Pramipeksol, Pramipexolum - Zastosowanie, działanie, opis

Pramipeksol jest agonistą receptorów dopaminowych w ośrodkowym układzie nerwowym. Związek stosuje się w terapii choroby Parkinsona w skojarzeniu z lewodopą (w późnej fazie choroby) lub bez. Substancję wykorzystuje się również do leczenia syndromu niespokojnych nóg.

Substancję można przyjmować z pokarmem lub bez w trzech dawkach dzielonych.

Podawane ilości leku zwiększa się stopniowo, zwykle co 5-7 dni, aż do uzyskania optymalnej odpowiedzi klinicznej. Ze względu na możliwość pojawienia się złośliwego zespołu neuroleptycznego, przerwanie leczenia również powinno odbywać się stopniowo, przez zmniejszanie przyjmowanych dawek substancji.

Dawkowanie związku jest zależne od odpowiedzi na leczenie oraz stan ogólny pacjenta.

Zwykle stosowane dawki u osób dorosłych wynoszą od 0,264 mg do 3,3 mg pramipeksolu na dobę.

U osób z klirensem kreatyniny między 20 ml/min a 50 ml/min zaleca się dzielenie dawek na dwie części oraz rozpoczynanie leczenia od 0,176 mg na dobę do dawki maksymalnej 1,57 mg na dobę. Pacjenci z wartością klirensu poniżej 20 ml/min powinni przyjmować od 0,088 mg do 1,1 mg pramipeksolu na dobę.

Przeciwwskazaniem do stosowania pramipeksolu jest występowanie reakcji nadwrażliwości na związek.

U pacjentów chorych na Parkinsona ze współistniejącą niewydolnością nerek zaleca się odpowiednie zmniejszenie dawki leku.

Przed rozpoczęciem leczenia należy poinformować pacjentów o możliwości wystąpienia omamów, które mogą się pojawić w następstwie mechanizmu działania pramipeksolu.

Podczas jednoczesnego podawania leku z lewodopą, zwłaszcza na początku wprowadzenia do terapii pramipeksolu mogą wystąpić dyskinezy. W razie pojawienia się tych zaburzeń należy zmniejszyć dawkę związku.

Leczenie substancją wiąże się z ryzykiem występowania nagłej senności i epizodów zasypiania, zwłaszcza u pacjentów chorych na Parkinsona. Przed rozpoczęciem terapii należy ostrzec pacjentów przed możliwością pojawienia się powyższych działań niepożądanych oraz poinformowania o zachowania czujności podczas wykonywania czynności angażujących zdolności psychomotorycznych. W razie wystąpienia senności i przypadków nagłego zaśnięcia pacjent nie może prowadzić pojazdów oraz obsługiwać maszyn mechanicznych.

Pramipeksol jako agonista receptorów dopaminowych może powodować rozwój zaburzenia kontroli impulsów i zachowań apetytywnych, w wyniku czego u chorego mogą wystąpić uzależnienia od hazardu, seksu czy zakupoholizm. Istnieje ryzyko pojawienia się także nadmiernego apetytu i jedzenia kompulsywnego. W razie wystąpienia powyższych działań niepożądanych zaleca się zmniejszenie dawki. Przed rozpoczęciem leczenia należy poinformować chorego o możliwości rozwoju powyższych zaburzeń zachowania.

Jeśli u pacjentów pojawi się majaczenie lub pobudzenie maniakalne zaleca się rozważenie zmniejszenia dawki pramipeksolu.

Wszelkie pojawiające się zaburzenia widzenia w czasie leczenia związkiem wymagają konsultacji okulistycznej.

Substancja zwiększa ryzyko pojawienia się hipotonii ortostatycznej. Wszyscy pacjenci powinni mieć kontrolowane parametry układu sercowo-naczyniowego w okresie leczenia związkiem. Utrzymujące się epizody niedociśnienia ortostatycznego są szczególnie niebezpieczne dla osób z poważnymi schorzeniami kardiologicznymi.

Nie zaleca się jednoczesnego podawania pramipeksolu łącznie z lekami przeciwpsychotycznymi. Dopuszcza się ich łącznie stosowanie tylko jeśli korzyści zdrowotne takiego połączenia terapeutycznego przewyższają ryzyko.

Nie należy nagle odstawiać pramipeksolu, donoszono o występowaniu złośliwego zespołu neuroleptycznego będącego następstwem takiego postępowania.

Stosowanie związku z pokarmem może zmniejszać działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego.

Picie alkoholu w trakcie terapii przyczynia się do nasilenia uczucia zmęczenia oraz senności, które może towarzyszyć leczeniu pramipeksolem.

Podczas leczenia związkiem może pojawić się senność, zaburzenia widzenia czy epizody nagłego zapadania w sen. W związku z możliwością wystąpienia powyższych działań niepożądanych, w trakcie terapii nie zaleca się prowadzenia pojazdów oraz obsługiwania maszyn mechanicznych.

Związek okazał się embiotoksyczny u samic szczurów, ale w dawkach toksycznych dla matek. Budowa pramipeksolu sugeruje, że może on przenikać przez łożysku u ludzi. Obecnie znany jest jeden przypadek stosowania leku podczas ciąży. Kobieta zażywająca lek urodziła zdrowe dziecko. 

Dopuszcza się podawanie związku kobietom ciężarnym tylko jeśli korzyści z terapii dla matki przewyższają ryzyko zdrowotne dla zarodka/płodu.

Uważa się, że w związku z hamującym aktywności prolaktyny przez lek, która jest niezbędna do prawidłowego zagnieżdżenia zarodka, pramipeksol może hamować implantację i działać wczesnoporonne.

Decyzję o stosowaniu pramipeksolu podczas ciąży podejmuje lekarz.

Pramipeksol przenika do mleka szczurów. Nie wiadomo czy związek przedostaje się do pokarmu kobiecego oraz nie poznano skutków ubocznych u oseska, którego matka stosowała lek w okresie laktacji. Ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa podawania pramipeksolu podczas laktacji, nie zaleca się jego zażywania w okresie karmienia piersią.

Ze względu na mechanizm działania pramipeksolu, należy się spodziewać zahamowania laktacji u kobiet karmiących piersią. 

Decyzję o stosowaniu pramipeksolu podczas laktacji podejmuje lekarz.

W badaniach na zwierzętach wykazano wpływ związku na cykl płciowy samic oraz działanie obniżające ich płodność.

Pramipeksol, ze względu na właściwość hamowania aktywności prolaktyny może utrudniać zagnieżdżenie zarodka.

Przyjmowanie zbyt wysokich dawek leku może obejmować objawy charakterystyczne dla agonisty dopaminowego. W przypadku przedawkowania pramipeksolu istnieje ryzyko wystąpienia omamów, pobudzenia, hipotensji, zaburzeń rytmu oraz dolegliwości żołądkowo-jelitowych.

Pramipeksol jest przedstawicielem leków nieergolinowych, stymulujących receptory dopaminergiczne. 

Mechanizm działania związku polega na agonizowaniu receptorów dla dopaminy, głownie receptorów D₂ oraz D₃ prążkowia. Aktywacja tych struktur powoduje nasilenie przekaźnictwa dopaminergicznego w układzie pozapiramidowym. Ze względu na dłuższy okres półtrwania pramipeksol stymuluje neurony dopaminergiczne w sposób bardziej wyrównany niż lewodopa.

Pramipeksol wchłania się szybko z przewodu pokarmowego. Jego biodostępność wynosi ponad 90%. Pokarm nie wywiera wpływu na absorpcję leku, ale obniża szybkość wchłaniania leku. Stężenie maksymalne osiągane jest po około 2 godzinach od zażycia substancji.

Związek wiąże się z białkami osoczowy w 15%. Przenika przez barierę krew-mózg.

Substancja jest metabolizowana w organizmie w niewielkim stopniu. Nie zidentyfikowano żadnych metabolitów pramipeksolu.

Lek wydalany jest w 90% przez nerki, głównie w postaci niezmienionej. Okres półtrwania pramipeksolu wynosi od 8,5 do 12 godzin.