Ranitydyna, Ranitidinum - Zastosowanie, działanie, opis

Ranitydyna jest stosowana u osób dorosłych w leczeniu: choroby wrzodowej dwunastnicy i/lub żołądka; owrzodzeń spowodowanych przez NLPZ, owrzodzeń trawiennych; refluksu żołądkowo-przełykowego, zgagi (leczenie objawowe); refluksowego zapalenia przełyku; choroby wrzodowej związanej z obecności i zakażeniem Helicobacter pylori; zespołu Zollinger-Ellisona.

Ranitydynę stosuje się w zespole Medelsona - zapobiega to zachłyśnięciu kwaśną treścią żołądkową przed znieczuleniem ogólnym (zachłystowe zapalenie płuc).

Wdraża się ranitydynę do zapobiegania krwawieniom z owrzodzenia stresowego błony śluzowej górnego odcinka przewodu pokarmowego.

Ranitydyna stosowana jest również u dzieci (od 6 miesięcy do 18 lat):

• w krótkotrwałym leczeniu choroby wrzodowej żołądka lub dwunastnicy,
• w leczeniu refluksu żołądkowo-przełykowego (w tym refluksowego zapalenia przełyku) oraz łagodzenie objawów żołądkowo-przełykowej choroby refluksowej.

Ranitydynę stosuje się doustnie oraz w postaci iniekcji.

Dawka stosowana w leczeniu zależna od jednostki chorobowej - zaawansowania choroby wrzodowej o różnym podłożu, innych jednostkach chorobowych z towarzyszącą wzmożona produkcją kwasu solnego, wieku Pacjenta czy innych jednostek chorobowych jak niewydolność nerek (pacjenci z tej grupy ryzyka powinni mieć odpowiednio zmniejszoną dawkę ze względu na spadek szybko eliminacji).

Podanie w postaci iniekcji (infuzja, wstrzyknięcie).

U osób z niewydolnością nerek, dawkę zmniejsza się o połowę; podaje się go w okresie 18-24 godziny lub co 12 godzin.

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: od 50 mg do 400 mg (w dawkach podzielonym, co 6-8 godzin).

Podanie doustne.

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: od 150 mg do 300 mg (450 mg w zespole Zollingera-Ellisona, nawet do 6 g na dobę).

Ranitydynę stosuję się w dawkach podzielonych lub w dawce jednorazowej przed snem. Okres leczenie może wynosić od 2 (np. w chorobie refluksowej przełyku), 4 tygodni (np. owrzodzenia związane z Helicobacter pylori) do 12 (np. dla owrzodzeń po NLPZ) maksymalnie w zależności od jednostki chorobowej.

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u dzieci: do 300 mg w zależności m.in. od masy ciała.

Przeciwwskazaniem bezwzględnym jest nadwrażliwość na substancję czynną oraz innych substancji z grupy antagonistów receptora histaminowego H₂.

Dawka i dawkowanie ranitydyny powinno być odpowiednio ustawione m.in. w zaburzonej czynności nerek, niewydolności nerek - u pacjentów z tego typu dolegliwościami stężenie substancji może być wyższe - ze względu na osłabioną zdolność filtracji. Dawkowanie powinno być dobierane indywidualnie.

Stosowanie ranitydny może maskować niektóre objawy świadczące o chorobie nowotworowej - decyzja o podjęciu leczenia ranitydyną powinna być poprzedzona wykluczeniem raka - szczególnie w grupie ryzyka - osoby w starszym wieku i w średnim wieku lub u osób u których wystąpiły nowe objawy lub dolegliwości te zmianiły charakter. Stosowanie ranitydyny może opóźnić proces diagnostyczny raka żołądka.

Jeśli ranitydyna jest stosowana w leczeniu choroby wrzodowej należy pamiętać o ewentualnej obecności Helicobacter pylori.

Dane literaturowe podają, że ranitydyna może wywoływać napady porfirii. Stosowania tej substancji należy unikać u osób z ostrą porfirią w wywiadzie.

Osoby palące i stosujące ranitydynę powinny zarzucić palenie papierosów ze względu na ryzyko zaostrzenia i/lub nawrotu choroby wrzodowej.

Zbyt szybkie podanie ranitydyny w postaci dożylnej może wiązać się z wystąpieniem bradykardii.

Dane odnośnie stosowania większych dawek ranitydyny w podaniu dożylnym donoszą o wzroście aktywności enzymów wątrobowych.

Ranitydyna ulega metabolizmowi wątrobowemu, należy zachować ostrożność u pacjentów z zaburzoną czynnością tego narządu.

W niektórych grupach pacjentów jak osoby starsze, pacjenci w przewlekłymi chorobami płuc, z cukrzycą, zaburzeniami odporności istnieje zwiększone ryzyko na pozaszpitalne zapalenie płuc.

Palenie tytoniu może zmniejszać skuteczność ranitydyny; ranitydyna może zmniejszać klirens nikotyny.

Nie stwierdza się interakcji pomiędzy ranitydyna a amoksycyliną / metronidazolem - ma to znaczenie dla leczenia choroby wrzodowej z eradykacją  Helicobacter pylori.

Pokarm nie ma znaczącego wpływu na wchłanianie ranitydyny.

Ranitydyna może nasilać działanie alkoholu.

Stosowanie może wiązać się z takimi objawami jak: ból głowy, zawroty głowy, dezorientacja, omamy, niewyraźne widzenie (zaburzenia akomodacji). Objawy te mogą utrudniać prowadzenie pojazdów, obsługiwanie maszyn.

Ranitydyna może wpływać na wynik testu wykrywającego białko w moczu (multistix).

Ranitydyna przenika przez łożysko.

Podawanie tej substancji kobietom podczas porodu czy przed cesarskim cięciem nie wpływa niekorzystnie na poród czy późniejszy rozwój niemowlęcia.

Ranitydyna przenika do mleka matki.

Działania niepożądane dla podania we wszystknięciu / infuzji są podobne dla podania doustnego. Obejmują m.in. zmiany w obrazie krwi, reakcje ze strony układu immunologicznego (nadwrażliwość), zaburzenia psychiczne (depresja, omamy), bóle i zawroty głowy, zaburzenia widzenia, zaburzenia czynności serca, dolegliwości żołądka i/lub jelit.

Objawy przedawkowania są podobne do skutków ubocznych, które mogą wystąpić podczas leczenia. Zatrucie było wynikiem przyjęcia 18 g ranitydyny.

Wśród objawów można wymienić niedociśnienie (hipotonię) i zaburzenia chodu.

Ranitydyna należy do leków stosowanych w chorobie wrzodowej i refluksowej. Ranitydyna to antagonista receptorów histaminowych H2, które znajdują się m.in. w błonie śluzowej żołądka. Efektem działania tego leku jest zmniejszenie wydzielania kwasu solnego przez komórki okładzinowe. Spadek wydzielania kwasu solnego jest również poposiłkowy. W mniejszym stopniu wpływa na wydzielanie soku żołądkowego i pepsyny. Hamowanie wydzielania kwasu solnego przebiega w fazie spoczynkowej jak i w momencie podawania pokarmu, kofeiny, cholinomiemtyków.

Ranitydyna nie wpływa na wytwarzanie śluzu i wydzielanie enzymów trzustkowych. Nie wykazuje działania cholinolitycznego.

Ranitydyna jest szybko działającym blokerem powyższych receptorów histaminowych.

Wchłanianie w przypadku podania doustnego jest szybkie, stężenie maksymalne w osoczu występuje po ok. 2 godzinach.

Pozywienie i leki nie mają większego znaczenia dla wchłaniania ranitydyny.

Ranitydyna jest w ok. 15% związana z białkami osocza.

Głównymi metabolitem ranitydyny jest N-tlenek. Inne metabolity to S-tlenek oraz desmetylo-ranitydyna.

40% dawki po podaniu doustnym jest wydalana w ciągu 24 godzin jako niezmieniona ranitydyna i w postaci metabolitów.

Okres półtrwania wynosi 2-3 godziny. U osób powyżej 50 lat okres ten jest wydłużony i wynosi 3-4 godziny w związku z wydolnością nerek.

Wydalanie następuje głównie przez nerki i z moczem. W dalszej kolejności z kałem, śladowe ilości z żółcią.