Tioguanina, Tioguaninum - Zastosowanie, działanie, opis

Jest stosowana głównie w terapii ostrych białaczek, zwłaszcza ostrej białaczki szpikowej i ostrej białaczki limfoblastycznej, a także przewlekłej białaczki granulocytowej.

O wielkości dawki i czasie podawania decyduje lekarz w zależności od stanu pacjenta oraz rodzaju i dawek innych produktów cytotoksycznych stosowanych wraz z tioguaniną w terapii skojarzonej. Nie powinna być stosowana długotrwale (np. w leczeniu podtrzymującym) z powodu znaczącej hepatotoksyczności.

Przeciwwskazaniem do stosowania jest nadwrażliwość na tioguaninę.

Tioguanina może być stosowana wyłącznie pod ścisłą kontrolą lekarza z doświadczeniem w stosowaniu leków cytotoksycznych. Podawanie szczepionek z żywym materiałem w czasie trwania terapii tioguanina może prowadzić do rozwoju infekcji. Z powodu hepatotoksyczności produkt nie powinien być stosowany tylko w krótkotrwałych cyklach a pacjenci muszą być regularnie monitorowani pod kątem funkcji wątroby. Silne oddziaływanie na czynności szpiku kostnego powoduje konieczność częstego badania morfologii krwi. Osoby z niedoborem aktywności enzymu metylotransferazy tiopuryny (TPMT), który metabolizuje tioguaninę w wątrobie, mogą być szczególnie wrażliwe na mielosupresyjne działanie produktu.

Tioguanina jest produktem cytotoksycznym. Konieczne jest zachowanie ostrożności w przypadku dzielenia tabletek, by uniknąć skażenia rąk i wdychania produktu. Nieużyte tabletki muszą zostać zniszczone zgodnie z przepisami dotyczącymi substancji niebezpiecznych.

Pacjenci leczeni substancjami immunosupresyjnymi nie powinni być szczepieni szczepionkami zawierającymi żywe drobnoustroje, gdyż mogą być narażeni na rozwinięcie infekcji. Badania wykazały, iż stosowanie aminosalicylanów upośledza działanie metylotransferazy tiopuryny, dlatego należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania obu leków.

Przyjmowanie wraz z posiłkiem obniża wchłanianie.

Brakuje danych o wpływie tioguaniny na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi urządzeń mechanicznych.

Tak jak inne leki cytotoksyczne tioguanina może wywierać wpływ teratogenny na płód. Nie powinna być stosowana u kobiet ciężarnych, jeśli nie jest to konieczne.

Nie ma danych o tym, czy tioguanina lub jej metabolity przenikają do mleka matki. Ze względów bezpieczeństwa należy powstrzymać się od karmienia piersią w okresie terapii.

Notowano przypadki spłodzenia przez mężczyzn poddawanych terapii skojarzonej, w tym tioguaniną, potomstwa z wadami wrodzonymi. W trakcie terapii pacjent powinien stosować skuteczne metody antykoncepcji.

Przedawkowanie tioguaniny prowadzi przede wszystkim do zahamowania czynności szpiku kostnego. Wystąpić może ono zwłaszcza przy dłużej trwającym stosowaniu wysokich dawek.

Tioguanina jest antymetabolitem dla zasad purynowych. W komórkach krwi jest przekształcana przez enzym fosforybozylotransferazę hipoksantynowo-guaninową (HGPRT) do fosforanu tioguanozyny (TGMP), którego nagromadzenie w komórce hamuje syntezę de novo i odzysk nukleozydów purynowych ze zdegradowanego DNA. TGMP po dalszych przekształceniach jest wbudowywany w nici DNA, zaburzając ich syntezę i działając cytotoksycznie.

Tioguanina oddziałuje z HGPRT tak jak merkaptopuryna, inny produkt przeciwnowotworowy. Oporność białaczki na jeden z nich zazwyczaj wyklucza też skuteczność drugiego.

Tioguanina wchłania się z przewodu pokarmowego w 35-50%. Przyjmowanie wraz z posiłkiem ogranicza wchłanianie produktu. Maksymalne stężenie we krwi po podaniu doustnym występuje około 8 godzinach.

Wchłonięta z przewodu pokarmowego tioguanina z krwią trafia do wątroby, gdzie ulega metabolizmowi a potem eliminacji. Część ulega wchłonięciu przez zmienione nowotworowo komórki krwi, w których działa cytotoksycznie. Tioguanina nie przenika przez barierę krew-mózg.

Metabolizm wątrobowy przebiega dwutorowo: metylacja do 2-amino-6-metylotiopuryny lub deaminacja do 2-hydroksy-6-merkaptopuryny z utlenianiem do kwasu 6-tiomoczowego.

Wydalana jest z moczem w postaci metabolitów, głównie jako 2-amino-6-metylotiopuryna. Eliminacja przebiega dwuetapowo. Najpierw wydalone zostają metabolity powstałe w wątrobie. Metabolity wytworzone w komórkach krwi mają dłuższy okres półtrwania. W ciągu doby wydaleniu ulega 40-75% przyjętej dawki.