Lutropina alfa, Lutropinum alfa - Zastosowanie, działanie, opis

Lutropina alfa jest stosowana w leczeniu niepłodności w celu pobudzenia dojrzewania pęcherzyka jajnikowego u pacjentek ze znacznym niedoborem hormonu luteinizującego (LH) i FSH.

Lutropinę alfa podaje się podskórnie. Lek powinien być stosowany w skojarzeniu z folitropiną alfa.
Zalecana początkowa dawka dobowa wynosi 75 j.m. lutropiny alfa. Następnie, dawkowanie należy ustalać indywidualnie, w zależności od odpowiedzi pacjentki na leczenie. W ocenie należy uwzględnić wielkość pęcherzyka na podstawie badania ultrasonograficznego oraz odpowiedź estrogenową.

Przeciwwskazaniem są nadwrażliwość na lutropinę alfa, występujące guzy przysadki mózgowej i podwzgórza, krwotoki z dróg rodnych o nieznanej etiologii, powiększenie jajników i torbiele jajników, a także nowotwory jajnika/sutka/macicy. Leku nie należy stosować w sytuacjach wykluczających możliwość zajścia w ciążę: pierwotna niewydolność jajników, mięśniaki macicy, wady rozwojowe narządów płciowych.

Podjęcie decyzji o leczeniu niepłodności z wykorzystaniem lutropiny alfa wymaga wcześniejszego przeprowadzenia wywiadu z parą, celem ustalenia przyczyny niepłodności i przeciwwskazań do zajścia w ciążę. Szczególną uwagę należy zwrócić na choroby współistniejące u kobiet, takie jak nowotwór przysadki lub podwzgórza, niedobór hormonów nadnerczy, niedoczynność tarczycy, hiperprolaktynemia.
Należy zachować ostrożność wśród pacjentek z porfirią w wywiadzie, ponieważ lutropina alfa może wywołać ostry napad porfirii.
Na skutek stosowania lutropiny alfa może wystąpić nadmierna stymulacja jajników, zwłaszcza u kobiet z zespołem policystycznych jajników, u kobiet młodych i z beztłuszczową masą ciała, otrzymujących większe dawki egzogennej gonadotropiny, u których odnotowano wysoki poziom estradiolu podczas wcześniejszych epizodów nadmiernej stymulacji jajników itd. Pierwszymi objawami nadmiernej stymulacji jajników, na które należy zwrócić uwagę są zaburzenia żołądkowo-jelitowe, wodobrzusze, znaczne powiększenie jajników widoczne w badaniu USG. Kolejnymi objawami są duszności, skąpomocz, wzrost masy ciała, hipowolemia, zagęszczenie krwi, zaburzenie równowagi elektrolitowej, wysięk opłucnowy i ostra niewydolność oddechowa. W skrajnych przypadkach może dojść do skręcenia jajników i incydentów zakrzepowo-zatorowych. Konieczna jest regularna kontrola stężenia estradiolu i ocena odpowiedzi jajników w badaniu ultrasonograficznym. W przypadku potwierdzenia objawów nadmiernej stymulacji jajników należy przerwać podawanie hormonu hCG i zalecić pacjentce powstrzymanie się od współżycia płciowego przez co najmniej 4 dni.
Na skutek stymulacji owulacji istnieje zwiększone prawdopodobieństwo występowania ciąż mnogich (najczęściej bliźniaczych).
U pacjentek leczonych z powodu zaburzeń płodności istnieje zwiększone ryzyko poronień i ciąży pozamacicznej.
Nie jest wykluczone, że stosowanie leku może przyczyniać się do zwiększenia ryzyka wystąpienia wrodzonych wad rozwojowych.
Należy rozważyć stosunek korzyści do potencjalnego ryzyka wynikającego z zastosowania leku u pacjentek z predyspozycją do zaburzeń zakrzepowo-zatorowych.
Odnotowano przypadki nowotworów jajników i innych narządów płciowych u kobiet, które zostały wielokrotnie poddane leczeniu niepłodności. Nie można wykluczyć, że leczenie gonadotropinami przyczynia się do rozwoju nowotworów.

Lutropina alfa nie jest wskazana do stosowania w okresie ciąży. Dane z obserwacji przypadkowego narażenia ciężarnej na lek są ograniczone i nie sugerują szkodliwego wpływu na przebieg ciąży oraz rozwój płodowy/poporodowy. Dane z badań wśród zwierząt również nie wykazały, aby lutropina alfa posiadała właściwości teratogenne.

Lutropina alfa nie jest przeznaczona do stosowania w okresie laktacji.

Lutropina alfa jest wskazana do stosowania w celu zwiększenia płodności u kobiet.

Podanie podskórne: ból głowy, nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha, dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, zespół hiperstymulacji jajników o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu, ból piersi, ból w podbrzuszu, torbiel jajnika, ból/ krwiak/ obrzęk/ podrażnienie w miejscu wstrzyknięcia, incydenty zakrzepowo-zatorowe, reakcje nadwrażliwości, włącznie z reakcjami anafilaktycznymi i wstrząsem.

Dane o przypadkach przedawkowania hormonu są ograniczone. Istnieje możliwość wystąpienia ciężkich objawów nadmiernej stymulacji jajników po przedawkowaniu leku.

Lutropina alfa łączy się z receptorem LH/CG zlokalizowanym na komórkach pęcherzyka jajnikowego i komórkach Leydiga jądra. Jest to receptor będący wspólnym miejscem wiązania dla gonadotropiny łożyskowej i hormonu luteinizującego (LH). W fazie folikularnej, lutropina alfa stymuluje wydzielanie estradiolu przez pęcherzyki, których wzrost pobudzany jest przez FSH. Mniej więcej w połowie trwania cyklu miesiączkowego, wysokie stężenie LH prowadzi do pęknięcia pęcherzyka Graafa i uwolnienia komórki jajowej (owulacja). Komórka jajowa wędruje w kierunku jajowodu i jest gotowa do zapłodnienia, natomiast pozostałości pęcherzyka zostają przekształcone w tzw. ciałko żółte. LH  stymuluje uwalnianie w ciałku żółtym progesteronu i innych hormonów odpowiadających za prawidłowy rozwój ciąży.

Biodostępność lutropiny alfa po podaniu podskórnym wynosi około 60%. Stężenie maksymalne leku w surowicy osiągane jest po 4-16 godzinach po podaniu.

Lek jest dystrybuowany w przestrzeni pozakomórkowej. Średni czas przebywania lutropiny alfa w organizmie wynosi 5 godzin.

Okres półtrwania lutropiny alfa w końcowej fazie eliminacji wynosi około 10-12 godzin. Poniżej 5% dawki leku zostaje wydalone z moczem w postaci niezmienionej.