperestezja) słuchowa.

Osoby w podeszłym wieku, z chorobami organicznymi mózgu, niewydolnością krążeniową i oddechową, zaburzoną czynnością wątroby i nerek mogę być bardziej wrażliwi na działanie tego leku i zwiększa się u nich ryzyko przedawkowania.

U osób starszych istnieje ryzyko upadku ze względu na wpływ medazepamu na koordynację ruchów.

Dla medazepamu i innych benzodiazepin (BZD) zaobserwowano tolerancję dla działania uspokajającego.

U osób palących może dojść do przyśpieszenia wydalania medazepamu.

Medazepam jest wolno eliminowany z organizmu - należy to wziąć pod uwagę podczas rozpatrywania możliwości interakcji.

Dawki medazepamu powinny być ustalane z uwzględnieniem grup specjalnych pacjentów, np. w przypadku niewydolności oddechowej dawka powinna być odpowiednio mniejsza ze względu na ryzyko hipowentylacji.

Medazepamu nie należy stosować u pacjentów w przypadku niektórych chorób psychicznych, np. u pacjentów z pierwotnymi objawami depresji lub w depresji dwubiegunowej, czy u pacjentów z objawami psychotycznymi. Substancji tej nie należy stosować jeśli u pacjenta występuje tendencja do zachowań samobójczych.

Pokarm może spowalniać wchłanianie leku, co może przekładać się na początek efektu terapeutycznego, opóźnienie wystąpienia działania przeciwlękowego, osłabionej koncentracji i zmęczenia następnego dnia rano.

Nie zaleca się stosowania na pełny żołądek. Stosować przed posiłkiem.

Medazepamu, podobnie jak innych benzodiazepin nie powinno łączyć się z alkoholem. Łączne stosowanie może być przyczyną działania depresyjnego na OUN, w tym może prowadzić do zatrzymania oddechu. Alkohol nasila działanie uspokajające medazepamu.

Łączenie BZD i alkoholu może prowadzić do tzw. reakcji paradoksacylnych tj. pobudzenia psychoruchowego, bezsenności, zwiększonej pobudliwości i niepokoju, jak również agresywności, drżenia mięśniowego. Reakcje paradoksalne częściej występują u osób starszych i u pacjentów ze stwierdzoną chorobą psychiczną.

Warto również nadmienić, że objawy przedawkowania mogą być nasilone gdy jest spożywany alkohol.

Medazepam upośledza sprawność psychofizyczną - należy zrezygnować z prowadzenia pojazdów w okresie stosowania tego leku ze względu na wyraźny wpływ na koncentrację, koordynację ruchową i możliwość wystąpienia innych objawów, które w sposób bezpośredni/pośredni wpływają na bezpieczeństwo pacjenta i zdolności kierowania pojazdem.

Stosowanie medazepamu jak i innych substancji z grupy BZD nie jest wskazane w okresie ciąży ze względu na ryzyko wystąpienia zaburzeń rozwojowych, które występują zwykle w przypadku przyjmowania większych dawek,  nie da się jednak jednoznacznie wykluczyć ewentualności wystąpienia tych zmian w trakcie przyjmowania dawek zalecanych. Wśród wad rozwojowych wymienia się m.in. rozszczepienie podniebienia, a także wady wrodzone i opóźnienie umysłowe.

Stosowanie medazepamu w większych dawkach, przez dłuższy czas może wiązać się z wystąpieniem objawów odstawiennych u noworodka (są to m.in. pobudliwość, zaburzenia odruchu ssania, nadmierna aktywność, hipotensja), zwiększa się również ryzyko uzależnienia fizycznego u niemowląt.

Stosowanie medazepamu w okresie porodu lub końcowym okresie ciąży może wiązać się z wystąpieniem zespołu dziecka wiotkiego - obniżona temperatura ciała, obniżone ciśnienie krwi, zaburzenia oddychania.

Medazepam i jego matebolity przenikają do mleka kobiecego.

Stężenie w osoczu i w mleku medazepamu jest indywidualne i występują różnice międzyosobniczne.

Medazepam jest metabolizowany przez niemowlęta wolniej.

Jeśli medazepam ma być zastosowany, należy przerwać karmienie piersią.

Dane epidemiologiczne powodzą wpływ teratogenny.

Wśród objawów przedawkowania można wymienić:

• senność, ataksję, oszołomienie;
• dyzartrię (zaburzenie mowy, uspośledzenie wymowy);
• obniżenie ciśnienia tętniczego, depresja krążeniowa;
• osłabienie mięśni, niezborność ruchów, osłabienie odruchów;
• oczopląs.

W zależności od przyjętej dawki mogą wystąpić zaburzenia w obrębie ośrodka naczyniowego i oddechowego - zatrzymanie oddychania, zatrzymanie akcji serca. Większym dawkom może towarzyszyć utrata przytomności, zasinienia błon śluzowych i skóry oraz śpiączka.

Medazepam pod względem chemicznym to pochodna 1,4-benzodiazepiny o długim czasie działania. W profilu działania przeważa działanie p/lękowe (anksjolityczne) niż działanie nasenne. Medazepam wykazuje również działanie sedatywne, w większych dawkach zmniejsza napięcie mięśniowe i działa p/drgawkowo.

Benzodiazepiny, medazepam to agoniści receptorów GABA. Receptory te występują w OUN (działanie medazepamu skupione jest na układzie limbicznym i podwzgórzu, czyli "ośrodkach emocji") i narządach obwodowych. Działanie w OUN związane jest z układem przekaźników, w szczególności z przekaźnictwem GABA-ergicznym o właściwościach hamujących, które skupione jest w korze mózgowej, hipokampie, móżdżku, wzgórzu i podwzgórzu.

Medazepam zmienia również "wrażliwość" receptorów GABA na endogenny przekaźnik dla tych receptorów czyli kwas gamma-aminomasłowy.

Medazepam wchłania się szybko po podaniu doustnym z przewodu pokarmowego. Maksymalne stężenie występuje po 1-2 godzinach.

W osoczu krwi, medazepam nie występuje praktycznie w postaci wolnej (do 0,2%).

W organizmie może dochodzić do kumulacji jednego z metabolitów tj. desmetylodiazepamu - staje się on głównym metabolitem, jeśli medazepam jest przyjmowany długotrwale codziennie (5 dni, 50 mg/dobę doustnie).

Medazepam jak i jego metabolity przenikają przez kilka barier:

• krew-płyn mózgowo-rdzeniowy;
• łożysko.

Medazepam jest metabolizowany do czynnych metabolitów, są to:

• desmetylomedazepam (długi czas działania);
• diazepam (długi czas działania);
• desmetylodiazepam;
• oksazepam.

Działanie terapeutyczne jest zależne od ilości czynnych metabolitów. Metabolizm medazepamu jest w głównej mierze w wątrobie.

Większość metabolitów medazepamu jest wydalanych przez nerki, niekiedy w postaci związanej (podlegają glukuronizacji). Najwięcej z moczem.