Glukonian cynku, Zinci gluconas - Zastosowanie, działanie, opis

Glukonian cynku jest stosowany celem uzupełnienia niedoborów cynku. Stany wskazujące na niedobór cynku to pogorszenie kondycji włosów, skóry i paznokci, osłabienie funkcji mózgu, zaburzenia w uczeniu się, zaburzenia koncentracji, stany depresyjne, przeziębienie, infekcje górnych dróg oddechowych przebiegające z bólem gardła. Glukonian cynku jest również stosowany w celu wzmocnienia układu odpornościowego, przyspieszenia gojenia się ran, utrzymania świeżego oddechu, zapewnienia prawidłowego funkcjonowania układu ruchu, utrzymania płodności mężczyzn, zapewnienia prawidłowych wartości testosteronu we krwi mężczyzn i wspomagania prawidłowego widzenia. Glukonian cynku jest składnikiem preparatów stosowanych w okresie ciąży i laktacji.

Cynk stosuje się doustnie, dożylnie (w infuzji), na błony śluzowe jamy ustnej i gardła oraz zewnętrznie na skórę.
Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od wieku, płci i nasilenia objawów niedoboru cynku.

Dobowe zapotrzebowanie na cynk u dzieci do 1. roku życia wynosi 3 mg.
Dobowe zapotrzebowanie na cynk u dzieci w wieku 2-9 lat wynosi 5 mg.
Dobowe zapotrzebowanie na cynk u dziewcząt i kobiet wynosi 8–9 mg.
Dobowe zapotrzebowanie na cynk u kobiet karmiących piersią wynosi 12–13 mg.
Dobowe zapotrzebowanie na cynk u chłopców i mężczyzn wynosi 8–11 mg.

Przeciwwskazaniem są nadwrażliwość na glukonian cynku i niewydolność nerek.

Nie należy jednocześnie przyjmować glukonianu cynku i kwasu acetylosalicylowego, indometacyny, ibuprofenu, diuretyków tiazydowych (np. hydrochlorotiazyd), kortykosteroidów (np. prednizon) oraz tetracyklin (np. doksycyklina).

Należy zwrócić uwagę na spożywanie produktów bogatych fityniany/ żelazo/ wapń, które mogą zmniejszyć wchłanianie glukonianu cynku.

W okresie ciąży zapotrzebowanie na cynk zwiększa się. Glukonian cynku może być stosowany w ciąży zgodnie z zaleceniami lekarza.

Cynk przenika do mleka kobiecego. Dane dotyczące wpływu cynku na karmione piersią dziecko są ograniczone. Glukonian cynku może być stosowany w okresie laktacji, jeśli lekarz uzna to za zasadne. 

Cynk wspomaga utrzymanie płodności u mężczyzn.

Podanie dożylne: stan zapalny w miejscu podania.

Zbyt dużym dawkom glukonianu cynku może towarzyszyć ból brzucha, nudności, wymioty i metaliczny posmak na języku.

Cynk jest składnikiem wielu enzymów, które uczestniczą m.in. w produkcji energii, syntezie białek, metabolizmie białek, węglowodanów i tłuszczów oraz metabolizmie kości. Cynk wchodzi w skład dysmutazy ponadtlenkowej, która stanowi dla komórek ochronę antyoksydacyjną. Jony cynku zlokalizowane w komórkach β wysp trzustkowych w postaci kompleksów z łańcuchami polipeptydowymi odpowiadają za uwalnianie insuliny w odpowiedzi na podwyższony poziom cukru we krwi. Cynk wpływa na wydzielanie hormonu grasicy (tymuliny) oraz wytwarzanie i aktywację białych krwinek, dzięki czemu wzmacnia działanie układu odpornościowego. Zastosowanie glukonianu cynku redukuje objawy towarzyszące przeziębieniu i grypie. Cynk to modulator przekaźnictwa synaptycznego, który zapewnia prawidłowe funkcjonowanie mózgu, równowagę psychiczną i prawidłowy rozwój umysłowy. Cynk stosowany w okresie ciąży warunkuje prawidłowy wzrost i rozwój płodu, zapobiega przedwczesnemu porodowi i poronieniu. Cynk uczestniczy w spermatogenezie, odpowiada za prawidłowy rozwój jąder, właściwą liczbę plemników w nasieniu oraz właściwy poziom testosteronu we krwi. Cynk zmniejsza objawy przerostu gruczołu prostaty. Cynk wpływa na funkcje wydzielnicze skóry poprzez wytwarzanie prostaglandyn, zapobiega wystąpieniu alergii i dermatoz, przyspiesza gojenie się ran i zmniejsza ryzyko zakażeń. Cynk reguluje wzrost włosów i paznokci poprzez oddziaływanie na metabolizm kolagenu. Preparaty z cynkiem stosowane zewnętrznie zapewniają oczyszczenie skóry z nadmiaru łoju, normalizację pH skóry, redukcję stanów zapalnych i zmniejszenie nadmiernie rozszerzonych porów. Cynk poprawia wykorzystanie glukozy w tkankach oka, dzięki czemu pozwala utrzymać prawidłowe widzenie.

Wchłanianie cynku po podaniu doustnym zachodzi głównie w jelicie cienkim, w mniejszym stopniu w jelicie grubym i żołądku. Wraz ze wzrostem poziomu cynku w organizmie zmniejsza się jego wchłanianie. Na wchłanianie cynku mają wpływ czynniki, takie jak zanieczyszczenie środowiska, nieodpowiednia dieta, intensywny wysiłek fizyczny, okres ciąży i laktacji, kuracje odchudzające, spożywanie posiłków wysoce przetworzonych i bogatych w fityniany/ żelazo/ wapń, choroby przewodu pokarmowego, nadmiar cukru.

Cynk osiąga najwyższe stężenia we włosach, męskich narządach płciowych, oczach i kościach. Nieco niższe stężenia występują w wątrobie, nerkach i mięśniach. W erytrocytach obecne jest 80% cynku znajdującego się we krwi. Cynk w małym stopniu wiąże się z albuminą. Z aminokwasami związane jest około 7% cynku, natomiast pozostała część wiąże się z makroglobuliną alfa 2 i innymi białkami.

Cynk wydalany jest głównie z kałem (w żółci), w mniejszym stopniu z moczem.