Idelalizyb, Idelalisibum - Zastosowanie, działanie, opis

Idelalizyb znajduje zastosowanie w leczeniu przewlekłej białaczki limfocytowej w przypadku, gdy pacjent był już leczony co najmniej jedną inną terapią oraz u pacjentów z występującą delecją 17p lub mutacją TP53, a nie kwalifikują się do innego typu terapii. Wskazany jest również w leczeniu chłoniaka grudkowego, opornego na inne metody leczenia.  

Zalecana dawka dobowa idelalizybu wynosi 300mg, może być jednak modyfikowana w zależności od nasilenia działań niepożądanych. Leczenie powinno być prowadzone przez doświadczonego lekarza. 

Przeciwwskazaniem do stosowania idelalizybu jest nadwrażliwość na substancję czynną.

Idelalizybu nie należy stosować u pacjentów z jakimikolwiek zakażeniami, gdyż może to prowadzić nawet do zgonu. Szczególnie groźne jest zakażenie wirusem cytomegalii, należy rozważyć leczenie zapobiegawcze, które może trwać nawet do 6 miesięcy po zakończeniu terapii idelalizybem. Pacjentów należy monitorować pod kątem neutropenii - co 2 tygodnie należy wykonywać badanie krwi. Idelalizyb może znacząco zwiększać aktywność AlAT i AspAT, dlatego co 2 tygodnie należy wykonać badanie krwi. W przypadku bardzo wysokich stężeń AlAT i AspAT możliwa jest modyfikacja dawki lub całkowite zaprzestanie leczenia idelalizybem. Podczas leczenia odnotowano przypadki postępującej wieloogniskowej leukoencefalopatii, czyli zakaźnej choroby układu nerwowego. W przypadku podejrzenia zakażenia wirusem JC, należy przerwać leczenie idelalizybem oraz wykonać odpowiednie badania diagnostyczne. 

Leki indukujące CYP3A, np. ryfampicyna, fenytoina oraz karbamazepina mogą znacznie zmniejszać skuteczność idelalizybu, dlatego nie należy stosować ich łącznie. Idelalizybu nie należy także łączyć z inhibitorami CYP3A, gdyż jego główny metabolit wykazuje również takie działanie, co może prowadzić do ciężkich działań niepożądanych. Przykładem takich leków są: alfuzosyna, ergotamina, kwetiapina oraz symwastatyna. Jednoczesne stosowanie idelalizybu i inhibitorów glikoproteiny P może wpłynąć negatywnie na ich działanie, przykładowo istnieje ryzyko krwawień przy łącznym stosowaniu idelalizybu z eteksylanem dabigatranu. W tym przypadku nie ma konieczności modyfikacji dawki początkowej, należy jednak uważnie monitorować pacjenta. 

Nasilenie działania alfuzosyny i jej działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Alfuzosyna (Alfuzosin)	antagoniści receptorów alfa-1 adrenergicznych

Nasilenie działania brygatynibu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Brygatynib (Brigatinib)	inhibitory kinazy białkowej

Nasilenie działania sildenafilu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Sildenafil (Sildenafil)	inhibitory fosfodieasterazy V - PDE5

Nasilenie działania apiksabanu, ryzyko wystąpienia krwawień i krwotoków.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Apiksaban (Apixaban)	leki przeciwzakrzepowe - inhibitory czynnika Xa

Osłabienie działania idelalizybu.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Bosentan (Bosentan)	antagoniści receptora endoteliny ETA
Karbamazepina (Carbamazepine)	leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe
Mitotan (Mitotane)	inne leki przeciwnowotworowe
Ryfampicyna (Rifampicin (rifampin))	antybiotyki - INNE

Nasilenie działania cerytinibu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Cerytynib (Ceritinib)	inhibitory kinazy białkowej

Nasilenie działania cyzaprydu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Cyzapryd (Cisapride)	substancje hamujące perystaltykę jelit o zróżnicowanym mechanizmie działania

Nasilenie działania ergotaminy/dihydroergotaminy i ich działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Dihydroergotamina (Dihydroergotamine)	inne substancje przeciwmigrenowe
Ergotamina (Ergotamine)	alkaloidy sporyszu

Nasilenie działania perampanelu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Perampanel (Perampanel)	inne leki przeciwpadaczkowe

Nasilenie działania lewonogestrelu i jego działań niepożądanych, osłabienie działania antykoncepcyjnego.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Lewonorgestrel (Levonorgestrel)	progestageny

Nasilenie działania rybocyklibu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Rybocyklib (Ribociclib)	inhibitory kinazy białkowej

Nasilenie działania tofacytynibu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Tofacytynib (Tofacitinib)	selektywne leki immunosupresyjne

Nasilenie działania lowastatyny/simwastatyny/atorwastatyny i ich działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Atorwastatyna (Atorvastatin)	statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA
Lowastatyna (Lovastatin (monacolin k, mevinolin))	statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA
Simwastatyna (Simvastatin)	statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA

Nasilenie działania obydwu substancji i ich działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Darunawir (Darunavir)	inhibitory proteazy HIV

Nasilenie działania amiodaronu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Amiodaron (Amiodarone)	leki przeciwarytmiczne - klasa III

Nasilenie działania klonazepamu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Klonazepam (Clonazepam)	leki przeciwpadaczkowe - analogi GABA

Nasilenie działania kwetiapiny i jej działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Kwetiapina (Quetiapine)	neuroleptyki atypowe

Nasilenie działania palbocyklibu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Palbocyklib (Palbociclib)	inhibitory kinazy białkowej

Nasilenie działania uliprystalu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Uliprystal (Ulipristal (ulipristal acetate))	SPRM - selektywne modulatory receptora progesteronowego

Ryzyko negatywnego wpływu na wątrobę.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Agomelatyna (Agomelatine)	substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania
Bikalutamid (Bicalutamide)	inne leki hormonalne
Erlotynib (Erlotinib)	inhibitory kinazy białkowej
Febuksostat (Febuxostat)	substancje hamujące syntezę kwasu moczowego - inhibitory oksydazy ksantynowej
Pegaspargaza (Pegaspargase)	inne cytostatyki pochodzenia naturalnego
Pirfenidon (Pirfenidone)	inne leki immunosupresyjne

Nasilenie działania oksykodonu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Oksykodon (Oxycodone)	agoniści receptora opioidowego

Nasilenie działania medroksyprogesteronu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Medroksyprogesteron (Medroxyprogesterone)	progestageny

Nasilenie działania nityzynonu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Nityzynon (Nitisinone)	substancje stosowane w rzadkich chorobach metabolicznych

Nasilenie działania roflumilastu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Roflumilast (Roflumilast)	inhibitory fosfodieasterazy IV - PDE4

Nasilenie działania zolpidemu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Zolpidem (Zolpidem)	niebenzodiazepinowe leki nasenne

Nasilenie działania abirateronu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Abirateron (Abiraterone)	inne leki przeciwnowotworowe

Nasilenie działania amlodypiny i jej działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Amlodypina (Amlodipine)	leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne

Nasilenie działania buspironu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Buspiron (Buspirone)	leki przeciwlękowe wpływające na przekaźnictwo serotoninergiczne

Nasilenie działania cilostazolu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Cilostazol (Cilostazol)	leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek

Nasilenie działania cyklosporyny i jej działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Cyklosporyna (Cyclosporine)	inhibitory kalcyneuryny

Nasilenie działania diazepamu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Diazepam (Diazepam)	BZD - benzodiazepiny

Nasilenie działania diltiazemu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Diltiazem (Diltiazem)	leki blokujące kanały wapniowe - działające na mięsień sercowy

Nasilenie działania etynyloestradiolu i jego działań niepożądanych, osłabienie działania antykoncepcyjnego.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Etynyloestradiol (Ethinylestradiol)	estrogeny naturalne i syntetyczne

Nasilenie działania felodypiny i jej działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Felodypina (Felodipine)	leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne

Nasilenie działania dabigatranu, ryzyko wystąpienia krwawień i krwotoków.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Dabigatran (Dabigatran)	leki przeciwzakrzepowe-inhibitory trombiny

Nasilenie działania daklataswiru i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Daklataswir (Daclatasvir)	substancje przeciwwirusowe stosowane w HCV

Nasilenie działania dasatynibu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Dasatynib (Dasatinib)	inhibitory kinazy białkowej

Nasilenie działania flutikazonu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Flutikazon (Fluticasone)	glikokortykosteroidy

Nasilenie działania kolchicyny i jej działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Kolchicyna (Colchicine)	substancje niewpływające na metabolizm kwasu moczowego (przeciw dnie moczanowej)

Nasilenie działania metadonu/lewometadonu i ich działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Lewometadon (Levomethadone)	agoniści receptora opioidowego
Metadon (Methadone)	agoniści receptora opioidowego

Nasilenie działania macitentanu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Macitentan (Macitentan)	antagoniści receptora endoteliny ETA

Nasilenie działania olaparybu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Olaparyb (Olaparib)	inne leki przeciwnowotworowe

Nasilenie działania rywaroksabanu, ryzyko wystąpienia krwawień i krwotoków.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Rywaroksaban (Rivaroxaban)	leki przeciwzakrzepowe - inhibitory czynnika Xa

Nasilenie działania tadalafilu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Tadalafil (Tadalafil)	inhibitory fosfodieasterazy V - PDE5

Nasilenie działania trazodonu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Trazodon (Trazodone)	SARI - selektyne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, dodatkowo blokujące receptor dla serotoniny

Osłabienie działania przeciwzakrzepowego warfaryny.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Warfaryna (Warfarin)	leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K

Nasilenie działania klarytromycyny i jej działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Klarytromycyna (Clarithromycin)	antybiotyki makrolidowe - makrolidy

Nasilenie działania rabeprazolu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Rabeprazol (Rabeprazole)	IPP - inhibitory pompy protonowej

Nasilenie działania syrolimusu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Syrolimus (Sirolimus)	selektywne leki immunosupresyjne

Nasilenie działania takrolimusu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Takrolimus (Tacrolimus)	inhibitory kalcyneuryny

Nasilenie działania estazolamu i jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Estazolam (Estazolam)	BZD - benzodiazepiny

Idelalizyb może być podawany niezależnie od posiłku. 

Podczas terapii idelalizybem należy unikać lub znacznie ograniczyć spożywanie alkoholu, ze względu na ryzyko uszkodzenia wątroby. 

Idelalizyb nie wywiera wpływu na prowadzenie pojazdów lub obsługę maszyn w ruchu. 

Idelalizybu nie należy łączyć z preparatami z dziurawca, gdyż znacznie zmniejsza się jego skuteczność. 

Badania na zwierzętach wykazały, że idelalizyb może uszkadzać płód. W związku z tym nie należy stosować go u kobiet w ciąży. Podczas leczenia idelalizybem kobiety muszą stosować skuteczną metodę antykoncepcji, do miesiąca po zakończeniu leczenia. Możliwe jest także, iż idelalizyb osłabia działanie hormonalnej antykoncepcji, dlatego należy dodatkowo stosować metodę mechaniczną. 

Idelalizybu nie należy stosować w okresie karmienia piersią, gdyż nie wiadomo, czy przenika on do mleka matki i przez to nie można wykluczyć ryzyka dla dziecka. 

Badania na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ idelalizybu na reprodukcję i płód, na ludziach nie wykonano takich badań. 

Mechanizm działania idelalizybu polega na hamowaniu 3-kinazy fosfatydyloinozytolu p110δ, która jest nadaktywna w B-komórkowych nowotworach złośliwych. PI3Kδ  ma wpływ na proliferację, przeżycie, umiejscowienie i retencję komórek nowotworowych w narządach limfoidalnych i szpiku kostnym. Idelalizyb wybiórczo hamuje wiązanie adenozyno-5’-trifosforanu z domeną katalityczną PI3Kδ, co prowadzi  do zahamowania fosforylacji fosfatydyloinozytolu, który jest lipidowym wtórnym przekaźnikiem i zapobiega fosforylacji kinazy białkowej B. Idelalizyb przez swoje działanie zapobiega osadzaniu i retencji złośliwych komórek nowotworowych B w narządach limfoidalnych i szpiku kostnym.

Idelalizyb po podaniu doustnym wchłania się dobrze, maksymalne stężenie po podaniu na czczo obserwowano po 0,5-1,5 godziny, a po posiłku po 2-4 godzinach. 

Idelalizyb po podaniu doustnym wiąże się z białkami osocza w około 93%. 

Metabolizm idelalizybu zachodzi głównie przez oksydazę aldehydową oraz w nieco mniejszym stopniu przez CYP3A i UGT1A4. Jego metabolit GS-563117 nie wykazuje aktywności wobec PI3Kδ. 

Idelalizyb jest w około 78% wydalany z kałem , a w 15% z moczem. W postaci niezmienionej wydala się odpowiednio z kałem i moczem 23% i 12%. Okres półtrwania wynosi około 8,2 godziny.