Ibrutynib, Ibrutinibum - Zastosowanie, działanie, opis

Ibrutynib jest stosowany w monoterapii chłoniaka z komórek płaszcza (MCL), w monoterapii bądź w połączeniu z innym lekiem przeciwnowotworowym u pacjentów z przewlekłą białaczką limfocytową, a także w przypadku makroglobulinemii Waldenströma jako alternatywa dla osób, u których zastosowanie chemioimmunoterapii jest niemożliwe.

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od jednostki chorobowej, chorób towarzyszących (zaburzona praca nerek, niewydolność wątroby), jednocześnie przyjmowanych leków (ihibitorów CYP3A4) itp.

Ibrutynib przyjmuje się doustnie o stałej porze dnia. Pominiętą dawkę leku należy przyjąć najszybciej jak to możliwe i dalsze przyjmowanie kontynuować następnego dnia zgodnie ze schematem.
Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: 140–560 mg.

Brak danych potwierdzających bezpieczeństwo i skuteczność stosowania ibrutynibu u dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia.

Przeciwwskazaniem jest nadwrażliwość na ibrutynib.

Podczas terapii ibrutynibem istnieje zwiększone ryzyko zdarzeń krwotocznych (krwawienia z nosa i z przewodu pokarmowego, krwotok wewnątrzczaszkowy, krew w moczu). Dotyczy to zwłaszcza osób jednocześnie stosujących środki przeciwzakrzepowe, dlatego należy unikać takiego połączenia leków. Konieczne jest zachowanie przerwy (3-7 dni) w stosowaniu leku przed i po zabiegu chirurgicznym.
Jeżeli podczas leczenia wystąpi znaczny wzrost liczby leukocytów, należy dokładnie obserwować pacjenta i rozważyć odstawienie leku na pewien czas.
Ból lewego górnego odcinka jamy brzusznej lub barku może być objawem pęknięcia śledziony. Odnotowano przypadki pęknięcia śledziony po zaprzestaniu stosowania leku.
Pacjenci narażeni są na ciężkie zakażenia, które mogą doprowadzić do hospitalizacji i śmierci. U osób ze znacznie obniżoną odpornością należy wdrożyć profilaktykę przeciwinfekcyjną, a w razie wystąpienia gorączki, neutropenii lub zakażenia należy rozpocząć leczenie przeciwinfekcyjne. Jeżeli podejrzewa się leukoencefalopatię wieloogniskową, należy przerwać stosowanie leku. Wskazaniem do przerwania terapii są również objawy płucne, które mogą sugerować śródmiąższową chorobę płuc.
Pacjenci muszą wykonywać regularne badania krwi, w celu wykrycia zaburzeń hematologicznych (neutropenia, małopłytkowość i niedokrwistość).
U osób z sercowymi czynnikami ryzyka należy przeprowadzać dokładną ocenę stanu pacjenta pod kątem objawów niemiarowości rytmu serca i niewydolności serca.
Istnieje ryzyko wystąpienia incydentów naczyniowo-mózgowych, w tym ryzyko udaru niedokrwiennego prowadzącego do zgonu.
Należy uwzględnić ryzyko wystąpienia zespołu rozpadu guza i rozwoju raka skóry niebędącego czerniakiem.
Skutkiem stosowania leku może być reaktywacja wirusowego zapalenia wątroby typu B i poważne powikłania prowadzące do zgonu.
W trakcie stosowania ibrutynibu może rozwinąć się nadciśnienie tętnicze, które będzie wymagało wprowadzenia leczenia przeciwnadciśnieniowego.
Należy przeprowadzić dokładną ocenę kliniczną u pacjentów, u których wystąpiły objawy patologicznej reaktywacji immunologicznej (limfohistiocytoza hemofagocytarna). Do objawów zalicza się podwyższone stężenie ferrytyny w surowicy, gorączkę, hipertriglicerydemię, cytopenię, hepatosplenomegalię.

Ibrutynibu nie należy łączyć z preparatami dziurawca, ponieważ zmniejsza on skuteczność terapii przeciwnowotworowej. Przeciwwskazane jest łączenie ibrutynibu z warfaryną i innymi antagonistami witaminy K. Należy unikać przyjmowania suplementów zawierających w składzie olej rybi i witaminę E.

Należy unikać spożywania soku z grejpfrutów i gorzkich pomarańczy, ponieważ takie połączenie może prowadzić do zwiększenia ekspozycji na ibrutynib i nasilenia działań niepożądanych ibrutynibu.

Ibrutynib może powodować objawy wpływające na zdolność prowadzenia pojazdów tj. zmęczenie, zawroty głowy, dezorientacja, apatia. Zaleca się zachowanie ostrożności podczas terapii ibrutynibem i indywidualną ocenę stopnia nasilenia wymienionych skutków.

Badania prowadzone wśród zwierząt wykazały szkodliwy wpływ ibrutynibu na przebieg ciąży i rozwój płodu (wczesne poronienia, wady wrodzone serca i dużych naczyń, szkieletowe wady rozwojowe itd.). Skutki stosowania leku u kobiet ciężarnych nie są znane. Stosowanie leku w ciąży jest przeciwwskazane. Kobiety w wieku rozrodczym muszą stosować skuteczną metodę antykoncepcji podczas terapii i przez 3 miesiące po zakończeniu leczenia.

Nie stwierdzono, czy ibrutynib jest obecny w mleku kobiecym. Nie można wykluczyć szkodliwego wpływu leku na karmione dziecko, dlatego w okresie leczenia ibrutynibem należy przerwać karmienie piersią.

Dane dotyczące objawów przedawkowania ibrutynibu są ograniczone. Odnotowano przypadek odwracalnego zwiększenia aktywności enzymów wątrobowych.

Ibrutynib poprzez wiązanie z resztą cysteinową w centrum aktywnym kinazy tyrozynowej Brutona, hamuje aktywność tego enzymu, który odgrywa kluczową rolę w przekazywaniu sygnałów przez receptory komórek B i szlaki receptorowe cytokin. W efekcie dochodzi do zahamowania progresji choroby w nowotworach B-komórkowych. Ibrutynib działa przeciwnowotworowo poprzez hamowanie proliferacji (namnażania) i indukcję apoptozy (śmierci) komórek nowotworowych.

Ibrutynib jest szybko wchłaniany z przewodu pokarmowego. Wyższy stopień wchłaniania leku występuje po podaniu z posiłkiem. Stężenie maksymalne ibrutynibu osiągane jest po 1-2 h po podaniu.

Ibrutynib wiąże się w 97,3% z białkami osocza, głównie z albuminami.

Ibrutynib jest metabolizowany przede wszystkim przy udziale enzymu CYP3A4 i w znacznie mniejszym stopniu przez CYP2D6. Głównym metabolitem jest dihydrodiol, który wykazuje około 15 razy słabszą aktywność farmakologiczną w porównaniu do związku macierzystego.

Okres półtrwania ibrutynibu wynosi 4-13 h. Wydalanie leku odbywa się w 80% z kałem (z czego <1% to postać niezmieniona), a poniżej 10% dawki jest wydalane z moczem w postaci metabolitów.