Piracetam, Piracetamum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o piracetamie

Rok wprowadzenia na rynek
1977
Substancje aktywne
piracetam
Działanie piracetamu
przeciwagregacyjne (przeciwpłytkowe, zmniejsza agregację płytek krwi), antymiokloniczne, poprawa procesów poznawczych
Postacie piracetamu
roztwór do infuzji, roztwór do wstrzykiwań, roztwór doustny, tabletki powlekane
Układy narządowe
układ nerwowy i narządy zmysłów, układ krwionośny (sercowo-naczyniowy)
Specjalności medyczne
Neurologia, Neurologia dziecięca
Rys historyczny piracetamu

Piracetam należy do pochodnych kwasu gamma–aminomasłowego i został dopuszczony do obrotu w 1977 roku w Szwajcarii. Podmiotem odpowiedzialnym za wprowadzenie była firma Ucb Pharma Sa. 

Wzór sumaryczny piracetamu

C6H10N2O2

Spis treści

Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające piracetam

Wskazania do stosowania piracetamu

Piracetam jest substancją wpływającą na funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. Lek znalazł zastosowanie w terapii mimowolnych ruchów pochodzenia korowego oraz zawrotów głowy.

Substancja lecznicza jest również wykorzystywana w leczeniu zaburzeń dyslektycznych u dzieci. W tej grupie pacjentów, kuracja piracetamem jest najczęściej połączona z odpowiednimi ćwiczeniami logopedycznymi.

Dawkowanie piracetamu

Piracetam, w przypadku podania doustnego, powinien być przyjmowany o stałych porach dnia. Lek można przyjmować z pożywieniem, a preparat należy popić odpowiednią ilością płynu. Niektóre schorzenia mogą wymagać dożylnego podania piracetamu.

Schemat dawkowania piracetamu jest zależny od wieku, masy ciała pacjenta, jednostki chorobowej oraz chorób współistniejących. Maksymalna dobowa piracetamu wynosi 24 g.

Zwykle stosowana dawka dobowa substancji czynnej w kuracji zawrotów głowy wynosi od 2.4 g do 4.8 gramów piracetamu.

Podczas leczenia dysleksji u dzieci zaleca się stosowanie 3.2 grama piracetamu na dobę. Podczas kuracji leczniczej rekomendowana jest równoległa terapia logopedyczna.

Leczenie mioklonii pochodzenia ośrodkowego uwzględnia początkowo stosowanie 7.2 g. piracetamu na dobę. Podczas terapii może wystąpić konieczność dostosowania dawki leku. W celu uzyskania poprawy ilość substancji leczniczej może zostać co kilka dni zwiększona maksymalnie o 4.8 g. W trakcie długotrwałej terapii zaleca się podjęcie próby zmniejszenia dawki lub odstawienie leku.

Dawkę substancji czynnej należy dostosować w przypadku współistniejącej niewydolności nerek. Zaleca się również regularne badanie klirensu kreatyniny u osób w podeszłym wieku, ze względu na osłabienie czynności nerek istnieje ryzyko zmniejszenia eliminacji piracetamu.

Przeciwskazania do stosowania piracetamu

Substancja lecznicza jest przeciwwskazana w przypadku wystąpienia reakcji nadwrażliwości na piracetam.
Ograniczeniem w stosowaniu leku jest również współistniejąca pląsawica Huntingtona, ciężka niewydolność nerek (klirens kreatyniny < 20 ml/min) oraz krwawienia śródmózgowe.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania piracetamu

Podczas stosowania piracetamu należy zachować szczególną ostrożność w przypadku pacjentów przyjmujących leki przeciwzakrzepowe. Wpływ leku na agregację trombocytów (płytek krwi) niesie ze sobą zwiększone ryzyko wystąpienia krwawień. Wskazane jest zachowanie szczególnej ostrożności u pacjentów przed zabiegami chirurgicznymi, z owrzodzeniami przewodu pokarmowego oraz w przypadku osób z przebytym krwotokiem mózgowo–naczyniowym.

Pacjenci stosujący piracetam ze względu na występujące mimowolne ruchy mięśniowe nie powinni gwałtownie przerywać terapii ze względu na ryzyko nawrotu schorzenia.

W związku z eliminacją leku przez nerki, należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów ze współistniejącymi zaburzeniami czynności nerek, a w przypadku osób w podeszłym wieku należy regularnie kontrolować klirens kreatyniny podczas stosowania leku.

Interakcje piracetamu z innymi substancjami czynnymi

Zwiększone ryzyko krwawień spowodowane nasileniem działania leków przeciwzakrzepowych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Acenokumarol (Acenocoumarol) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K
Apiksaban (Apixaban) leki przeciwzakrzepowe - inhibitory czynnika Xa
Dabigatran (Dabigatran) leki przeciwzakrzepowe-inhibitory trombiny
Dalteparyna (Dalteparin) leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne
Nadroparyna (Nadroparin calcium) leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne
Prasugrel (Prasugrel) leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek
Tikagrelor (Ticagrelor) leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek
Warfaryna (Warfarin) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K
Enoksaparyna (Enoxaparin) leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne
Zwiększone ryzyko pojawienia się splątania, drażliwości i niepokoju.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Lewotyroksyna (Levothyroxine (sodium)) hormony tarczycy

Interakcje piracetamu z pożywieniem

Pokarm może spowalniać wchłanianie substancji leczniczej.

Wpływ piracetamu na prowadzenie pojazdów

Niektóre działania niepożądane substancji czynnej mogą oddziaływać na zdolność prowadzenia pojazdów. Podczas terapii piracetamem należy wziąć pod uwagę, że lek może upośledzać zdolności obsługi maszyn i prowadzenia pojazdów.

Wpływ piracetamu na ciążę

Stosowanie piracetamu u kobiet w ciąży jest możliwe jedynie w przypadku wyraźnej konieczności, a korzyści wynikające z leczenia dla matki powinny przewyższać ryzyko pojawienia się działań niepożądanych u dziecka. Substancja czynna przenika przez łożysko, a jej stężenie może w niektórych przypadkach osiągać wartości zbliżone do ilości leku znajdującego się we krwi matki. 

Wpływ piracetamu na laktację

Piracetam, ze względu na niewielką wielkość cząsteczki oraz wysoką biodostępność po podaniu doustnym może przenikać do pokarmu matki karmiącej. Przyjmowanie preparatu podczas karmienia piersią nie jest zalecane, a w przypadku konieczności stosowania leku należy uwzględnić ryzyko wystąpienia działań niepożądanych u dziecka. 

Skutki uboczne

nerwowość
zwiększenie masy ciała
hiperkineza
depresja
senność
astenia
bezsenność
biegunka
nudności
obrzęk naczynioruchowy
omamy
pokrzywka
reakcje nadwrażliwości
splątanie
świąd
wymioty
zawroty głowy
zwiększenie skłonności do drgawek w padaczce
zaburzenia koordynacji ruchów
zaburzenia krwotoczne
ataksja

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Inne możliwe skutki uboczne

Podanie piracetamu w postaci roztworu do wstrzykiwań może u niektórych pacjentów rzadko wywołać ból w miejscu iniekcji oraz gorączkę.

Objawy przedawkowania piracetamu

Przyjęcie zbyt dużej dawki leku może spowodować nasilenie działań niepożądanych. Po przyjęciu dawki kilkakrotnie przekraczającą dawkę maksymalną u człowieka odnotowano ból brzucha oraz pojawienie się krwawej biegunki.

Mechanizm działania piracetamu

Piracetam jest pochodną kwasu gamma–aminomasłowego. Mechanizm działania substancji czynnej nie został w pełni poznany. Aktywność piracetamu nie jest skierowana wobec konkretnego narządu lub tkanki.
Lek prawdopodobnie poprawia funkcjonowanie białek obecnych w strukturze błon fosfolipidowych, poprzez wiązanie się cząsteczki leku z grupą polarną fosfolipidów. Dzięki połączeniom poprawia się stabilność błony fosfolipidowej oraz funkcjonowanie białek transmembranowych. Substancja lecznicza poprawia zdolności poznawcze (koncentrację, zdolności zapamiętywania), jest to najprawdopodobniej spowodowane zwiększeniem przekazywania impulsów nerwowych między synapsami.

Niektóre badania potwierdzają neuroprotekcyjny wpływ piracetamu na ośrodkowy układ nerwowy. Lek ogranicza destabilizujący wpływ beta–amyloidu na błonę fosfolipidową, którego występowanie jest jednym z czynników sprzyjających rozwojowi choroby Alzheimera.

Substancja czynna poprawia również właściwości reologiczne krwi. Piracetam zmniejsza przyleganie krwinek czerwonych do śródbłonka, działa antyagregacyjnie i poprawia elastyczność erytrocytów.

Wchłanianie piracetamu

Wchłanianie substancji czynnej po podaniu doustnym jest szybkie i niemal całkowite. Stężenie maksymalne występuje zwykle po upłynięciu godziny od podania. Pokarm może spowalniać wchłanianie leku z przewodu pokarmowego.

Dystrybucja piracetamu

Stan stacjonarny zostaje ustanowiony zwykle po trzech dniach stosowania substancji czynnej. Piracetam nie łączy się z białkami osocza. Lek przenika przez łożysko oraz przez barierę–krew mózg. 

Metabolizm piracetamu

Nie ma dowodów potwierdzających biotransformację substancji czynnej w organizmie człowieka. 

Wydalanie piracetamu

Piracetam jest wydalany z moczem, około 90% zastosowanej dawki występuje w moczu w postaci niezmienionej. Okres półtrwania substancji czynnej wynosi około pięciu godzin. 

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij