Temsyrolimus, Temsirolimusum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o temsyrolimusie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
2007
- Substancje aktywne
-
temsyrolimus
- Działanie temsyrolimusu
-
przeciwnowotworowe (cytostatyczne, cytotoksyczne)
- Postacie temsyrolimusu
-
koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji
- Układy narządowe
-
układ limfatyczny (chłonny), układ moczowy
- Specjalności medyczne
-
Onkologia kliniczna
- Rys historyczny temsyrolimusu
-
Temsyrolimus jest pochodną i prolekiem syrolimusa stosowaną w leczeniu raka nerkowokomórkowego (renal cell carcinoma - RCC). Należy do inhibitorów kinazy mTOR. Został opracowany przez Wyeth Pharmaceuticals pod nazwą handlową Torisel. Temsyrolimus został zatwierdzony przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) pod koniec maja 2007 r., a w listopadzie 2007 r. także przez Europejską Agencję Leków (EMEA).
- Wzór sumaryczny temsyrolimusu
-
C56H87NO16
Spis treści
- Wskazania do stosowania temsyrolimusu
- Dawkowanie temsyrolimusu
- Przeciwskazania do stosowania temsyrolimusu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania temsyrolimusu
- Interakcje temsyrolimusu z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje temsyrolimusu z pożywieniem
- Wpływ temsyrolimusu na prowadzenie pojazdów
- Inne rodzaje interakcji
- Wpływ temsyrolimusu na ciążę
- Wpływ temsyrolimusu na laktację
- Wpływ temsyrolimusu na płodność
- Inne możliwe skutki uboczne
- Mechanizm działania temsyrolimusu
- Wchłanianie temsyrolimusu
- Dystrybucja temsyrolimusu
- Metabolizm temsyrolimusu
- Wydalanie temsyrolimusu
Wskazania do stosowania temsyrolimusu
Temsyrolimus stosuje się w leczeniu pierwszego rzutu u dorosłych pacjentów z zaawansowanym rakiem nerkowokomórkowym (RCC, ang. renal cell carcinoma), u których występują co najmniej trzy z sześciu rokowniczych czynników ryzyka:
- upłynęło mniej niż 1 rok od wstępnego zdiagnozowania RCC;
- wynik sprawności w skali Karnofsky'ego 60 lub 70;
- stężenie hemoglobiny poniżej dolnej granicy normy;
- skorygowane stężenie wapnia >10mg/dl;
- aktywność dehydrogenazy mleczanowej przekraczająca >1,5 raza GGN;
- więcej niż 1 narząd objęty przerzutami.
Temsyrolimus stosuje się w również w leczeniu dorosłych pacjentów z nawracającym lub opornym chłoniakiem z komórek płaszcza (MCL, ang. mantle cell lymphoma).
Dawkowanie temsyrolimusu
Leczenie temsyrolimusem powinno odbywać się pod nadzorem lekarza doświadczonego w stosowaniu leczenia przeciwnowotworowego.
Dawki i schemat leczenia zależy od jednostki chorobowej i stanu pacjenta. Dawkowanie podlega modyfikacjom w trakcie leczenia.
Na pół godziny przed podaniem każdej dawki temsyrolimusu pacjenci powinni otrzymać dożylnie difenhydraminę (od 25 mg do 50 mg lub inny lek przeciwhistaminowy).
Leczenie temsyrolimusem kontynuuje się do czasu, gdy pacjent odnosi korzyści z leczenia lub nie wystąpią groźne działania toksyczne.
Nie jest konieczna modyfikacja dawki w przypadku pacjentów w podeszłym wieku.
Nie jest konieczna modyfikacja dawki w przypadku pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Należy jednak zachować ostrożność w trakcie leczenia temsyrolimusem u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek.
Należy zachować ostrożność w trakcie leczenia temsyrolimusem u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby. U pacjentów z zaawansowanym rakiem nerkowokomórkowym, z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby i z wyjściową liczbą płytek ≥100 x 109/l zalecana dawka temsyrolimusu wynosi 10 mg we wlewie trwającym od 30 do 60 minut raz na tydzień.
Nie jest konieczna modyfikacja dawki u pacjentów z zaawansowanym rakiem nerkowokomórkowym i łagodnymi do umiarkowanych zaburzeniami czynności wątroby.
Nie należy stosować temsyrolimusu u pacjentów z chłoniakiem z komórek płaszcza i umiarkowanymi lub ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby.
Nie jest konieczna modyfikacja dawki u pacjentów z chłoniakiem z komórek płaszcza i łagodnymi zaburzeniami czynności wątroby.
Ze względu na zastrzeżenia dotyczące skuteczności nie należy stosować temsyrolimusu u dzieci i młodzieży z:
- rakiem nerkowokomórkowy;
- chłoniakiem z komórek płaszcza;
- nerwiakiem zarodkowym (neuroblastoma);
- mięsakiem prążkowanokomórkowym;
- glejakiem o wysokim stopniu złośliwości.
Temsyrolimus podawany jest wyłącznie dożylnie po rozcieńczeniu do 10 mg/ml. Fiolkę koncentratu należy rozcieńczyć w 1,8ml dołączonego rozpuszczalnika. Po pobraniu odpowiedniej dawki mieszaniny temsyrolimusu i rozpuszczalnika (10 mg/ml) należy ją szybko wstrzyknąć do 9 mg/ml 0,9% roztworu chlorku sodu do wstrzykiwań.
Przeciwskazania do stosowania temsyrolimusu
Przeciwwskazaniem do przyjmowania temsyrolimusu jest nadwrażliwość na tę substancję lub jego metabolity (w tym syrolimus).
Stosowanie temsyrolimusu jest przeciwwskazane również u pacjentów z chłoniakiem z komórek płaszcza i z umiarkowanymi lub ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania temsyrolimusu
Częstość i stopień ciężkości zdarzeń niepożądanych jest zależny od wielkości stosowanej dawki. W tracie leczenia początkową dawką 175 mg/tydzień w leczeniu chłoniaka z komórek płaszcza (MCL) należy monitorować stan pacjent celem wykrycia konieczności dostosowania dawki.
Nie zaleca się stosowania temsyrolimusu u dzieci i młodzieży.
Pacjenci w podeszłym wieku (≥65 lat) leczeni temsyrolimusem z powodu raka nerkowokomórkowego mogą być bardziej podatni na niektóre działania niepożądane (obrzęk, biegunka, zapalenie płuc).
Pacjenci w podeszłym wieku (≥65 lat) leczeni temsyrolimusem z powodu chłoniaka z komórek płaszcza mogą być bardziej podatni na niektóre działania niepożądane (wysięk opłucnowy, niepokój, depresja, bezsenność, duszność, leukopenia, limfopenia, ból mięśni, ból stawów, utrata smaku, zawroty głowy, infekcje górnych dróg oddechowych, zapalenie błon śluzowych jamy ustnej i katar).
Temsyrolimus jest w niewielkim stopniu wydalany przez nerki, dlatego zaburzenia czynności nerek nie są bardzo istotnym czynnikiem ograniczającym stosowanie leku.
Należy zachować ostrożność w trakcie leczenia temsyrolimusem u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby, ponieważ metabolizm temsyrolimusu zachodzi głównie w wątrobie.
U pacjentów z zaawansowanym procesem nowotworowym i prawidłową lub zaburzoną czynnością wątroby należy monitorować poziom aminotransferazy asparaginianowej (AspAT) i bilirubiny, gdyż u pacjentów z tymi podwyższonymi parametrami stężenie temsyrolimusu i jego metabolitu syrolimusu może być zwiększone.
U pacjentów z umiarkowanymi i ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby ryzyko zgonu jest większe.
Pacjenci leczenia temsyrolimusem z nowotworami ośrodkowego układu nerwowego (OUN) (pierwotne lub przerzuty) lub pacjenci leczeni przeciwzakrzepowo mogą mieć zwiększone ryzyko krwawienia śródczaszkowego.
U pacjentów z MCL może wystąpić małopłytkowość lub neutropenia stopnia 3. i 4.
U pacjentów leczonych temsyrolimusem i mających małopłytkowość częściej mogą wystapić krwawienia, w tym krwawienie z nosa. U pacjentów z graniczną neutropenią częściej występuje gorączka neutropeniczna.
Przed rozpoczęciem leczenia temsyrolimusem i okresowo później należy kontrolować morfologię krwi z uwagi na zwiększone ryzyko niedokrwistości w RCC i MCL.
Pacjentów leczonych temsyrolimusem należy monitorować w kierunku zakażeń, w tym zakażeń oportunistycznych z uwagi na ryzyko zaburzeń układu odpornościowego.
U pacjentów leczonych temsyrolimusem w dawce 175 mg na tydzień z powodu chłoniaka z komórek płaszcza liczba zakażeń jest istotnie wyższa niż u pacjentów leczonych mniejszymi dawkami lub standardową chemioterapię.
U pacjentów leczonych temsyrolimusem i kortykosteroidami lub innymi leki immunosupresyjnymi może wystąpić zapalenie płuc wywołanego przez Pneumocystis jiroveci (PCP, ang. pneumocystis jiroveci pneumonia), w tym powikłane zgonem. U tych pacjentów można rozważyć zastosowanie profilaktyki PCP.
U niektórych pacjentów leczonych równocześnie temsyrolimusem i interferon-α (IFN-α) może wystąpić zaćma.
U pacjentów leczonych temsyrolimusem mogą wystąpić reakcje nadwrażliwości lub reakcje w trakcie wlewu, w tym reakcje zagrażające życiu i rzadkie reakcje prowadzące do zgonu. Do tych reakcji należą:
- uderzenia gorąca;
- ból w klatce piersiowej;
- duszności;
- niedociśnienie tętnicze;
- bezdech;
- utrata przytomności;
- reakcje nadwrażliwości i reakcje anafilaktyczne.
Reakcje te mogą wystąpić już w trakcie pierwszego wlewu lub dopiero w trakcie kolejnych. Należy cały czas monitorować pacjenta i zapewnić dostęp do aparatury ratującej życie.
Wlew temsyrolimusu należy przerwać i wdrożyć odpowiednie leczenie w przypadku wystąpienia ciężkiej reakcji niepożądanej.
Przed wznowieniem leczenia temsyrolimusem należy dokonać oceny ryzyka do potencjalnych korzyści.
Jeśli mimo premedykacji przeciwhistaminowej w trakcie wlewu temsyrolimusu u pacjenta wystąpi reakcja nadwrażliwości, wlew powinien zostać przerwany, a pacjent poddany obserwacji przez okres co najmniej od 30 do 60 minut.
Należy zachować ostrożność w leczeniu temsyrolimusem u pacjentów z nadwrażliwością na leki przeciwhistaminowe lub u pacjentów, którzy nie mogą przyjmować tych leków z innych powodów.
Doustne podawanie syrolimusu, który jest metabolitem temsyrolimusu, może skutkować reakcjami nadwrażliwości (reakcie anafilaktyczne lub rzekomoanafilaktyczne, obrzęk naczynioruchowy, złuszczające zapalenie skóry oraz alergiczne zapalenie naczyń).
Leczenie temsyrolimusem może wiązać się ze zwiększeniem stężenia glukozy we krwi u pacjentów chorych na cukrzycę, jak i u pacjentów bez tej choroby. Leczenie temsyrolimusem może wymagać zwiększenia dawki lub włączenia leczenia insuliną lub innymi substancjami hipoglikemizującymi. Z tego względu należy zgłaszać wzmożone pragnienie lub zwiększenie objętości i częstości oddawanego moczu.
U pacjentów leczonych temsyrolimusem dożylnie raz w tygodniu może wystąpić niespecyficzne śródmiąższowe zapalenie płuc, w tym powikłane zgonem. Mogą też wystąpić: duszność, kaszel czy gorączka. Przed rozpoczęciem leczenia temsyrolimusem należy ocenić radiologiczny obraz płuc, a w trakcie leczenia monitorować objawy z układu oddechowego. W przypadku wystąpienia objawów może wystąpić konieczność wstrzymania leczenia do czasu ustąpienia tych objawów oraz poprawy radiologicznego obrazu płuc. W diagnostyce różnicowej należy rozważyć zakażenia oportunistyczne - zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis jiroveci (PCP).
Stosowanie temsyrolimusu może wiązać się ze zwiększeniem stężenia triglicerydów i cholesterolu w surowicy krwi, co wymaga włączenia leczenia lub zwiększenia dawki substancji obniżających stężenie lipidów. Przed i w trakcie leczenia temsyrolimusem należy monitorować stężenie cholesterolu i triglicerydów w surowicy krwi.
Hiperlipidemia w przebiegu leczenia temsyrolimusem może predysponować do zawału mięśnia sercowego.
U pacjentów leczonych temsyrolimusem mogą wystąpić problemy z gojeniem się ran.
Immunosupresja w przebiegu leczenia temsyrolimusem może prowadzić do wystąpienia chłoniaka i innych nowotworów złośliwych, w szczególności skóry. W związku z tym należy ograniczyć narażenie na światło słoneczne i promieniowanie ultrafioletowe (UV) przez noszenie ubrań ochronnych i stosowanie kremów z filtrem z wysoką ochroną przeciwsłoneczną.
Jednoczesne stosowanie temsyrolimusu i sunitynibu może powodować działanie toksyczne wymagające ograniczenia dawki (wysypka rumieniowa plamisto-grudkowa stopnia 3. lub 4., dna, zapalenie tkanki łącznej wymagające hospitalizacji).
Jednoczesne stosowanie inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE) (np. ramiprylu) i/lub blokerów kanału wapniowego (np. amlodypiny) z temsyrolimusem może wiązać się z większym ryzykiem wystąpienia obrzęku naczynioruchowego (w tym reakcji opóźnionych, nawet dwa miesiące po rozpoczęciu leczenia.
Substancje indukujące metabolizm CYP3A4/5 (karbamazepina, fenobarbital, fenytoina, ryfampicyna, ziele dziurawca) mogą zmniejszać stężenie temsyrolimusu i jego metabolitu - syrolimusu we krwi.
U pacjentów z rakiem nerkowokomórkowym należy unikać ciągłego podawania temsyrolimusu ponad 5-7 dni z substancjami indukującymi cytochrom CYP3A4/5. W przypadku pacjentów z chłoniakiem z komórek płaszcza należy unikać jednoczesnego podawania temsyrolimusu z substancjami indukującymi CYP3A4/5, ze względu na ryzyko zwiększenia stężenia temsyrolimusu.
Substancje hamujące metabolizm CYP3A4, takie jak inhibitory proteazy (nelfinawir, rytonawir), substancje przeciwgrzybicze (np. itrakonazol, ketokonazol, worykonazol) i nefazodon mogą zwiększać stężenie temsyrolimusu i jego metabolitu syrolimusu we krwi. Należy unikać równoczesnego stosowania temsyrolimusu z substancjami mogącymi silnie hamować cytochrom CYP3A4.
Podczas jednoczesnego leczenia temsyrolimusem i substancjami o umiarkowanym hamowaniu cytochromu CYP3A4 (np. aprepitant, erytromycyna, flukonazol, werapamil, sok grejpfrutowy) należy zachować ostrożność u pacjentów otrzymujących dawkę 25 mg, a w przypadku pacjentów otrzymujących dawki wyższe niż 25 mg należy go unikać.
Szczepienie w trakcie leczenia temsyrolimusem może być mniej skuteczne. W trakcie leczenia temsyrolimusem należy unikać stosowania żywych szczepionek (szczepionki przeciwko odrze, śwince, różyczce, doustna szczepionka przeciw polio, szczepionka Bacillus Calmette-Guérin(BCG), szczepionka przeciw żółtej febrze, ospie wietrznej oraz durowi brzusznemu TY21a).
Interakcje temsyrolimusu z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Tofacytynib (Tofacitinib) | selektywne leki immunosupresyjne |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Klopidogrel (Clopidogrel) | leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Enzalutamid (Enzalutamide) | inne leki przeciwnowotworowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Karbamazepina (Carbamazepine) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Ketokonazol (Ketoconazole) | przeciwgrzybicze pochodne imidazolu |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Mitotan (Mitotane) | inne leki przeciwnowotworowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Itrakonazol (Itraconazole) | przeciwgrzybicze pochodne triazolu |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Atazanawir (Atazanavir) | inne substancje przeciwwirusowe działające bezpośrednio na wirusy |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Kwas mefenamowy (Mefenamic acid) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Gentamycyna (Gentamicin) | aminoglikozydy |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Adefowir (Adefovir) | przeciwwirusowe nukleozydy i nukleotydy |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Metotreksat (Methotrexate) | antymetaboilty kwasu foliowego (inhibitory reduktazy kwasu dihydrofoliowego) |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Klozapina (Clozapine) | neuroleptyki atypowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Fingolimod (Fingolimod) | inne leki immunosupresyjne |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Talimogen laherparepwek (Talimogene laherparepvec) | inne leki przeciwnowotworowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Roflumilast (Roflumilast) | inhibitory fosfodieasterazy IV - PDE4 |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Newirapina (Nevirapine) | nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Dabrafenib (Dabrafenib) | inhibitory kinazy białkowej |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Atorwastatyna (Atorvastatin) | statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA |
Interakcje temsyrolimusu z pożywieniem
-
Grejpfrut / sok grejpfrutowy hamuje metabolizm temsyrolimusu przez CYP3A4, co może zwiększać stężenie temsyrolimusu w surowicy.
Zioło dziurawca indukuje metabolizm temsyrolimusu przez CYP3A4, co może zmniejszać stężenie temsyrolimusu w surowicy.
Wpływ temsyrolimusu na prowadzenie pojazdów
Sam temsyrolimus nie ma bezpośredniego wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Pacjenci przyjmujący dożylnie większą dawkę temsyrolimusu (175 mg) przyjmują jednocześnie ilość etanolu (susbtancja pomocnicza), która może zaburzać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Inne rodzaje interakcji
Jednoczesne stosowanie temsyrolimusu i sunitynibu powoduje wzrost toksyczności i konieczność redukcji dawek. Toksyczność wymagająca ograniczenia dawki to: wysypka rumieniowa plamisto-grudkowa stopnia 3. lub 4., dna i lub zapalenie tkanki łącznej wymagające hospitalizacji.
Jednoczesne stosowanie temsyrolimusu i inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE) (np. ramipryl) lub blokerów kanału wapniowego lub blokerem kanału wapniowego (np. amlodypina) może wystąpić obrzęk naczynioruchowy (w tym reakcje opóźnione, występujące nawet dwa miesiące po rozpoczęciu leczenia).
Należy unikać równoczesnego stosowania substancji mogących indukować cytochrom CYP3A4/5 (np. karbamazepina, fenobarbital, fenytoina, ryfampicyna, ziele dziurawca) z temsyrolimusem.
Należy unikać równoczesnego stosowania temsyrolimusu z substancjami mogącymi silnie hamować cytochrom CYP3A4 (np. nelfinawir, rytonawir, itrakonazol, ketokonazol, worykonazol, nefazodon) z uwagi na ryzyko zwiększenia stężenia syrolimusu we krwi.
Należy zachować ostrożność w trakcie jednoczesnego leczenia temsyrolimusem z umiarkowanymi inhibitorami cytochromu CYP3A4 (np. diltiazem, werapamil, klarytromycyna, erytromycyna, aprepitant, amiodaron) przy dawce 25 mg temsyrolimusu, natomiast należy unikać takiego leczenia w przypadku dawki większej niż 25 mg temsyrolimusu.
Prawdopodobnie jednoczesne leczenie temsyrolimusu z substancjami metabolizowanymi przez cytochromCYP2D6 nie ma klinicznego znaczenia.
Należy zachować ostrożność, stosując równocześnie temsyrolimus z produktami metabolizowanymi głównie przez CYP3A4/5 oraz produktami o wąskim przedziale terapeutycznym.
Temsyrolimus hamuje transport substratów glikoproteiny-P (P-gp) (np. digoksyna, winkrystyna, kolchicyna, dabigatran, lenalidomid i paklitaksel). Należy prowadzić ścisłą obserwację w celu wykrycia działań niepożądanych związanych z podawaniem tych produktów leczniczych łącznie.
Stosowanie temsyrolimusu jest związane z wystąpieniem fosfolipidozy u szczurów. Fosfolipidozy nie obserwowano u pacjentów leczonych temsyrolimusem. Równoczesne podawanie temsyrolimusu z innymi substancjami o właściwościach amfifilowych, np. amiodaron lub statyny, może spowodować wzrost ryzyka wystąpienia amfifilnej toksyczności płucnej.
Wpływ temsyrolimusu na ciążę
Badania na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ na reprodukcję (zwiększona śmiertelność, zmniejszona masa ciała płodów, opóźniony proces kostnienia szkieletu). Obserwowano działanie teratogenne (przepuklina pierścienia pępkowego).
Brak wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania temsyrolimusu u kobiet w ciąży. Leków zawierające temsyrolimus nie wolno stosować w okresie ciąży, chyba, że korzyści wynikające z zastosowania tego leczenia u matki przewyższa ryzyko dla płodu.
Wpływ temsyrolimusu na laktację
Nie badano przenikania temsyrolimusu do mleka u zwierząt. Badania na zwierzętach wykazały, że syrolimus – główny metabolit temsyrolimusu – przenika do mleka karmiących samic.
Brak jest badań potwierdzających przenikanie temsyrolimus do mleka ludzkiego. W trakcie leczenia temsyrolimusem należy zaprzestać karmienia piersią z uwagi na potencjalne działania niepożądane, w tym z uwagi na zawartość etanolu.
Wpływ temsyrolimusu na płodność
W badaniach na zwierzętach wykazano zmniejszoną płodność i częściowo odwracalne zmniejszenie ilości plemników w spermie. Brak jest badań dotyczących wpływu na płodność u ludzi.
Inne możliwe skutki uboczne
Działania niepożądane (podanie dożylne temsyrolimusu)
Częstości występowania:
- bardzo często (≥1/10): zakażenia bakteryjne i wirusowe (w tym zapalenie tkanki łącznej, półpasiec, opryszczka ust, grypa, półpasiec oczny, zakażenie wirusem Herpes, zapalenie oskrzeli, ropień, zakażenie ran, zakażenia ran pooperacyjnych), zapalenie płuca (w tym śródmiąższowe zapalenie płuc), neutropenia, małopłytkowość, niedokrwistość, hiperglikemia, hipercholesterolemia, hipertriglicerydemia, zmniejszony apetyt, hipokaliemia, bezsenność, zaburzenia smaku, ból głowy, duszność, krwawienia z nosa, kaszel, nudności, biegunka, zapalenie jamy ustnej, wymioty, zaparcie, ból brzucha, wysypka (w tym wysypka ze świądem, wysypka plamisto-grudkowa, wysypka uogólniona, wysypka krostkowa, wysypka grudkowa), świąd (w tym świąd uogólniony), suchość skóry, ból stawów, ból pleców, zmęczenie, obrzęk (w tym obrzęk uogólniony, obrzęk twarzy, obrzęk obwodowy, obrzęk moszny, obrzęk narządów płciowych), astenia, zapalenie śluzówki, gorączka, ból, dreszcze, ból w klatce piersiowej, zwiększone stężenie kreatyniny we krwi;
- często (od ≥1/100, do<1/10): posocznica (w tym wstrząs septyczny), kandydoza (w tym kandydoza jamy ustnej i odbytu) oraz zakażenia grzybicze i/lub grzybicze zakażenia skóry, zakażenie dróg moczowych, zakażenia górnych dróg oddechowych, zapalenie gardła, zapalenie zatok, nieżyt nosa, zapalenie mieszków włosowych, leukopenia, limfopenia, reakcje nadwrażliwości i /lub nadwrażliwość na lek, cukrzyca, odwodnienie, hipokalcemia, hipofosfatemia, hiperlipidemia, depresja, niepokój, zawroty głowy, parestezja, senność, brak smaku, zapalenie spojówki (w tym zaburzenia łzawienia), żylna choroba zatorowo-zakrzepowa (w tym zakrzepica żył głębokich, zakrzepica żył), zakrzepowe zapalenie żył, nadciśnienie tętnicze, wysięk opłucnowy, krwotok z układu pokarmowego (w tym z odbytu, odbytnicy, hemoroidów, warg i jamy ustnej, krwawienie z dziąseł), zapalenie żołądka, dysfagia, wzdęcie brzucha, aftowe zapalenie jamy ustnej, ból w jamie ustnej, zapalenie dziąseł, zapalenie skóry, złuszczająca się wysypka, trądzik, zaburzenia paznokci, siniaki, wybroczyny, ból mięśni, niewydolność nerek, zwiększona aktywność aminotransferazy asparaginowej, zwiększona aktywność aminotransferazy alaninowej;
- niezbyt często (od ≥1/1000 do≤1/100): zapalenie krtani, krwotok wewnątrzczaszkowy, krwotok oczny, wysięk osierdziowy, zator płucny, perforacja jelita i /lub dwunastnicy, zaburzenia gojenia ran;
- rzadko (od ≥1/10000 do ≤1/1000): zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis jiroveci;
- częstość nieznana: reakcje typu obrzęk naczynioworuchowy, zespół Stevensa-Johnsona, rabdomioliza.
Mechanizm działania temsyrolimusu
Temsyrolimus jest selektywnym inhibitorem kinazy mTOR (ang. mammalian target of rapamycin). Temsyrolimus wiąże się z białkiem wewnątrzkomórkowym (FKBP-12), a powstały kompleks białko-lek hamuje aktywność kinazy mTOR, który kontroluje podział komórek.
Zahamowanie aktywności mTOR powoduje zatrzymanie wzrostu komórek nowotworowych w fazie G1, poprzez selektywne przerwanie procesu translacji białek regulujących cykl komórkowy, takich jak cykliny typu D, c-myc i dekarboksylaza ornitynowa.
Zahamowanie aktywności mTOR blokuje jej zdolność fosforylowania rybosomalnego białka p70S6k i S6, a przez to kontrolowania aktywności czynników translacji białek (4E-BP1 i S6K, oba poniżej mTOR w kaskadzie P13 kinazy/AKT), które wpływają na podział komórek.
W badaniach na linii komórkowych raka nerkowokomórkowego wykazano, że temsyrolimus hamuje aktywność mTOR i powoduje zmniejszenie poziomów czynników indukowanych hipoksją HIF-1 i HIF-2 α oraz czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGF).
Są to czynniki transkrypcyjne regulujące zdolność nowotworów do adaptacji do hipoksji oraz produkcji czynnika odpowiedzialnego za angiogenezę. Zmniejszając stężenie HIF i VEGF, temsirolimus hamuje rozwój nowotworowych naczyń krwionośnych.
Wchłanianie temsyrolimusu
Temsyrolimus jest podawany dożylnie. Po podaniu pojedynczej dożylnej dawki 25mg temsyrolimusu pacjentom z nowotworem średnie Cmax we krwi wynosiło 585 ng/ml, zaś średnie AUC we krwi wynosiło 1627 ngxh/ml.
W przypadku pacjentów otrzymujących dawkę 175 mg tygodniowo przez 3 tygodnie, a następnie 75 mg tygodniowo, szacowana wartość Cmax we krwi pełnej na zakończenie infuzji wyniosła 2457 ng/ml podczas pierwszego tygodnia, a następnie 2574 ng/ml w trzecim tygodniu.
Dystrybucja temsyrolimusu
Temsyrolimus charakteryzuje się wielowykładniczym spadkiem stężenia we krwi, natomiast dystrybucja związana jest z preferencyjnym wiązaniem białka FKBP-12 w komórkach krwi. Temsyrolimus wiąże się z białkami w 87%.
Po podaniu pojedynczej dawki dożylnej 25 mg temsyrolimusu średnia objętość dystrybucji w stanie stacjonarnym we krwi pełnej pacjentów z nowotworem wynosiła 172 litry.
Metabolizm temsyrolimusu
Temsyrolimus jest intensywnie metabolizowany w wątrobie przez cytochrom P450 3A4. Głównym aktywnym metabolitem jest syrolimus, którego siła działania przeciwnowotworowego jest równa substancji macierzystej. Pozostałe metabolity to: seco-temsyrolimus i seco-syrolimus. Inne szlaki metaboliczne temsyrolimusu obejmują jego hydroksylację, redukcję i demetylację. Po podaniu pojedynczej dożylnej dawki 25 mg pacjentom z nowotworem, AUC syrolimusu było 2,7 razy większe od AUC temsyrolimusu, głównie z powodu dłuższego okresu półtrwania syrolimusu.
Wydalanie temsyrolimusu
Temsyrolimus wykazuje dwuwykładniczy spadek stężeń w pełnej krwi. Średnie okresy półtrwania dla temsyrolimusu wynosi 17,7h a syrolimusu 73,3h.
Po podaniu dożylnym temsyrolimusu, średni klirens wynosił 11,4 +/- 2,4 l/h.
Temsyrolimus jest wydalany głównie z kałem (78%), 4,6% leku i metabolitów wydalane jest z moczem. Po dożylnym podaniu pojedynczej dawki znakowanego radioaktywnie temsyrolimusu 78% dawki zostało odzyskane z kału w ciągu 14 dni. W próbkach kału nie wykryto koniugatów siarczanów i glukuronianów co może sugerować, że sulfuryzacja i glukuronidacja nie są głównymi szlakami metabolicznymi temsyrolimusu.
Aktywny metabolit, syrolimus, jest również wydalany głównie z kałem.